- Πώς προέκυψε η ιδέα αρχικά για τη συγκεκριμένη παράσταση/παρουσίαση;
Κατ' αρχάς η αγάπη και ο θαυμασμός μου για το συγκεκριμένο έργο είναι πάντοτε ένα ισχυρότατο κίνητρο. Ακολουθεί η πίστη μου στην εκπαιδευτική αξία αυτής της μουσικής για τους ηθοποιούς. Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, όπως μία ικανή ομάδα σπουδαστών στην σχολή, τότε δεν διστάζω. Στην συγκεκριμένη παράσταση η αρχική ιδέα ήταν η απλή ανάγκη μου να ασχοληθώ ξανά με αυτό το έργο και να τιμήσω τη μνήμη του Μίμη Κουγιουμτζή.
- Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να αποκαταστήσετε το μεγαλύτερο μέρος της παρτιτούρας του Γιάννη Χρήστου; Πόσο δύσκολο ήταν το έργο σας;
Χρειάστηκαν ακριβώς δύο μήνες προεργασίας στους οποίους θα πρέπει να προστεθούν και οι τέσσερις μήνες της διδασκαλίας. Την δυσκολία την διαπίστωσα αργότερα, χρόνια αργότερα. Ήταν απίστευτα πολύπλοκο και επίπονο. Χρειάστηκε να συγκεραστούν χειρόγραφες σημειώσεις, ηχογραφήσεις, αναμνήσεις ηθοποιών της πρώτης παράστασης και προβλήματα διδασκαλίας και δυνατοτήτων του θιάσου που είχε συγκροτηθεί. Ακόμη και σήμερα, 22 χρόνια μετά, έχω σαν μέτρο κόπωσης εκείνη την περίοδο.
- Γιατί κατά τη γνώμη σας ο Γιάννης Χρήστου είναι ένας "επιδεικτικά παραμελημένος" στη σύγχρονη Ελλάδα συνθέτης;
Επιδεικτικά παραμελημένος δεν θα έλεγα. Παραμελημένος όπως το σύνολο των ελλήνων συνθετών ναι. Στον Χρήστου δυστυχώς προστίθεται η πολυπλοκότητα της γραφής σε συνδυασμό με την δυσκολία της αισθητικής απόδοσης. Θα μπορούσαμε πράγματι να κάνουμε περισσότερα για αυτό το σπάνιας πνευματικής αξίας έργο.
- Πώς έχετε δομήσει την παρουσίαση αυτής της παράστασης/διδασκαλίας; Τί πρόκειται να δει ο θεατής;
Ο Θεατής θα έχει κατ' αρχάς την ευκαιρία να παρακολουθήσει μία σύντομη ανάλυση της μουσικής και του τρόπου σύνθεσής της. Το ενδιαφέρον -και για αυτό το λόγο έχουμε προσθέσει τη λέξη διδασκαλία- είναι πως θα παρακολουθήσει το κοινό και μέρος της διαδικασίας της πρόβας. Θα κάνουμε και «πρόβα» πριν από την παρουσίαση δύο εκτενών αποσπασμάτων: της Παρόδου & της Παράβασης. Επιλέξαμε να δείξουμε και μέρος της διαδικασίας γιατί αυτό αναδεικνύει κομμάτια της παρτιτούρας που μέσα στο σύνολο είναι δυσδιάκριτα. Η πρόβα θα λειτουργήσει σαν «μεγεθυντικός» φακός που θα εστιάσει σε κάποιες λεπτομέρειες.
- Η παράσταση απευθύνεται σε ειδικό κοινό; Χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις προκειμένου κανείς να απολαύσει το σύνολο του έργου;
Καθόλου. Απευθύνεται σε όλους. Έχω μεγάλη αντιπάθεια στις κάθε λογής εξειδικευμένες παρουσιάσεις. Αν δεν έχεις βρει τον τρόπο να μιλήσεις σε όλους καλύτερα να σιωπάς.
- Μιλήστε μας λίγο για τις φιλοσοφικές προεκτάσεις που έχει η «αριστοφανική» μουσική του Γιάννη Χρήστου; Με ποιόν τρόπο προσέγγισε ο συνθέτης το αττικό θέατρο;
Είναι πολύ δύσκολο να σας αναπτύξω σε λίγες γραμμές αυτήν την αισθητική πρόταση. Πρόκειται για κάτι μοναδικό που δεν έγινε απολύτως αντιληπτό ούτε το 1966 ούτε το 1992. Ο Χρήστου, αν μπορώ να το πω με δύο λέξεις, προσπάθησε να αναδείξει το τελετουργικό-μεταφυσικό στοιχείο της συγκεκριμένης κωμωδίας. Τόσο ο Διόνυσος ως ήρωας του έργου όσο και η αναφορές στα Μυστήρια της Ελευσίνας στάθηκαν για τον Χρήστου πρόκληση και πεδίο έρευνας. Είναι μία «σοβαρή» μουσική που ξενίζει για κωμωδία.
- Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με το KYKLOS ENSEMBLE;
Η συνεργασία με ανθρώπους που εκτιμάς και θαυμάζεις, η συνεργασία με ανθρώπους που έχεις κοινές καταβολές και αντιλήψεις είναι τόσο φυσική που δεν μπορείς να πεις πως κάποια συγκεκριμένη στιγμή «ξεκινάει».
- Πώς προσεγγίσατε ως συνθέτης τη διδασκαλία των ηθοποιών;
Διδάσκω ηθοποιούς 24 χρόνια. Μου είναι τόσο αυτονόητο όσο και το να γράφω μουσική. Διδάσκω τους ηθοποιούς σαν συνθέτης και γράφω μουσική σαν ηθοποιός.
- Πόσο δύσκολο είναι να "περάσουν" συναυλίες/έργα σαν και αυτό στο ευρύ κοινό πιστεύετε;
Καθόλου δύσκολο αν είναι παρουσιασμένα σωστά και αληθινά. Όσο «δύσκολο» κι αν είναι ένα έργο έχει πάντοτε πλευρές που «περνούν» στο κοινό.
- Πώς αφουγκράζεστε ως συνθέτης τα καλλιτεχνικά δρώμενα στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια; Παρατηρείτε κάποια συγκεκριμένη τάση;
Αποπροσανατολισμένα. Συνεπώς δεν βλέπω κάποια τάση. Δυστυχώς! Θα προσθέσω πως με ενοχλούν απίστευτα όλοι εκείνοι που προσπαθούν να μας πείσουν πως διαμορφώνουν «τάση».
- Σκέφτεστε να ασχοληθείτε περαιτέρω με το έργο του Γιάννη Χρήστου και σε άλλη παρουσίαση/παράσταση;
Θα ήθελα πολύ να ανεβάσω τους Βάτραχους στην πλήρη τους μορφή. Υπάρχουν κομμάτια που δεν έχουν αποδοθεί ποτέ στην πλήρη τους μορφή.
- Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;
Αν και έχω εμπρός μου προγραμματισμένα πολλά διαφορετικά και ενδιαφέροντα πράγματα σημαντικότερο θεωρώ το ότι γράφω την 5η μου Συμφωνία.
Η παράσταση είναι αφιερωμένη στην μνήμη του Μίμη Κουγιουμτζή (1936-2003) που συμμετείχε στο πρώτη παράσταση των Βατράχων του 1966 και τους σκηνοθέτησε εκ νέου με την μουσική του Γιάννη Χρήστου στην Επίδαυρο το 1992.
Γιάννη Χρήστου: Βάτραχοι...ένα άγνωστο αριστούργημα
17 & 18 Μαρτίου 2014
Ωδείο Αθηνών 21.00
