Αυτός ο Ζίλε Ζόλταν, ήταν μία ξεχωριστή περίπτωση. Ήταν καθηγητής πολιτολογίας και κοινωνιολογίας, ήταν αλκοολικός και ερασιτέχνης κινηματογραφιστής... Την μία στιγμή απήγγειλε μαγεμένος κατεβατά Σαίξπηρ και την επόμενη ανακοίνωνε κοφτά ότι δεν υπάρχει πια πολιτισμός. Είχε αντιταχθεί ενεργά στην χουντική πλευρά του κομμουνισμού στην χώρα του. Η τότε πολιτική εξουσία του στέρησε την επαφή με την κόρη του. Όταν του βάζαμε να ακούσει Θεοδωράκη μας έλεγε πως μόνο να προσευχηθείς μπορείς, με αυτή την μουσική. Και μετά μας ανακοίνωνε κοφτά πως είμαστε «ηλίθιοι»... Εμένα με αποκαλούσε «το παιδί για την πόρτα» καθώς ακόμα δεν μίλαγα τα ουγγρικά και έτσι για δείγμα συμπάθειας του άνοιγα την πόρτα όποτε ερχόταν.
Ένα βράδυ ήρθε μεθυσμένος (φαινομενικά από το ποτό- στην φυσική του κατάσταση) μόνος. Ζήτησε από τους συγκατοίκους μου και εμένα να δούμε μαζί ένα ντοκιμαντέρ που είχε βιντεοσκοπήσει νέος. Το ζητούσε επιτακτικά. Είχε φέρει την βιντεοκασέτα και ήθελε να το μοιραστεί μαζί μας. Εμείς οι «ηλίθιοι» βλέποντάς τον σε αυτή την κατάσταση προσφερθήκαμε να κάτσουμε να συζητήσουμε μαζί του... Μετά από το αίτημα του επανέρχεται και στρέφεται σε εμένα.
-Έχεις πέντε λεπτά να μου δώσεις; έχεις πέντε λεπτά να σου δείξω το film;
Δεν ήταν ολότελα πιωμένος. Με κοίταζε κατευθείαν στα μάτια. Ήταν ολότελα μόνος.
Η ερώτηση ξανά.
-ΕΧΕΙΣ ΠΕΝΤΕ ΛΕΠΤΑ ΝΑ ΜΟΥ ΔΩΣΕΙΣ;
....Μίλαγα ελάχιστα Ουγγρικά... Η «εξεταστική» ήταν πολύ κοντά...
Ξαναήρθε και τον επόμενο μήνα, και τον μεθεπόμενο.
Πολλές φορές το νοίκι μας το χάριζε, όταν δεν το χρειαζόταν για να βοηθήσει φίλους του ή για να πιεί.
Το πορτραίτο αυτό είναι μία ανεπίδοτη επιστολή, μία σιωπηλή ομολογία και μία τελεσίδικα ασήμαντη απάντηση στον κύριο Ζίλε.
Κώστας Κοσνετζώφ