Τετάρτη, 11 Μαΐου 2016 12:49

Επαναπατρισμός βυζαντινών πολιτιστικών αγαθών

Γράφτηκε από τον 

Τρεις εικόνες - μεταβυζαντινά κειμήλια κλαπέντα από ελληνικά εκκλησιαστικά μνημεία- επαναπατρίστηκαν από τη Γερμανία στην Ελλάδα, στις 28 Απριλίου 2016. Κατόπιν συντονισμένων ενεργειών των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των ελληνικών διπλωματικών αρχών, οι γερμανικές αστυνομικές αρχές παρέδωσαν τις εικόνες στο Γενικό Προξενείο του Μονάχου. Είχε προηγηθεί απόφαση του Ειρηνοδικείου του Μονάχου για την οριστική απόδοσή τους στο Ελληνικό Δημόσιο.

Το 2012 η τότε Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, αρμόδια τότε Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού για θέματα αρχαιοκαπηλίας, πληροφορήθηκε από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Ηπείρου ότι σε οίκο δημοπρασιών στη Γερμανία (Hargesheimer & Günther, έδρα Düsseldorf) διατίθεντο προς πώληση μεταβυζαντινά κειμήλια κλαπέντα από ελληνικά εκκλησιαστικά μνημεία. Ακολούθησε άμεση κινητοποίηση, έλεγχος του τηρούμενου ηλεκτρονικού φωτογραφικού αρχείου και συνεργασία με τις συναρμόδιες περιφερειακές Εφορείες Αρχαιοτήτων (πρώην 8η και 19η Εφορείες Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε Ιωάννινα και Τρίκαλα αντίστοιχα) με αποτέλεσμα την ταυτοποίηση δεκαοκτώ (18) κλαπέντων μεταβυζαντινών κειμηλίων από ναούς της Ηπείρου κυρίως αλλά και της Θεσσαλίας και της Δ. Μακεδονίας.

Μετά από έρευνες διαπιστώθηκε ότι το μεγαλύτερο μέρος των κειμηλίων είχε ήδη πωληθεί ή επιστραφεί σε ιδιώτες στην Ολλανδία και τη Ρωσία, μία (1) εικόνα είχε πωληθεί σε ιδιώτη στο Düsseldorf και τέσσερις (4) επεστράφησαν στην προμηθεύτρια εταιρεία του οίκου δημοπρασιών στο Μόναχο.

Εικόνα2 Παναγία


Κατόπιν έγκλησης που κατατέθηκε από τον εκπρόσωπο του ελληνικού δημοσίου κατά της προμηθεύτριας εταιρείας στο Μόναχο το 2013 παραδόθηκαν στις αστυνομικές αρχές και στη συνέχεια στην αρμόδια Εισαγγελία οι εξής τρεις (3) εικόνες:

1. «Χριστός Μέγας Αρχιερεύς», 1885, διαστ. 0,73Χ0,36μ., που είχε κλαπεί από την μονή Γενεσίου της Θεοτόκου και αγίου Χαραλάμπους, στη θέση Αργυραίϊκα, Πετρίλου, Π.Ε. Καρδίτσας, Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η κλοπή πραγματοποιήθηκε το διάστημα 25.12.2006 – 03.01.2007,

2. «Ένθρονη Παναγία Οδηγήτρια», 1885, διαστ. 0,73Χ0,35μ., επίσης κλαπείσα από την μονή Γενεσίου της Θεοτόκου και Αγίου Χαραλάμπους, στη θέση Αργυραίϊκα Πετρίλου Καρδίτσας,

3. Αμφιπρόσωπο εικονίδιο χορού (με τις παραστάσεις των Αγίων Αναργύρων και των Τριών Ιεραρχών), 18ου αι., διαστ. 0,17Χ0,12μ., που είχε κλαπεί από το ναό Κοίμησης Θεοτόκου Κουκουλίου, Π.Ε. Ιωαννίνων, Περιφέρειας Ηπείρου. Η κλοπή πραγματοποιήθηκε το διάστημα 21–25.12.2009.

Πρόκειται για την πρώτη, μετά απο αρκετά χρόνια, συστηματική προσπάθεια και επιτυχία επαναπατρισμού παρανόμως εξαχθέντων βυζαντινών πολιτιστικών αγαθών απο τη χώρα. Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού "οι προσπάθειες για τον επαναπατρισμό και των υπόλοιπων εικόνων συνεχίζονται..."

Εικόνα1 Χριστός

 

Όμηρος Δ. Τσάπαλος

Είμαι απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισα τους σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο γνωστικό αντικείμενο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Cultural Industries στο London School of Economics με υποτροφία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επόμενο βήμα μου η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στο ζήτημα της άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ασχολούμαι συστηματικά είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω επιστημονικών εργασιών με ζητήματα πολιτιστικής διπλωματίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Κάτοχος Αριστείου Πολιτικών Επιστημών.