Μία τέτοια «αμήχανη» στιγμή βιώσαμε στα εγκαίνια της προ διετίας και πολυαναμενόμενης-τότε-φουάρ Art Athina 2009. Εκτός των νέων μετά-μοντέρνων τάσεων και καλλιτεχνών, το έργο των οποίων θαυμάσαμε με τη συμμετοχή εξήντα γκαλερί, ένα «εικαστικό» event -διαστροφικό δημιούργημα- τέχνη κατά άλλους, δημιούργησε ερωτήματα και συζητήσεις για τα όρια της σύγχρονης τέχνης. Όχι, άδικα?.

Η τέχνη δεν έχει όρια και επουδενί δε θα έπρεπε να λογοκρίνεται και να είναι στρατεύσιμη. Δε βρισκόμαστε στον 17ο αι. για να θέσουμε αρχές και να ιεραρχήσουμε τα είδη και τις μορφές της. Αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Παρόλα αυτά δε μπορώ να μην αισθανθώ, αν όχι αποτροπιασμό, άβολα (και δεν έχει να κάνει με κακώς εννοούμενη σεμνοτυφία) μπροστά σε ένα γυμνό άνδρα που περπατώντας μέσα σε ένα μάλλον «αιρετικό» κύκλο οικειοθελώς αυτομαστιγώνεται, δέχεται να δεθεί και με καλυμμένο το πρόσωπο του να δεχθεί ανελέητο μαστίγωμα από έναν επαγγελματία μαστιγωτή και από τον ίδιο τον «καλλιτέχνη». Ωμή βία υπό τους ήχους του Ολυμπιακού ύμνου είναι τελικά κάποια μορφή τέχνης;

Η καθαρή βία, ως πράξη, δε νομίζω πως αρμόζει ακόμα και σε μία έκθεση που είναι αφιερωμένη στον πόνο. Όταν το μέσο γίνεται το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, ένας αληθινός καμβάς πάνω στον οποίο χρωματίζει με μαστίγιο αντί για πινέλο και με αίμα αντί για χρωστήρα κάποιος που αυθαίρετα χρήζει εαυτόν δημιουργό τότε τα πράγματα μάλλον ξεφεύγουν.

Εάν ο σκοπός του εμπνευστή αυτού του δρώμενου ήταν να σοκάρει το πέτυχε, αν και γενικά θεωρώ πια μπανάλ όσους προσπαθούν να το κάνουν. Εδώ και είκοσι χρόνια έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε τις προσπάθειες διάφορων «εικαστικών», ξένων κι εγχώριων, να σοκάρουν το φιλότεχνο κοινό. Στο Outlook ένας Έλληνας εικαστικός διακόρευε ένα καρπούζι, στο Destroy Athens, ο ίδιος καλλιτέχνης, ξέρναγε πάνω από μία πόρτα και στην επόμενη μεγάλη έκθεση πιθανότατα να αφοδεύει ?δεν θα εκπλαγώ ουδόλως. Μήπως όμως θα πρέπει να καταλάβουν επιτέλους αυτού του είδους οι «δημιουργοί» ότι αυτά που παρουσιάζουν ως art-performance είναι προβολές και μόνο των δικών τους ιδιαίτερων πτυχών που, ίσως, δεν μας αφορούν;

Η βία υπάρχει στη ζωή μας και σαφώς οι καλλιτέχνες εμπνέονται από αυτή και έχουν την ανάγκη να την εκφράσουν ποικιλοτρόπως μέσα από το έργο τους. Η τέχνη επίσης δεν πρέπει να μας προκαλεί μόνο θετικά αισθήματα αλλά και να μας προβληματίζει. Δε νομίζω όμως πως ένας άνθρωπος που υποφέρει δημόσια (ίσως και να το απολαμβάνει ποιος ξέρει;) έχει να προσφέρει κάτι καινούριο στην αθηναϊκή καλλιτεχνική σκηνή. Εν κατακλείδι δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί πρέπει πάντα η ελληνική τέχνη να αυτομαστιγώνεται προκειμένου να μας πείσει πως κάνει κάτι αξιόλογο; Όλες αυτές οι «προσπάθειες» είναι παρωχημένες πλέον, όσο κι αν νομίζουν οι εμπνευστές τους πως καινοτομούν και βιάζονται να στέψουν εαυτούς με τις δάφνες του πολιτισμού, και πραγματικά δεν προσφέρουν καμία κοινωνική προβληματική πάνω στα σύγχρονα ζητήματα που απασχολούν τον Έλληνα. Το επικοινωνιακό μήνυμα, που κάθε δημιούργημα τη στιγμή που εκτίθεται δημόσια, οφείλει να διαθέτει, έχει χαθεί, παρερμηνευθεί και προκαλέσει σύγχυση αφήνοντας την τέχνη εν τέλει να ματώνει?