- Μιλήστε μας παρακαλώ για την έκθεση "In praise of dreams", με ποιο τρόπο προσεγγίσατε τη θεματική της έκθεσης;

Είναι μια βιωματική προσέγγιση. Μην φανταστείτε όμως ότι είμαι ένας ονειροπαρμένος, που προσπάθησε να αποκωδικοποιήσει τα όνειρα μέσω της φωτογραφίας. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν οι ονειρικές λεπτομέρειες των αναμνήσεων. Κάθε κλικ είναι ταυτόχρονα και μια ανάμνηση, και αυτό είναι που κάνει την φωτογραφία να ξεχωρίζει από κάθε άλλη εικόνα. Επίσης η μνήμη είναι ένα εργαλείο, και ερμηνεύει τα γεγονότα με έναν τέτοιο τρόπο, που είναι πιο κοντά στις προθέσεις του υποκειμένου παρά στο πραγματικό γεγονός. Η μνήμη σπρώχνει στην αδελφή της λήθη ότι δεν της χρειάζεται, και βλέπει αυτό που απομένει μέσα από το δικό της φίλτρο. Έτσι και εμείς οι φωτογράφοι, διαγράφουμε το περιττό και κρατάμε ότι μας είναι πολύτιμο. Το δικό μου φίλτρο ήθελα να είναι ονειρότροπο.

- Παρελθόν, παρόν και μέλλον. Ποια η σχέση σας; Ποια η σχέση του καλλιτέχνη θεωρείτε;

Μιλάτε για τον χρόνο. Ο χρόνος είναι ο θεμέλιος λίθος της φωτογραφίας. Οι φωτογράφοι ίσως θα έπρεπε να λέγονται χρονογράφοι. Όπως είπα προηγουμένως, κάθε κλικ είναι και μια ανάμνηση, ένα τικ-τακ από το μεγάλο ρολόι του κόσμου. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η φωτογραφία είναι μια ενέδρα που στήνει κανείς στον χρόνο. Μια κλωνοποίηση της πραγματικότητας φαινομενικά, που διατηρεί όμως την δική της κρυφή ζωή. Έτοιμη να ζωντανέψει στα χέρια που θα την κρατήσουν.

- Φωτογραφίες επίκαιρες με θέμα το προσφυγικό βραβεύτηκαν το τελευταίο διάστημα. Ποια πιστεύετε είναι η ταυτότητα του πρόσφυγα, τότε και τώρα. Ποιος ο ρόλος της τέχνης;

Η πιο γλυκιά πατρίδα είναι η καρδιά λέει ο Ρασούλης. Προσφυγιά σημαίνει ξεριζωμός, είτε σε εθνικό είτε σε προσωπικό επίπεδο. Ο πρόσφυγας είναι πρόσφυγας, τότε και τώρα και για πάντα. Όταν αναγκάζεσαι να φύγεις από το ίδιο σου το σπίτι, έχεις αφήσει πίσω την καρδιά σου. Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται ανθρώπους να ξαναβρούνε την καρδιά τους. Αν υποθέσουμε ότι οι φωτογραφίες αφυπνίζουν το κοινό, αυτό τι σημαίνει; Πρέπει να πάρουν βραβείο; Δηλαδή ο άνθρωπος που σκυλοπνίγεται να σώσει τον άλλον άνθρωπο παίρνει βραβείο; Δεν τους βάζω όλους στον ίδιο κουβά. Πρόσφατα ήμουν στην Μυτιλήνη για ένα σεμινάριο φωτογραφίας και είδα τους φωτογράφους της ΦΕΜ να φωτογραφίζουν αυτό που ζουν καθημερινά. Ξύπναγαν το πρωί και έβλεπαν πτώματα στην θάλασσα. Λογικό είναι να σε πιάσουν από τον λαιμό όλα αυτά. Με την φωτογραφία ανοίγεις έναν διάλογο με την ζωή, δεν μπορείς να μείνεις απαθής. Ο τρόπος που θα βγει αυτό, για τον καθένα είναι ξεχωριστός, αρκεί να είναι αληθινός. Δεν ξέρω κατά πόσο βοηθά αυτή η καθημερινή πλημμύρα φωτογραφιών, αυτή η υπερπαραγωγή. Να τρως πίτσα βλέποντας τους πνιγμένους. Η τέχνη βοηθά-και όχι μαγικά πατώντας ένα κουμπί-όταν έρχεται από βαθειά ανάγκη, θέλει τον χρόνο της για να ενεργήσει και όταν επιδράσει κοινωνικά αλλάζει τον τρόπο αντίληψης για τον κόσμο και όχι τον ίδιο τον κόσμο.

- Πως βλέπετε τη θέση των φωτογράφων στην Ελλάδα της κρίσης; Πιστεύετε πως έχει επηρεαστεί το έργο τους από τις κοινωνικές συνθήκες που βιώνουμε;

Δεν γίνεται αλλιώς και βέβαια έχει επηρεαστεί. Υπάρχουν μάλιστα οργανωμένες καλλιτεχνικές ομάδες που έχουν εστιάσει σε αυτήν την κρίση. Αν βγει κάτι από όλα αυτά θα εξαρτηθεί από τον τρόπο αντιμετώπισης. Άλλο είναι να είσαι καταναλωτής ενός θέματος και άλλο να αναζητήσεις την νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται. Η κρίση είναι βαθειά. Δεν πρέπει να εξαντληθεί στα δακρυγόνα και στους άστεγους, αλλά σε οτιδήποτε μικρό ή μεγάλο την γέννησε.

- Η τέχνη και η εκπαίδευση δρουν ως καταφύγιο πιστεύετε; Είναι ίσως ένα σημείο αναφοράς που μπορούμε να προστρέχουμε ανά πάσα στιγμή;

Η τέχνη και η εκπαίδευση θα έπρεπε να είναι η προϋπόθεση όχι το καταφύγιο μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Το πρόβλημα είναι τι είδους τέχνη και εκπαίδευση αναζητούμε. Γιατί με αυτά φτιάχνεις παράδεισο και κόλαση. Η στρατευμένη τέχνη και η εκπαίδευση πάνω σε μια παραγωγική μηχανή, μας έχουν φέρει σε αδιέξοδο ουκ ολίγες φορές. Ο ρόλος της τέχνης είναι να αφυπνίζει, να μας συμφιλιώνει με αναπάντητα ερωτήματα ,με το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, η εκπαίδευση από την άλλη μεριά και παιδεία θα έλεγα ευρύτερα, φέρνει την γνώση, μαθαίνει τον σεβασμό, την αλληλεγγύη και πως μπορούμε να συμβιώσουμε αρμονικά.

- Μιλήστε μας για την εκπαίδευση όσον αφορά τον τομέα της φωτογραφίας στην Ελλάδα. Πώς διδάσκει ή διδάσκεται κανείς φωτογραφία; Τι αλλαγές πρέπει να γίνουν; Τι έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής;

Αν και πιστεύω ότι την τέχνη την κλέβεις, όπως ο Προμηθέας έκλεψε το φως από τους Θεούς-θέλω να πω ότι πρέπει να υπάρχει μεγάλη αγάπη και πάθος-παρόλα αυτά πιστεύω επίσης ότι πρέπει να υπάρχει ένα μίνιμουμ εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Θεωρώ απαράδεκτο ότι η φωτογραφία δεν διδάσκεται στο πανεπιστήμιο, αλλά μόνο στα ΤΕΙ, και εκεί από ότι ξέρω δεν υπάρχει μεταπτυχιακό τμήμα. Επίσης απαράδεκτο ότι δεν υπάρχει μουσείο φωτογραφίας στην Αθήνα, όπως και μουσείο σύγχρονης τέχνης. Το παρήγορο είναι ότι μπορείς να διδαχθείς φωτογραφία με εναλλακτικούς τρόπους, όπως σεμινάρια, σύντομα workshops, ιδιωτικές σχολές. Γίνονται συχνά ομιλίες, διαλέξεις, παρουσιάσεις φωτογράφων, και όλα αυτά δημιουργούν μια ζύμωση που τα αποτελέσματά της θα φανούν αργότερα. Βέβαια όλα αυτά δημιουργούν και μια δυσκολία να βρεις τον κατάλληλο χώρο για την κατάλληλη χρήση της φωτογραφίας.

- Ποια η γνώμη σας για το έργο των σύγχρονων φωτογράφων στην Ελλάδα; Ξεχωρίσατε κάποιες εκθέσεις τον τελευταίο καιρό;

Έχουμε πραγματικά πολύ καλούς φωτογράφους στην Ελλάδα, ειδικά από τα μέσα της δεκαετίας του 80 που έγιναν τα ΤΕΙ και κάποιες φωτογραφικές κοινότητες όπως ο φωτογραφικός κύκλος και το φωτογραφικό κέντρο. Υπήρξε μια μαζική παραγωγή φωτογράφων και αυτό είναι ελπιδοφόρο. Οι πραγματικά καλές εκθέσεις πάντα σπανίζουν και όχι μόνο στην φωτογραφία, αλλά ευτυχώς υπάρχουν.

- Ποια είναι τα ποσοστά του χρόνου σας που αφιερώνετε στη λήψη μιας φωτογραφίας και κατόπιν στην επεξεργασία της.

Ένας φωτογράφος είναι σε μια διαρκή εγρήγορση, δεν ησυχάζει ποτέ, ανοίγει ένα διάλογο με τη ζωή. Η επεξεργασία ακολουθεί την λογική της λήψης, δεν ξοδεύω πολύ χρόνο σε αυτό.

- Μιλήστε μας για την εφαρμοσμένη και την καλλιτεχνική φωτογραφία.

Στην εφαρμοσμένη φωτογραφία ξέρεις τι θέλεις, οπότε οι κινήσεις είναι μετρημένες και σχεδιασμένες για να φέρουν σε πέρας την συγκεκριμένη διαδικασία. Φανταστείτε κάποιον που κάνει μια ακτινογραφία, για να φέρω ένα ακραίο παράδειγμα. Στην καλλιτεχνική φωτογραφία ψάχνεις να απεικονίσεις κάτι που δεν φαίνεται. Είναι σαν να ξέρεις κάτι βαθειά μέσα σου, αλλά δεν μπορείς να το εκφράσεις και η ανάγκη σου για αυτό σε ξεπερνά, παλεύεις με ό,τι προβάλει ως εμπόδιο, ξέροντας ότι μόλις το βρεις θα λυτρωθείς.

- Ένας φωτογράφος αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον κόσμο πιστεύετε;

Ό,τι πιο συγκινητικό έχω ακούσει μέχρι τώρα στη φωτογραφία, έρχεται από ένα μαθητή μου. Την τελευταία μέρα του σεμιναρίου ήρθε και μου είπε : Δεν ξέρω αν κάνω κάτι καλό με την φωτογραφία και ούτε με νοιάζει. Σε ευχαριστώ όμως γιατί με έμαθες να βλέπω. Ακόμη και αν φτάσω τα 80 μου, θα παίρνω το λεωφορείο και θα βλέπω εικόνες που αγνοούσα και έτσι δεν θα βαρεθώ ποτέ, γιατί αυτές οι εικόνες δεν τελειώνουν ποτέ.
ΝΑΙ εμείς οι φωτογράφοι δεν βαριόμαστε ποτέ.

- Ποια είναι τα επόμενα σας σχέδια;

Το πορτρέτο. Πάντα από κάπου ξεκινάς, ποτέ δεν ξέρεις όμως που θα σε πάει.

Συνοπτικό Βιογραφικό
Ο Βασίλης Γεροντάκος γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φλάουτο στο Αthenaeum ωδείo, μαθηματικά και αστρονομία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι μέλος του Φωτογραφικού Κύκλου. Στο ραδιόφωνο δούλεψε σαν παραγωγός και συνέθεσε μουσική σε θεατρικές παραστάσεις. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει εκδώσει ένα βιβλίο με τίτλο ''Φωτογραφίες''.
Διδάσκει φωτογραφία στην Αθήνα όπου ζει μόνιμα.

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
www.camera-work.org/vassilis-gerontakos