Ο τρόπος σύλληψης μας πηγαίνει πίσω στην παράδοση του Ιμπρεσιονισμού του 19ου αιώνα, καθώς οι συνθέσεις του είναι αυθόρμητες και μεμονωμένες, αποτυπώνοντας οπτικές εντυπώσεις που δημιουργούν μία σκηνή και όχι μια «πραγματική» αναφορά σε αυτή. Δε δανείζεται το ύφος του Ιμπρεσιονισμού αλλά τη χρονική στιγμή που αυτός υποδηλώνει, επιλέγοντας να παίξει φωτογραφικά με το καλοκαιρινό φως. Αυτή η χρονική στιγμή αποτελεί το σκαρίφημα του φωτογραφικού έργου του Γαλλή.

Η απουσία προσχεδιασμού τονίζει την αυθεντική αίσθηση που δίνει ο φωτογραφικός φακός για τους ανθρώπους και τα πράγματα. Πρόκειται για μια διαδικασία απόλυτα συνειδησιακή, που εμπεριέχει την αντανάκλαση του καλλιτέχνη στα ανώνυμα πρόσωπα, που όμως γίνονται συνώνυμα των εσωτερικών προβληματισμών του φωτογράφου. Η θολή αποτύπωση των προσώπων αναδεικνύει την κοινωνική μάσκα που φορούν οι συνάνθρωποί μας ακόμα και στις πιο ξέγνοιαστες στιγμές, όπως είναι αυτές των καλοκαιρινών διακοπών.

Όλοι διατείνονται με τον πιο σαφή τρόπο ότι είναι θιασώτες του καθαρού νοήματος και της αλήθειας. Η κοινωνική τους όμως συμπεριφορά, τους διαψεύδει κατηγορηματικά. Πιστεύουν σε αντιφατικά πράγματα και αρέσκονται να βρίσκουν την αλήθεια σε αντίθετες συνιστώσες. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο ότι όλη η ελληνική φιλοσοφία βασίζεται στην αναζήτηση της αλήθειας. Έτσι οι άνθρωποι παρουσιάζονται ακαθόριστοι και διφορούμενοι. Γι αυτή την διάσταση του ανθρώπινου «φέρεσθαι» και «είναι» μας καλεί ο Γαλλής να προβληματιστούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τη συμπεριφορά μας με ενάργεια.

Γι αυτό άλλωστε τα 30 έργα δεν έχουν τίτλο, καθώς δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα αλλά σε όλους συμπεριλαμβανομένου και του δημιουργού που μέσα από αυτή την έκθεση ανέμελων στιγμών αναζητά εναγωνίως την προσωπική του αλήθεια για τα πράγματα και τους ανθρώπους.

Βιογραφικό σημείωμα καλλιτέχνη

O Δημοσθένης Γαλλής γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα, όπου ζει και δημιουργεί. Αυτοδίδακτος φωτογράφος, υπηρετεί την τέχνη της φωτογραφίας για περισσότερα από 20 χρόνια. Έργα του βρίσκονται στις μόνιμες συλλογές του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, της Δημοτικής Πινακοθήκης του Δήμου Αθηναίων, στο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, στο Μουσείο Καβάφη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αντιπροσωπευτικό δείγμα της δουλειάς του εκτίθεται μόνιμα στον ιστότοπο: www.dimosthenisgallis.com.

Παρουσίασε τις εξής προσωπικές εκθέσεις: «Αλεξάνδρεια», Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναιών και Πινακοθήκη Σύγχρονης Βαλκανικής Τέχνης Κοντιά Λήμνου (Αθήνα, Λήμνος 2013), «Γύμνια», Πολυχώρος Αγγέλων Βήμα (Αθήνα 2011) και «Χρόνος – Φύση – Άνθρωπος», Γκαλερί Ηώς (Αθήνα 2009). Επίσης, συμμετείχε στις εξής ομαδικές εκθέσεις: «Cheap Art 13», Στρατόπεδο Κόδρα (Θεσσαλονίκη 2011), «Άνθρωποι, Χρώμα και Σίδερο 5», Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος (Πειραιάς 2011), «Cheap Art 16», Γκαλερί Αντωνοπούλου (Αθήνα 2010), «Συνομιλία Ασπρόμαυρου και Χρώματος», Ωχρόφαιο (Αθήνα 2010), «Άνθρωποι, Χρώμα και Σίδερο 4», Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος (Πειραιάς 2010), «Έκθεση Συμπαράστασης στους Εργαζομένους της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Περάματος», Πολυχώρος Μ. Λοΐζος (Νίκαια 2009), «Σιωπηλοί Διάλογοι: Προσωπογραφίες Πολυμέσων στο Πέρασμα του Χρόνου», Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος - ACG Art (Αθήνα 2009), «Διεθνής Biennale Νέων Καλλιτεχνών», Mgarr (Μάλτα 2001 - τιμητική διάκριση), και «150 χρόνια της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα στο Άγιον Όρος», Γαλλικό Ινστιτούτο (Θεσσαλονίκη 1999-2000).

Οι «Λουόμενοι» του Γαλλή

Ιδιαίτερα καλοκαιρινό παρουσιάζεται το θέμα της έκθεσης οι «Λουόμενοι» του Δημοσθένη Γαλλή, με τις συνθέσεις του να είναι περιστασιακές, ανεπιτήδευτες και να έχουν τραβηχτεί απροειδοποίητα με τρόπο που μας παραπέμπουν στην πλούσια παράδοση του Ιμπρεσιονισμού του 19ου αιώνα. Ο Ιμπρεσιονισμός δε στηριζόταν σε κάποια συγκροτημένη αισθητική θεωρία, αλλά αντανακλούσε τις θετικιστικές τάσεις του 19ου αιώνα, όταν οι μελέτες για την όραση, τα χρώματα και την οπτική αντίληψη γνώριζαν ιδιαίτερη άνθιση. Προτάσσονταν οι αισθήσεις ως τη μόνη αποδεκτή βάση της γνώσης, σε αντίθεση με τους ρεαλιστές, καθώς επίσης και μια απόλυτα αντικειμενική μεταγραφή της καθημερινής πραγματικότητας, μέσα από την αποτύπωση της στιγμιαίας εντύπωσης με τη μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα. Το αρχέτυπο της ιμπρεσιονιστικής ζωγραφικής είναι ένα τοπίο ή μια υπαίθρια σκηνή σχετικά μικρών διαστάσεων, καταγεγραμμένα επιτόπου κι όχι σε κάποια εργαστήριο, με μια παλέτα ζωηρών, φωτεινών χρωμάτων και μια οπτική που διακρίνεται για την ποικιλία και την ασυνέχεια της. Επιδίωξη των ιμπρεσιονιστών ήταν να συλλάβουν τον πρισματικό χαρακτήρα του φυσικού φωτός, μέσω της χρησιμοποίησης όλων των χρωμάτων του ηλιακού φάσματος και της οπτικής τους ανάμιξης όταν τα παρατηρεί κανείς από απόσταση. Κατά τον ίδιο τρόπο και οι «Λουόμενοι» αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κελεύσματα των ιμπρεσιονιστών με την παροδική, φευγαλέα και απρόβλεπτη αποτύπωση μιας στιγμής ξεγνοιασιάς και απόλαυσης, ανθρώπων που απολαμβάνουν το μπάνιο τους στη θάλασσα. Ο φακός ως πινέλο υιοθετεί μια γρήγορη τεχνική, με ελαφρά αγγίγματα, καθώς ο φωτογράφος επιλέγει να αποδώσει την αυθεντική αίσθηση, χωρίς να την επεξεργαστεί νοητικά. Με αυτό τον τρόπο η αίσθηση δεν αποτελεί δεδομένο αλλά μια συνειδησιακή κατάσταση. Μια συνείδηση που ταυτίζεται με την ίδια την ύπαρξη. Σε αυτό το σημείο εδράζεται ο φωτογραφικός φακός του Γαλλή που αντιμετωπίζει τη φωτογραφία ως το φανέρωμα του εαυτού του ως άλλου. Οι θολές αποτυπώσεις του αντανακλούν πολλαπλές συνειδησιακές καταστάσεις που φανερώνονται μέσα από τα απρόσωπα υποκείμενα, τα οποία μετατρέπει σε αντικείμενα θέασης. Με αυτό τον τρόπο ο φωτογράφος μας εμπιστεύεται την ίδια του την ύπαρξη και μας ανοίγει ένα παράθυρο, μέσα από το οποίο κοιτάζουμε τις ψυχικές του ανησυχίες σε μια δεδομένη στιγμή. Η τυχαιότητα που χαρακτηρίζει τη φωτογραφική γλώσσα, με την έννοια της απουσίας στουντιακής πόζας, του επιτρέπει να κάνει μία προσεκτική επιλογή των προβληματισμών που επιθυμεί να μοιραστεί μαζί μας.. Άρα, προκειμένου να σημασιοδοτηθούν οι φωτογραφίες του παίρνουν τη μορφή μιας μάσκας, που αποτελεί το σήμα κατατεθέν του αρχαίου θεάτρου. Η μάσκα είναι ωστόσο η δύσκολη περιοχή της φωτογραφίας. Η κοινωνία μας σήμερα δείχνει δυσπιστία στο καθαρό νόημα. Παρουσιάζεται αντιφατική, καθώς θεωρητικά διατείνεται ότι επιθυμεί τα καθαρά νοήματα, αλλά στην πράξη αποδεικνύεται ότι επιδιώκει νοήματα που περιβάλλονται από ένα θόρυβο, από ένα παράσιτο ραδιοφωνικό, από μία θολούρα. Αυτή την κοινωνική αντίφαση λοιπόν πιστοποιούν οι «Λουόμενοι». Άνθρωποι σε απλές ξέγνοιαστες στιγμές, στις οποίες θα περίμενε κανείς να αποκαλύπτουν τον αληθινό τους εαυτό, κι όμως κρύβονται πίσω από τα προσωπικά τους αδιέξοδα και τα κοινωνικά βαρίδια τα οποία κουβαλούν και τους είναι δύσκολο να αποχωριστούν. Εμφανίζονται ακαθόριστοι, δίνουν τη εντύπωση του εαυτού τους κι όχι τον πραγματικό τους εαυτό. Θα έλεγε κανείς ότι κρύβονται πίσω από μία μάσκα που δεν αποχωρίζονται ούτε σε στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Θαρρεί κανείς, πως η μάσκα αποτελεί μια συμπαρουσία, μία αδυσώπητη σκιά, που ακολουθεί τα πρόσωπα όπου κι αν βρεθούν. Αυτή είναι και η βασική «λεπτομέρεια» στην έκθεση του Γαλλή. Είναι αυτό που κεντρίζει το ενδιαφέρον μας. Δίπλα στο θέμα της καλοκαιρινής ανεμελιάς, αναπτύσσεται ισόποσα και η κοινωνική παράμετρος της ακαθοριστίας, της αποφυγής να εκδηλώσουμε τις πραγματικές μας προθέσεις, τον αληθινό μας εαυτό. Έτσι ο Γαλλής ξεπερνά με αυτό τον τρόπο το ζωγραφικό ιμπρεσιονισμό και με φωτογραφική ματιά, μας δίνει ένα κοινωνικό πανόραμα, ένα καθρέφτη της κοινωνίας, σε μια προσπάθεια να μας κινητοποιήσει, προκειμένου να επαναπροσδιορίσουμε τη συμπεριφορά μας προς το σαφέστερο. Παράλληλα, ο Γαλλής θεματοποιεί την τρυφερότητα της ύπαρξης μέσα στη φύση, καθώς αποτυπώνει τους «ήρωες» του σε στιγμές χαλάρωσης, αποδεχόμενος ουσιαστικά μία πληρότητα, που έρχεται μέσα από την οργανική ενότητα της τέχνης με τη φύση. Η ενότητα αυτή, που καταγράφεται «μυωπικά», γεμίζει με αύρα τις μορφές, που απλώνεται στο χώρο και μας καλεί να μετέχουμε στα καλοκαιρινά παιχνιδίσματα των αποτυπώσεων του. Με τη σειρά τους αυτές οι αποτυπώσεις διαπνέονται από μουσικότητα και λυρισμό καθώς μας επιτρέπουν να ανακαλέσουμε παλαιές και ξεχασμένες μνήμες διακοπών, να ονειροπολήσουμε, αλλά και να στοχαστούμε πάνω στις στιγμές ξεγνοιασιάς που αφήσαμε να περάσουν ανεκμετάλλευτες.

Καρπούζης Στράτος
Ιστορικός τέχνης-φιλόλογος

Πληροφορίες

• Τοποθεσία: Γαλλικό Κατάλυμα, Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου
• Ημερομηνία: 22- 30 Σεπτεμβρίου 2015
• Ελεύθερη Είσοδος