Ένας πολίτης θέλει να βλέπει την πόλη του καθαρή. Θέλει να ανοίγει την πόρτα του σπιτιού του και να μην αντικρίζει πεζοδρόμια και δρόμους στο αποκορύφωμα της αισθητικής και λειτουργικής τους κατάπτωσης. Θέλει να αισθάνεται και να βλέπει την πόλη του να σέβεται τόσο τον ίδιο όσο και τους συμπολίτες του. Αυτό είναι Πολιτισμός άλλωστε.

Ένας πολίτης θέλει να βλέπει την πόλη του να αναπτύσσεται, να επεκτείνεται δημιουργικά σε πεδία Τέχνης και εικαστικής δημιουργίας. Να προκαλεί τον κάτοικο, τον περαστικό, τον απλό επισκέπτη να ανιχνεύσει τις ενδιαφέρουσες πλευρές της, τις κρυφές πτυχές και τις ξεχασμένες συνοικίες της. Να περιπλανηθεί σε πάρκα, πλατείες και αρχαιολογικούς χώρους. Και στο τέλος να κατανοήσει την ετερότητα που εκφράζει η κάθε πόλη. Αυτό το διαφορετικό που την διακρίνει από τις υπόλοιπες. Αυτό που την κάνει να λέγεται Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βερολίνο ή Μαδρίτη.

Το παλιό καλύπτει το καινούργιο και όλα μαζί τις επιφάνειες χιλιάδων κτιρίων της πόλης.  (Φωτ. www.thestranger.wordpress.com)

Στην Ελλάδα, ήδη από τον καιρό της οικονομικής και οικιστικής ανασυγκρότησης των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, η έννοια του δημόσιου χώρου της κάθε πόλης εκφυλίστηκε, λεηλατήθηκε και εν τέλει καταργήθηκε τόσο από τις επιτακτικές ανάγκες των καιρών και των περιστάσεων όσο και από την εγκληματική συνεισφορά κρατικών αξιωματούχων. Ο δημόσιος χώρος έχασε την συμβολική του νοηματοδότηση, που δεν είναι άλλη από την σύγκλιση όλων των πολιτών εκτός των τειχών των οίκων τους με σκοπό την πραγμάτωση των πολιτικών θεμάτων, της κοινωνικής ζωής, της οικονομικής δραστηριότητας. Οι πόλεις μετατράπηκαν σε ιδιότυπες προχειροκατασκευές, χωρίς οργανωτικό σχεδιασμό, αισθητική ταυτότητα, λειτουργικότητα και πρόταση ενός ποιοτικού και ίσως εναλλακτικού τρόπου ζωής. Μετεξελίχθηκαν σε κακέκτυπα ξένων μεγαλουπόλεων, μεταπρατική αποτύπωση μια ψευδεπίγραφης λειτουργικότητας «σύγχρονων» κατά τα άλλα πόλεων.

Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η πόλη των Αθηνών είναι ίσως από τις χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών. Ο Αθηναίος πολίτης βλέπει την πόλη του να αργοπεθαίνει, ολόκληρα οικιστικά κομμάτια του κέντρου της να μετατρέπονται σε εργαστήρια εγκληματικής εκπαίδευσης. Ολόκληρες περιοχές να καταπέφτουν σε τριτοτέταρτη κατηγορία κοινωνικής συμβίωσης. Γκέτο δεν υπήρχαν ποτέ σε αυτήν την πόλη. Αρχίζουν όμως να συγκροτούνται αργά (αλλά βασανιστικά) για τους μόνιμους κατοίκους της, σε περιοχές όπως η Πλατεία Βικτωρίας, η Ζήνωνος, η Κυψέλη και ο Άγιος Παντελεήμονας. Μέρη στα οποία πλέον δεν έχει νόημα καμία πυροσβεστική παρέμβαση αστυνομικών δυνάμεων ή των ίδιων των κατοίκων της καθώς η κατάσταση κρίνεται ως μη αναστρέψιμη. Όλα πλέον έχουν αφεθεί στην τύχη τους.

Βανδαλισμός ενός απο τα ομορφότερα κτίρια της πόλης. Σύγχρονη Αθήνα σε ένα ζοφερό σκηνικό...
(Φωτ. www.andeaf.wordpress.com)


Ο Δήμος της πόλης των Αθηνών κωφεύει μπροστά στα έντονα προβλήματα, τις επιτακτικές ανάγκες των Αθηναίων πολιτών. Περιορίζεται σε διαχειριστικού τύπου πολιτικές, σε μια μετριοπαθή στάση που αντί να λύνει, δυσχεραίνει τα προβλήματα, ρίχνει ακόμη περισσότερο τους κατοίκους στην ψυχολογική εξουθένωση και την πλήρη απογοήτευση. Μπορεί τα οικονομικά του Δήμου να βελτιώνονται. Μπορεί οι δημοτικοί υπάλληλοι να πληρώνονται στην ώρα τους. Μπορεί ο Δήμος να χρωστά λίγα ως ελάχιστα πλέον. Όλα αυτά όμως συνιστούν μια μόνο από τις πτυχές για τις οποίες ο Δήμαρχος πρέπει να παλέψει για την πόλη του. Η επαναφορά της αίσθησης συλλογικής ασφάλειας σε κάθε γωνιά της πόλης, σε συνεργασία πάντα με την Πολιτεία, είναι μια πτυχή που κανείς τα τελευταία χρόνια δεν μπαίνει στον κόπο να την κοιτάξει σοβαρά και όχι επικοινωνιακά. Να την αντιμετωπίσει με αποφασιστικότητα και θέληση για ρήξη ακόμα και με την κεντρική κυβέρνηση. Καμία προσπάθεια εναλλακτικής πολιτικής, άμεσης αντιμετώπισης των προβλημάτων.

Ο ζωτικής σημασίας τομέας της πολιτιστικής ανάπτυξης της πόλης αλλά και της προβολής των πολιτιστικών της κεκτημένων είναι άλλος ένας τομέας που μένει στάσιμος, βουβός μπροστά στις αλλαγές που συντελούνται. Ο Δήμος αγνοεί την πολιτιστική ετερότητα της πόλης, την ιστορία και τον οικουμενικό συμβολισμό της. Χαρακτηριστικά τα οποία, εφόσον αξιοποιηθούν προς την σωστή κατεύθυνση, θα μπορούσαν να προσφέρουν την λύση στο οικονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Αθήνα. Θα μπορούσαν να δημιουργήσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, νέα πολιτιστικά κέντρα, εγκαταστάσεις εικαστικών τεχνών και νέα κέντρα ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Περιοχές όπως η Ακαδημία Πλάτωνος, το Μεταξουργείο, τα Πετράλωνα και το Μετς θα μπορούσαν, αξιοποιώντας τα διακριτά και αξιόλογα χαρακτηριστικά τους, την ιστορία των γειτονιών τους και τις ξεχασμένες συνοικίες τους, να μετατραπούν σε πρότυπα κέντρα κατοικίας, ψυχαγωγίας, πολιτισμού και αναβαθμισμένης ποιότητας ζωής.

Συνθήματα σε ιστορικά κτίρια, σκουπίδια, παρεμπόριο και παράνομη στάθμευση: Όλα συνθέτουν την όψη της σύγχρονης Αθήνας που δύσκολα πλέον αλλάζει.
(Φωτ. www.dexios.gr)

Βούληση όμως καμία. Ούτε καν για μικρές παρεμβάσεις αισθητικού χαρακτήρα. Η επιδιόρθωση ενός πεζοδρομίου ή ενός παγκακιού. Η αποκατάσταση ενός βαμμένου τοίχου νεοκλασικού κτιρίου ή μιας παλιάς πολυκατοικίας. Η αφαίρεση παλαιών σιδηροκατασκευών, άχρηστων επιγραφών και παράνομων διαφημιστικών πινακίδων. Όλα αυτά, είτε δεν έχουν περάσει καν απο το μυαλό των «αρμόδιων», είτε προσπερνώνται αβίαστα και χωρίς δεύτερη σκέψη απο αυτούς που είναι επιφορτισμένοι με την προστασία της ποιότητας ζωής των Αθηναίων πολιτών, και οι οποίοι κάνουν τα πάντα για το αντίθετο.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, περιμένουμε τον Αθηναίο πολίτη να ζήσει, να εργαστεί και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της πόλης του. Περιμένουμε τουρισμό, δικαιοσύνη στην σύνδεση δημοτικών τελών-παρεχόμενων υπηρεσιών, αισθητική αναβάθμιση του κέντρου, ένδειξη αναπτέρωσης του ηθικού της κοινότητας. Περιμένουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία να ανασάνει και να βγει από το βούρκο της γραφειοκρατικής αντιμετώπισης των προβλημάτων και του οικονομικού πνιγμού που προκαλεί η κωλυσιεργία των δημοτικών αρχόντων. Περιμένουμε, τέλος, να επανέλθει η Αθήνα στην πρότερη κατάσταση, αυτή της αρχοντιάς, της καλαισθησίας και των συλλογικών δραστηριοτήτων.

Παγκάκι απο την Πλατεία Συντάγματος. Ο Δήμος δεν μπαίνει πλέον στον κόπο να επαναφέρει την πλατεία στην πρότερη αισθητική της κατάσταση αφού κάποια στιγμή θα ξανακαταστραφεί...
(Φωτ. www.protothema.gr)

Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να γίνει αν ο ανώτατος άρχοντας της Πόλης, που είναι ο Δήμαρχος της, δεν αποφασίσει να διαχειριστεί τα προβλήματα με τρόπο εξωστρεφή, επιθετικό και ίσως εκτός του path dependency που το σύνολο σχεδόν των διαχειριστών της πολιτικής πάσχουν διαχρονικά. Η Αθήνα οφείλει να δείξει τον δρόμο της οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης, εκμεταλλευόμενη τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, που είναι ο Πολιτισμός, η Ιστορία και ο ισχυρός Συμβολισμός της. Και όλα αυτά σε συνδυασμό πάντα με την αισθητή βελτίωση της ασφάλειας και της οργανωτικής και λειτουργικής επάρκειας που έχει ανάγκη η πόλη. Χωρίς αυτά, οποιαδήποτε προσπάθεια να καταστεί ξανά πραγματική πρωτεύουσα ενός κράτους που χωλαίνει θα πέσει το κενό. Όσο πιο νωρίς το συνειδητοποιήσουμε, και κυρίως όσο πιο νωρίς το υλοποιήσουμε, τόσο το καλύτερο για όλους μας. Για να γίνει και πάλι η Αθήνα πόλη της ζωής μας...


Πηγές φωτογραφιών:
Αναγράφονται στην λεζάντα της κάθε φωτογραφίας και είναι από τους εξής ιστότοπους:
www.arxaiologia.gr
www.thestranger.wordpress.com
www.andeaf.wordpress.com
www.dexios.gr
www.protothema.gr