Οι πόλεις που παρουσίασαν τους φακέλους υποψηφιότητάς τους ενώπιον της δωδεκαμελούς επιτροπής των εμπειρογνωμόνων (10 μέλη ορισμένα από τα θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. και 2 Έλληνες εμπειρογνώμονες) ήταν οι ακόλουθες: Βόλος, Δελφοί, Ελευσίνα, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Κέρκυρα, Λάρισα, Λέσβος, Μεσολόγγι, Πειραιάς, Ρόδος, Σαλαμίνα, Σάμος και Τρίπολη.
Η ανακοίνωση έγινε στο αμφιθέατρο του Υπουργείου, παρουσία του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά, της Γενικής Γραμματέως του ΥΠΠΟΑ κ. Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη και του Γάλλου εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Υπεύθυνου για τις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες κ. Sylvain Pasqua. Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης των υποψηφιοτήτων, ο Βρετανός Πρόεδρος της 12μελούς Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων κ. Steve Green ανακοίνωσε τα ονόματα των πόλεων που περιλαμβάνονται στη βραχεία λίστα προεπιλογής, ως εξής:
• Ελευσίνα
• Καλαμάτα
• Ρόδος
Οι ανωτέρω πόλεις καλούνται να υποβάλουν αναθεωρημένους φακέλους υποψηφιότητας, ύστερα από σχετικές υποδείξεις των εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να λάβουν μέρος στη συνάντηση επιλογής, τον Νοέμβριο του 2016, για την ανάδειξη μίας ελληνικής πόλης, ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021.
Ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδης Μπαλτάς, κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης στον Τύπο, συνεχάρη όλες τις πόλεις που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία και ευχήθηκε κάθε επιτυχία σε αυτές που εντάχθηκαν στον κατάλογο προεπιλογής, επισημαίνοντας ότι η φιλοξενία του θεσμού αποτελεί ένα εθνικό εγχείρημα που ξεπερνά τα στενά τοπικά όρια της νικήτριας πόλης και προβάλλει τον πολιτισμό ολόκληρης της χώρας: «Η ιδέα της φιλοξενίας αποτελεί παλαιά αρχή της Ευρώπης. Οι πρόσφυγες που φιλοξενούνται στη χώρα μας φέρουν, εκτός από πόνο και ταλαιπωρία, και τον δικό τους πολιτισμό, ο οποίος πρέπει να μπολιαστεί με τον δικό μας. Το 2021 είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να αναδειχθεί η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα φιλοξενίας στην Ευρώπη».
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των πόλεων προβλέπεται μεγάλος για τους επόμενους μήνες. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα πάντως, η πόλη της Καλαμάτας φαίνεται να προηγείται έναντι των δυο άλλων ανταγωνιστριών της καθώς υπήρξε η πρώτη πόλη που εξέφρασε την ισχυρή βούληση της για την ανάληψη της διοργάνωσης και προς αυτή τη κατεύθυνση έχει ήδη δημιουργήσει μια ισχυρή συμμαχία φορέων και οργανισμών που προωθούν την υποψηφιότητα της. Επιπλέον, η υποψηφιότητα της έχει και συμβολικό χαρακτήρα καθώς το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια απο την έναρξη των επαναστατικού Αγώνα της Απελευθέρωσης, στον οποίο η πόλη της Καλαμάτας έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο.