Ουσιαστικά, με το κτίριο αυτό ο Gropius επινόησε τον τοίχο ? κουρτίνα, που θα είχε τόσο πλατιά εφαρμογή στη μεταγενέστερη αρχιτεκτονική μεγάλης κλίμακας του 20ου αιώνα. Σαν συνέπεια της επιτυχίας του εργοστασίου, οι Gropius και Meyer κέρδισαν την ανάθεση για την κατασκευή ενός εργοστασίου μοντέλων και ενός κτιρίου γραφείων για την έκθεση της σχολής Werkbund, του 1914, στην Κολωνία. Το ενδιαφέρον στο κτίριο αυτό είναι ότι οι αρχιτέκτονες κατόρθωσαν να εναρμονίσουν μια μεγάλη ποικιλία υλικών και δομικών μορφών.

Το 1919, μετά από διακοπή δυο χρόνων, ο Gropius ανέλαβε τα καθήκοντα του ως διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών και Γραφικών Τεχνών της Βα?μάρης, θέση στην οποία είχε διαδεχθεί από το 1915 τον Henry van de Velde, αλλά είχε παραμείνει αδρανής λόγο του πολέμου. Μετά τον πόλεμο οι δύο σχολές συγχωνεύθηκαν κάτω από το κοινό όνομα Bauhaus.Στη διάρκεια των χρόνων που ήταν διευθυντής της σχολής ο Gropius συνέχισε να εργάζεται και ως αρχιτέκτονας σε συνεργασία με τον Meyer, μέχρι το θάνατο του τελευταίου.

Το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό επίτευγμα του Walter Gropius στην περίοδο που ήταν διευθυντής της Σχολής Bauhaus, ήταν το σχέδιο των νέων κτιρίων της σχολής στο Dessau, οπού μεταφέρθηκε το 1925. Τα κτίρια αυτά, που ολοκληρώθηκαν το 1926, ορίζουν τη φύση και τα χαρακτηριστικά του Διεθνούς Στιλ για τα κτίρια μεγάλης κλίμακας. Περιλαμβάνουν ένα συγκρότημα αιθουσών διδασκαλίας, εργαστηρίων, ατελιέ, βιβλιοθήκης και κοιτώνων για τα μέλη και τους σπουδαστές της σχολής. Τα εργαστήρια στεγάζονται σε ένα γυάλινο κύβο τεσσάρων ορόφων, το γυάλινο περίβλημα του οποίου στηρίζεται απ? ευθείας στα χαλύβδινα δομικά στοιχεία. Η εξωτερική μορφή του κτιρίου επιτρέπει στον θεατή να συμπεράνει τον ενιαίο εσωτερικό του χώρο. Από την άλλη πλευρά, στην πτέρυγα των κοιτώνων, τα μπαλκόνια και τα μικρότερα παράθυρα, που δημιουργούν αντίθεση με τις μεγάλες επιφάνειες των κλειστών τοίχων, φανερώνουν ότι το εσωτερικό χωρίζεται σε ένα μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων χώρων.
Το σχέδιο του κτιρίου της σχολής Bauhaus είναι περίπου σταυροειδές ( ή, ειρωνικά, με δεδομένη τη μοίρα που περίμενε αργότερα τη σχολή, μια ακρωτηριασμένη σβάστικα ), με τα διοικητικά γραφεία συγκεντρωμένα στον επιμήκη ενιαίο άξονα από μπετόν, που συνέδεε τα εργαστήρια με τις αίθουσες διδασκαλίας και τη βιβλιοθήκη. Ο Gropius αναζητούσε με κάθε τρόπο την αποτελεσματικότερη οργάνωση του εσωτερικού χώρου, διατηρώντας συγχρόνως μια ευαισθησία για την αφηρημένη δομή του ορθογώνιου εξωτερικού ? τη σχέση των παραθύρων προς τους τοίχους, του μετάλλου προς το γυαλί, των κάθετων γραμμών προς τις οριζόντιες, του φωτός προς τη σκιά. Το κτίριο συνδύαζε μια λειτουργική οργάνωση και δομή με ένα τρισδιάστατο αφηρημένο μοτίβο, στο πνεύμα του Mondrian.

Αλλά το κτίριο της σχολής Bauhaus δεν ήταν επαναστατικό μόνο ως προς το σχεδιασμό μιας πολύπλοκης ομάδας δραστηριοτήτων, ή ως προς την εφαρμογή αφηρημένων αισθητικών αρχών γύρο από την αλληλεπίδραση των οριζόντιων και κατακόρυφων αξόνων. Εισήγαγε μια νέα σύλληψη του αρχιτεκτονικού χώρου. Η επίπεδη οροφή και οι εκτεταμένες συνεχείς ζώνες των λευκών τοίχων και των γυάλινων παραθύρων δημιουργούν μια φωτεινότητα που μεγεθύνει τον χώρο. Αν ιδωθούν από πάνω τα κτίρια δείχνουν να ταλαντεύονται και να επιπλέουν πάνω από το έδαφος. Οι γυάλινες επιφάνειες κάνουν τα όρια του εσωτερικού και του εξωτερικού να βρίσκονται σε ένα είδος διαρκούς μετάπτωσης, που ο Giedion συνδέει με τον αναλυτικό κυβισμό και θεωρεί ως αποτέλεσμα μιας νέας θεώρησης του αρχιτεκτονικού χώρου, που περιλαμβάνει και τη διάσταση του χρόνου.

Ο Walter Gropius εγκατέλειψε το 1928 τη σχολή Bauhaus για να αφοσιωθεί στις υποχρεώσεις του ως ελεύθερος αρχιτέκτονας. Μέχρι τη στιγμή που αναγκάσθηκε από την άνοδο των Ναζί στην εξουσία, να εγκαταλείψει τη Γερμανία το 1934 ? αρχικά για την Αγγλία και έπειτα, το 1937 για τις Ηνωμένες Πολιτείες ? τα περισσότερα από τα κτίρια του ήταν κατοικίες χαμηλού ή μεσαίου κόστους. Το πεδίο αυτό της οικοδομικής δραστηριότητας έμεινε πάντοτε μέσα στην καρδιά του σχολής Gropius καθώς ο μεγάλος αρχιτέκτονας διατηρούσε ένα αμείωτο ενδιαφέρον για τις κοινωνικές όπως και για τις αισθητικές συνέπειες της οικοδόμησης και του πολεοδομικού σχεδιασμού.

Ο Gropius ήταν από τους πρωτοπόρους της ανάπτυξης ψηλοτάβανων συγκροτημάτων κατοικιών, διάσπαρτων μέσα σε χώρους πρασίνου, που εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα φωτισμού και αερισμού, και ένα ευρύχωρο φυσικό περιβάλλον.

Ο Walter Gropius πέθανε στη Βοστώνη των ΗΠΑ στις 5 Ιουλίου του 1969.

 

Βιβλιογραφία:

Σημειώσεις Χρήστου Μιχαλόπουλου. Ιστορικός τέχνης.