Νέοι Πρωταγωνιστές και νέοι Ορίζοντες της σύγχρονης ιταλικής αρχιτεκτονικής στην Αθήνα: GALANTINO, LATINA, CAPPAI & SEGANTINI

Σύγχρονη ιταλική αρχιτεκτονικη Σύγχρονη ιταλική αρχιτεκτονικη

Η σύγχρονη αρχιτεκτονική επιστρέφει στο Μουσείο Μπενάκη
Ανδρέας Γιακουμακάτος

Μετά τους ετήσιους κύκλους διαλέξεων αρχιτεκτόνων από τη Σκανδιναβία, τις γερμανόφωνες χώρες και την Ισπανία, τον προσεχή Νοέμβριο εγκαινιάζεται ο κύκλος διαλέξεων Ιταλών αρχιτεκτόνων, οργανωμένος από το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής (Hellenic Institute of Architecture).

 

Η σύγχρονη ιταλική αρχιτεκτονική δεν είναι σήμερα τόσο γνωστή όσο η αρχιτεκτονική άλλων χωρών της Ευρώπης, παρά την τεράστια συμβολή της ιταλικής αρχιτεκτονικής κουλτούρας στον διεθνή διάλογο, σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα (όπως γνωρίζουν άλλωστε και οι πολυάριθμοι Έλληνες αρχιτέκτονες που σπούδασαν στη γειτονική χώρα). Μεγάλα ονόματα της ιταλικής αρχιτεκτονικής όπως ο Renzo Piano ή ο Massimiliano Fuksas έκαναν καριέρα και έγιναν καταρχήν γνωστοί κυρίως στο εξωτερικό, ενώ μορφές όπως ο Aldo Rossi ή ο Paolo Portoghesi αποτελούν μύθους της προηγούμενης γενιάς και ανήκουν σε μια χρυσή περίοδο της ιταλικής αρχιτεκτονικής που έφτασε ως και τη δεκαετία του 1980.

Σήμερα, απαλλαγμένοι από ιδεολογήματα του παρελθόντος, μια νέα αίσθηση κοσμοπολιτισμού και διεθνισμού χαρακτηρίζει τους πιο νέους αρχιτέκτονες της «εποχής του Εράσμους» γιατί έληξε αναπόφευκτα η εποχή της αυτοαναφορικότητας και της αίσθησης αυτοδυναμίας της ιταλικής αρχιτεκτονικής. O νέος διεθνισμός της ιταλικής αρχιτεκτονικής οφείλεται επίσης στην όσμωση με την αρχιτεκτονική ξένων αρχιστάρ, όπως οι Meier, Chipperfield, Hadid, Pelli, Calatrava, Bolles & Wilson, Gehry και Bofill που τα τελευταία χρόνια υλοποίησαν έργα στην Ιταλία. Σημαντική ώθηση για τη διαμόρφωση μιας νέας εποχής στην ιταλική αρχιτεκτονική προέρχεται επίσης από τη μεγαλύτερη διάδοση της πρακτικής των διαγωνισμών, που δεν είναι μόνο δημόσιοι αλλά πολύ συχνά ιδιωτικοί (γραφεία εταιριών, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οίκοι μόδας, καταστήματα).

Η νέα ιταλική αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται πλέον από μια ισορροπημένη αντίληψη της διεθνούς πραγματικότητας και ταυτόχρονα της δικής της κληρονομιάς, και τούτο τη μετατρέπει σε εμπειρία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της είναι η πραγματοποίηση έργων εξαιρετικά σημαντικών ιδιαιτέρως έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα, χάρη σε μεμονωμένες τοπικές πολιτικές κάποιων δημάρχων και άξιων περιφερειακών διοικητών οι οποίοι είναι σε θέση να διαχειριστούν με πιο αποτελεσματικό τρόπο επεμβάσεις στα ιστορικά αστικά κέντρα. Τα έργα αυτά δεν είναι πάντα μεγάλων διαστάσεων ή εντυπωσιακής εξωστρέφειας, αλλά εξαιρετικά επιμελημένα στη σύλληψη και κομψά στη λεπτομέρεια, ενώ χαρακτηρίζονται από μια σχεδιαστική ένταση που μόνο ίσως οι ιταλοί αρχιτέκτονες μπορούν να επιτυγχάνουν. Έχοντας εγκαταλείψει τη φιλοδοξία παραγωγής εικόνων τύπου αρχιστάρ οι οποίες θεωρούνται κενές περιεχομένου, η νέα ιταλική αρχιτεκτονική επιστρέφει κατά κάποιο τρόπο στις ρίζες της, με μια ποιητική στάση ανάλαφρη, διεθνή και τοπική μαζί. Υπό αυτό το πρίσμα ο Mauro Galantino, ο Vincenzo Latina και οι Carlo Cappai και Maria Alessandra Segantini, παρά το ότι διαφορετικοί μεταξύ τους, ανήκουν στους πιο αντιπροσωπευτικούς και ποιοτικούς εκπροσώπους αυτών των νέων τάσεων.

Διάλεξη των Carlo Cappai και Maria Alessandra Segantini – Studio C+S
"-scape Adaptors"

Carlo Cappai και Maria Alessandra Segantini, με δικό τους γραφείο στο Τρεβίζο από το 1994, αποφοίτησαν από το Πανεπιστήμιο Iuav της Βενετίας το 1991. Έχουν εκπονήσει σημαντικά έργα, όπως το νέο Δικαστικό Μέγαρο της Βενετίας και τη Φοιτητική Εστία της Φλωρεντίας. Έχουν νικήσει σε πολλούς σημαντικούς διαγωνισμούς, ενώ το 2012 τιμήθηκαν με το ειδικό βραβείο Medaglia d'Oro per l'architettura italiana στην Triennale του Μιλάνου. Έχουν εκθέσει έργα τους στην 8η, 12η και 13η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, στο MIT της Βοστώνης, στην Triennale του Μιλάνου, στη Citè de l'Architecture et du Patrimoine του Παρισιού, στο Architekturzentrum της Βιέννης και στο RIBA του Λονδίνου.
Τα τελευταία χρόνια διδάσκουν σε σημαντικά αμερικανικά πανεπιστήμια, όπως το ΜΙΤ της Βοστώνης, το Syracuse University και το Πανεπιστήμιο του Xάρβαρντ, στις Σχολές Αρχιτεκτονικής της Βενετίας και της Φερράρα, στο Hassel School of Architecture στο Βέλγιο και στο UΕL του Λονδίνου. Το 2012 οι εκδόσεις Alinea της Φλωρεντίας εξέδωσαν μια μονογραφία αφιερωμένη στο έργο τους.

Μουσείο Μπενάκη – Πειραιώς 138
Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014, ώρα 19.30
Mε την επιμέλεια του Αντρέα Γιακουμακάτου και σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής
Ταυτόχρονη μετάφραση
Είσοδος ελεύθερη