Ωστόσο, στα δάκτυλα των δύο χεριών μετριούνται οι ευκαιρίες που μπορεί να έχουν οι νέοι εικαστικοί για να κερδίσουν χρήματα επί ελληνικού εδάφους, με διαγωνισμούς και υποτροφίες. Γι' αυτό πολλοί επιχειρούν να... αποδράσουν στο εξωτερικό, μέσω residency. Κοινώς, με τα διεθνή προγράμματα φιλοξενίας πολιτιστικών ιδρυμάτων, τα οποία μπορεί να μην τους ανταμείβουν πλουσιοπάροχα, καλύπτουν όμως τη διαμονή και τα έξοδα για τη δημιουργία έργου.

** ΒΡΑΒΕΙΑ: Τα κυριότερα για νέους εικαστικούς είναι αυτά που έχουν θεσπίσει τα ιδρύματα ΔΕΣΤΕ και Γιάννη Σπυρόπουλου. Εάν θέλετε να θέσετε υποψηφιότητα για το τελευταίο, σπεύσατε, καθώς η προθεσμία λήγει στις 30 Μαρτίου. Πιστό στην επιθυμία του κορυφαίου της αφαίρεσης Γιάννη Σπυρόπουλου, το ίδρυμά του κάθε δύο χρόνια βραβεύει δύο καλλιτέχνες κάτω των 30 (α' βραβείο 5.000 ευρώ, β' βραβείο 3.000 ευρώ). Από το 1992 μέχρι το 2006 έχει απονείμει συνολικά 18 έπαθλα και 28 επαίνους (χωρίς χρηματικό ποσό).

Στα 10.000 ευρώ ανέρχεται το βραβείο του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, ωστόσο ο διαγωνισμός δεν είναι ανοιχτός, αφού ειδική επιτροπή επιλέγει τους υποψήφιους. Φέτος προτεινόμενοι είναι οι Αθανάσιος Αργιανάς, Βαγγέλης Βλάχος, Χάρις Επαμεινώνδα, Ειρήνη Ευσταθίου, Ραλλού Παναγιώτου, Γιώργος Σαπουντζής. Τα έργα τους θα παρουσιαστούν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, από τις 14 Μαΐου, ενώ το όνομα του νικητή θα ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο.

Τον Ιούνιο αναμένεται να προκηρυχτεί και ο 9ος κατά σειρά Πανελλήνιος Διαγωνισμός Κόμικς του περιοδικού «9» της «Ελευθεροτυπίας», με βραβεία υποτροφίες φοίτησης στον ΑΚΤΟ και με έκθεση των έργων που προκρίθηκαν.

Με βραβεία ύψους 2.000, 1.500 και 1.000 ευρώ και επαίνους 500 ευρώ συνοδεύει ο όμιλος επιχειρήσεων Μεταξά την Μπιενάλε των φοιτητών ανωτάτων σχολών Καλών Τεχνών της Ελλάδας που οργανώνεται κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με την εφημερίδα «Τα Νέα της Τέχνης». Τα έργα της φετινής Μπιενάλε παρουσιάστηκαν στην Κρήτη και στο σταθμό του μετρό στο Σύνταγμα.

Από αυτή τη χρονιά και το ίδρυμα Γιώργου Ζογγολόπουλου καθιέρωσε βραβείο γλυπτικής (5.000 ευρώ) που θα απονέμεται σε απόφοιτο της Σχολής Καλών Τεχνών.

***ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ: Εκτός από το κρατικό ΙΚΥ και τα ιδιωτικά ιδρύματα έχουν θεσπίσει υποτροφίες για τους καλούς μαθητές των καλών τεχνών. Οι φετινές του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή έχουν αντικείμενο τις σύγχρονες πρακτικές επιμέλειας εκθέσεων, τη διαχείριση συλλογών έργων τέχνης και την αξιοποίηση της κινηματογραφικής κληρονομιάς. Η χορηγία ανέρχεται στα 1.500 ευρώ για ένα ακαδημαϊκό έτος και η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων λήγει στις 31 Μαρτίου.

Για μεταπτυχιακές σπουδές στη ζωγραφική, τη γλυπτική, τις ψηφιακές τέχνες, τη θεωρία της τέχνης χορηγούν επίσης υποτροφίες τα ιδρύματα Ι. Κωστόπουλου, Παναγιώτη και Εφης Μιχελή, Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, Fulbright κ.ά.

** Η 2η Μπιενάλε της Αθήνας πρώτη φορά ανακοίνωσε πρόγραμμα φιλοξενίας ύψους 1.000 ευρώ το μήνα για επιμελητή εκθέσεων.

Τέτοιου είδους προγράμματα, όπως το UNESCO-Aschberg, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στο εξωτερικό, ενώ δικτυακοί τόποι (www.transartists.nl, www. resartis.org.) ενημερώνουν για προγράμματα φιλοξενίας, εργαστήρια, διαγωνισμούς, φεστιβάλ για νέους καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο. Βεβαίως, ο ανταγωνισμός είναι διεθνής, ωστόσο δίνονται ευκαιρίες να μείνει κανείς δωρεάν σε στούντιο με θέα, από την Αμερική μέχρι την Ιαπωνία: Οπως στο ιαπωνικό Arcus Project, στο Sacatur Foundation της Βραζιλίας, στο γαλλικό Pour Que l'Esprit Vive, στο Mac Dowell Colony στο Νιού Χαμσάιρ των ΗΠΑ, στο κέντρο Jan Van Eyck στο Μάαστριχτ, στο Banff Centre του Καναδά, στο Bau Institute της Ιταλίας, ή στο Sackler Centre Residency του μουσείου V&Α του Λονδίνου.

Κυρίως έλληνες δημιουργοί που ζουν στο εξωτερικό εκμεταλλεύονται τέτοιες ευκαιρίες. Την εμπειρία του μοιράζεται ο Δημήτρης Τσουμπλέκας που τα τελευταία χρόνια μένει στο Βερολίνο, ενώ έχει συμμετάσχει σε workshop στη σχολή φωτογραφίας της Αρλ και μέσω Ιντερνετ κέρδισε το 2005 υποτροφία για το Σέπινγκεν της Γερμανίας: «Τα προγράμματα φιλοξενίας σού προσφέρουν ένα περιβάλλον όπου μπορείς να συγκεντρωθείς και να δουλέψεις παραγωγικά. Κερδίζεις, όμως, και από την επαφή και την ανταλλαγή απόψεων με άλλους φιλοξενούμενους καλλιτέχνες».

Αλλά και ο Στέφανος Τσιβόπουλος, που ζει στην Ολλανδία, ξεκίνησε με την υποστήριξη του Project Studio Berlin μια έρευνα στα επίσημα γερμανικά αρχεία της περιόδου 1940-45 καθώς και στο Ιντερνετ, δημιουργώντας τη βιντεοεγκατάσταση In Plato's Cave με θέμα την οπτική ανακατασκευή της πραγματικότητας. Την παρουσίασε πριν από λίγο καιρό και στην αθηναϊκή γκαλερί «Α.D.».

Βραβευμένος στο 25ο Φεστιβάλ του Κάσελ, ο Τσιβόπουλος, που τώρα έχει βαλει πλώρη για την Κωνσταντινούπολη (Platform Garanti Instanbul) επισημαίνει: «Υστερούμε δραματικά στην υποστήριξη των νέων καλλιτεχνών, σε σχέση όχι μόνο με τις δυτικοευρωπαϊκές αλλά και με τις βαλκανικές χώρες. Δεν υπάρχει επίσημος κρατικός φορέας που να χρηματοδοτεί εικαστικές παραγωγές, που να υποστηρίζει τους έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό. Αν κάτι βελτιώνεται είναι χάρη στις πρωτοβουλίες ιδιωτικών φορέων».

Σημειώστε:

• http://www.spyropoulosfoundation.org
• http://www.deste.gr
• http://www.goulandris.gr
• http://www.europeanbiennialnetwork.org
• http://www.portal.unesco.org
• http://www.transartists.nl
• http://www.resartis.org

Της ΠΑΡΗΣ ΣΠΙΝΟΥ (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.) , δημοσιεύτηκε στο επτα(7), ένθετο της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 15/3/2009