Η σχιζοφρένεια είναι μια σοβαρή νοητική ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από κοινωνική δυσλειτουργία και ψυχωτικά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις, ή ασύνταχτες σκέψεις που δεν εκφράζονται αποτελεσματικά. Σύμφωνα με μια έρευνα του 2005, περίπου 4 στα 1000 παγκοσμίως επηρεάζονται από τη σχιζοφρένεια, μια εκτίμηση πολύ μεγαλύτερη από το 1% που πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι πρότινος.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Public Library of Science (PLoS) ONE, ταιριάζουν με τη γενική πεποίθηση ότι ένας μεγάλος αριθμός επιτυχημένων καλλιτεχνών και επιστημόνων, όπως ο Vincent Van Gogh ή ο Αμερικανός μαθηματικός και οικονομολόγος John Nash, οφείλουν αυτήν τους την επιτυχία στη σχιζοφρένεια. Χρησιμοποιώντας μια σειρά από ψυχολογικά τεστ, η Σουηδική ομάδα εντόπισε μια ομάδα από 13 υγιή και ιδιαίτερα δημιουργικά άτομα. Τα τεστ αυτά βοηθούν στη μέτρηση της δημιουργικότητας ή της «αποκλίνουσας σκέψης», με την έννοια της ελεύθερης παραγωγής ιδεών.
Ένα άτομο θεωρείται δημιουργικό αν μπορεί να δώσει πρωτότυπες, αλλά και σωστές απαντήσεις σε ερωτήσεις, σε αντίθεση με συνηθισμένες ή περίεργες αποκρίσεις. Οι επιστήμονες εξέτασαν τον εγκέφαλο αυτών των ατόμων χρησιμοποιώντας τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (Positron Emission Tomography - PET), η οποία τους επιτρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένα μόρια ουσιών σε ζώντες ασθενείς.
Το επίκεντρο αυτής της μελέτης ήταν το σύστημα της ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που συνδέεται με ψυχωτικά συμπτώματα, αλλά και εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως οι γνωσιακές λειτουργίες, η μάθηση και η ανταμοιβή ή η τιμωρία. Για να κατανοήσουν το ρόλο της ντοπαμίνης στην ομάδα ατόμων που εξέτασαν, οι νευρολόγοι μέτρησαν την πυκνότητα συγκεκριμένων υποδοχέων ντοπαμίνης με την ονομασία Dopamine-2 (D2) σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται ειδικά με τη σχιζοφρένεια.
Η έρευνα έδειξε ότι όσο πιο δημιουργικό ήταν ένα άτομo, τόσο λιγότεροι υποδοχείς D2 υπήρχαν στο θάλαμο του εγκεφάλου, και άρα λιγότερα μόρια ντοπαμίνης μπορούν να προσδεθούν σε αυτήν την περιοχή. Σύμφωνα με τον Fredrik Ullén, ερευνητή στο ινστιτούτο Karolinska, οι ασθενείς με σχιζοφρένεια επίσης διαθέτουν μικρή πυκνότητα τέτοιων υποδοχέων σε αυτό το τμήμα του εγκεφάλου. Αυτή η ομοιότητα θα μπορούσε να εξηγήσει πώς οι υγιείς δημιουργικοί άνθρωποι συνδέουν διαφορετικές ιδέες για να λύσουν ένα πρόβλημα και πώς οι ασθενείς κάνουν περίεργες ή ασυνήθιστες συσχετίσεις.
Ο θάλαμος λειτουργεί σαν ένα είδος φίλτρου στον εγκέφαλο, διαχωρίζοντας τα σήματα πριν φτάσουν στο φλοιό που ευθύνεται για τη διεργασία της λογικής σκέψης. Σύμφωνα με τον Δρ. Ullén, το γεγονός ότι εντοπίστηκαν λιγότεροι υποδοχείς στο θάλαμο μάλλον σχετίζεται με μικρότερο φιλτράρισμα από το θάλαμο κι έτσι άφιξη περισσότερη πληροφορία στο φλοιό.
Πηγή: Ευρωπαϊκή Ένωση
