Παραθέτω ενδεικτικά ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

«Τα ποιήματα που έζησα στο σώμα σου σωπαίνοντας,
θα μου ζητήσουν, κάποτε, όταν φύγεις, τη φωνή τους.
Όμως εγώ δε θάχω πια φωνή να τα μιλήσω. Γιατί εσύ συνήθιζες πάντα
να περπατάς γυμνόποδη στις κάμαρες, κι ύστερα μαζευόσουν στο
κρεβάτι
ένα κουβάρι πούπουλα, μετάξι κι άγρια φλόγα. Σταύρωνες τα χέρια σου
γύρω στα γόνατά σου, αφήνοντας προκλητικά προτετεμένα
τα σκονισμένα σου ρόδινα πέλματα. Να με θυμάσαι ? μούλεγες- έτσι?
έτσι να με θυμάσαι με τα λερωμένα πόδια μου? με τα μαλλιά μου
ριγμένα στα μάτια μου ? γιατί έτσι βαθύτερα σε βλέπω. Λοιπόν,
πώς νάχω πια τη φωνή. Ποτέ της η Ποίηση δεν περπάτησε έτσι
κάτω από τις πάλλευκες ανθισμένες μηλιές κανενός Παραδείσου».

Στο παραπάνω κείμενο είναι εμφανές ότι το ποιητικό υποκείμενο οφείλει στην κοπέλα την έμπνευσή του. Όπως ενδεικτικά δηλώνει ο ποιητής, έζησε -παραμένοντας σιωπηλός- μέσα στο σώμα της κοπέλας ποιήματα, τα οποία όταν εκείνη φύγει, είναι βέβαιος ότι θα διεκδικήσουν τη φωνή τους, ότι θα απαιτήσουν να αποκτήσουν και υλική υπόσταση, να καταχωρηθούν δηλαδή σε κάποιες σελίδες χαρτιού. Η επιλογή του ρήματος «έζησα» αποκαλύπτει ότι η ποίηση αποτελεί μία διαδικασία εντόνως βιωματική για τον ποιητή, η οποία δεν περιορίζεται στο συνδυασμό κατάλληλων λέξεων για τη σύνταξη ποιητικών στίχων.

Ο ποιητής στη συνέχεια καταθέτει ότι δε θα είναι σε θέση, έπειτα από τη φυγή της κοπέλας, να καταγράψει τα ποιήματα που έζησε πλάι της. Και αιτιολογεί την αδυναμία του, εικονοποιώντας μια σειρά από σκηνές στις οποίες πρωταγωνιστούσε η κοπέλα μέσα στο σπίτι: ο ποιητής την περιγράφει τη περπατά ξυπόλυτη στα δωμάτια, να μαζεύεται στο κρεβάτι, να σταυρώνει τα χέρια γύρω στα γόνατα, προτείνοντας τα σκονισμένα πέλματά της και να τον εκλιπαρεί:

«έτσι να με θυμάσαι με τα λερωμένα πόδια μου? με τα μαλλιά μου
ριγμένα στα μάτια μου ? γιατί έτσι βαθύτερα σε βλέπω».

Η σωματική συμπεριφορά και τα λεγόμενα του ερωτικού αντικειμένου φαίνεται να ακυρώνουν τη φωνή του ποιητή. Η ένταση του οπτικού και του ακουστικού βιώματος θα λέγαμε ότι φιμώνουν τον ποιητικό λόγο. Μελετώντας πιο προσεκτικά την τελευταία φράση, αντιλαμβανόμαστε ότι το έντονο οπτικοακουστικό βίωμα που χάρισε η κοπέλα στον ποιητή, έχει αρθρώσει τη δική του αυτόνομη φωνή. Και είναι τόσο πλήρες, που δε χρειάζεται την οποιαδήποτε συνδρομή του ιδίου για να εκφραστεί ποιητικά. Πολύ απλά, αποτελεί ένα απροσδόκητο φανέρωμα ποιητικού λόγου, στο οποίο ο ποιητής υποκλίνεται, αναγνωρίζοντας την αξία του.

Πώς όμως ο ποιητής δεν παρεμβαίνει με την πένα του στο συγκεκριμένο βίωμα, από τη στιγμή που ο ίδιος το περιλαμβάνει στο ποιητικό κείμενό του; Ενδοκειμενικά παρουσιάζεται στον αναγνώστη ανήμπορος να επικοινωνήσει τα ποιήματα που βίωσε δίπλα στην κοπέλα, αναγνωρίζοντας ότι το ερωτικό του βίωμα έχει τη δική του αυτόνομη ποιητική φωνή. Αν αντικρίσουμε όμως την εξωκειμενική πραγματικότητα, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε τη δύναμη του ποιητή να φανερώνει, ως πολύτιμα μυστικά, τα προσωπικά του βιώματά, έστω κι αν επιχειρεί να μας πείσει ότι τα τελευταία μπορούν να διαθέτουν τη δική τους ποιητική αυτονομία.

Διαβάζοντας εκ νέου το κείμενο του Ρίτσου, έρχεται στο μυαλό μου ο Λουί Αραγκόν, ο οποίος δήλωσε μόλις το 1971 στο περιοδικό «Les Lettres Francaises» για το ποιητικό έργο του Έλληνα ποιητή: «Κάθε φορά ένιωθα το συγκλονισμό μιας αποκάλυψης».