Για το σεμινάριο
Πρόκειται για ένα μεταμεσονύκτιο πειραματικό σεμινάριο μη ορθής σωματικής συμπεριφοράς που απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε χορευτές και ηθοποιούς. Η ιδέα του ξεκίνησε στα πλαίσια του Slaap Project στο Arnhem της Ολλανδίας με εισηγητή τον Jasiek Mischke (free artist-video maker)κι από το 2005 έχει πραγματοποιηθεί σε Buenos Aires , Θεσσαλονίκη και Αθήνα.
Το σεμινάριο-πείραμα προ-καλεί τους συμμετέχοντες να τεστάρουν τα όρια, τις αντοχές, τη διαθεσιμότητά τους, να παίξουν και να πειραματιστούν με αυτά. Δύνανται έτσι να ανακαλύψουν νέους κινησιολογικούς τρόπους και ποιότητες, να αποκαλύψουν κρυμμένες δυνατότητες, να παρατηρήσουν αντιδράσεις και συμπεριφορές του εαυτού τους σε "out of order" συνθήκες. Απώτερος στόχος πάντα η καλλιτεχνική δημιουργία. Το σεμινάριο, που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 31/1-1/2 ξεκίνησε στις 11 βράδυ Σαββάτου και διήρκησε ακριβώς 12 ώρες, μέχρι το πρωί της Κυριακής. Δώδεκα ώρες σύγχρονου χορού, κινησιολογικών αυτοσχεδιασμών, παιχνιδιών, ασκήσεων.
Τι μας είπαν οι συμμετέχοντες για την εμπειρία:
"Οι 3 πρώτες ώρες ήταν δύσκολες, ύστερα όμως ένιωθα σαν να είχα μπει σε ένα κανάλι ενέργειας που δε με άφηνε να αισθανθώ την κούραση."
"Το σώμα μου κινούταν μόνο του, έκανα πράγματα που ποτέ δε φανταζόμουν ότι είχα τη δυνατότητα να κάνω."
"Προς το τέλος του σεμιναρίου ένιωθα απόλυτα ρευστή, μπορούσα να μείνω εκεί και να συνεχίσω να κινούμαι για μέρες."
Παρατηρήσεις και Συμπεράσματα
Είναι γεγονός ότι σε ακραίες συνθήκες κόπωσης, σωματικής και πνευματικής, οι αντιστάσεις μειώνονται, το μυαλό παύει να μπλοκάρει το σώμα, οι ανασφάλειες και ο φόβος της έκθεσης αποδυμανώνονται με αποτέλεσμα να είναι ο καλλιτέχνης απαλλαγμένος από τα δεσμά του νου και ελεύθερος να δημιουργήσει.
Είναι μάλιστα αλήθεια ότι σε τέτοιες συνθήκες τα πράγματα μοιάζουν να συμβαίνουν από μόνα τους, μπαίνει ο καλλιτέχνης σε ένα "κανάλι ενέργειας" που τον καθοδηγεί. Πόσο όμως έχει εκείνη την ώρα την πνευματική διαύγεια να παρατηρήσει αυτό που κάνει και να το χρησιμοποιήσει προς όφελός του αργότερα; Θα έλεγα ότι αυτό εξαρτάται από τον ίδιο τον καλλιτέχνη και από το κατά πόσο έχει γενικότερα εξασκήσει τη συνειδητότητά του, την ικανότητα δηλαδή να συνειδητοποιεί ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται, τι κάνει, για ποιο λόγο και με ποιο στόχο το κάνει. Δε θα πρέπει, όμως, να αγνοήσουμε και τον παράγοντα της σωματικής μνήμης. Οι εμπειρίες εντυπώνονται στο σώμα και ανακαλούνται αυτομάτως όταν τις έχουμε ανάγκη. Συνεπώς, και υπό αυτή την έννοια, ο πειραματισμός και η έκθεση σε ακραίες συνθήκες δε μπορούν να θεωρηθούν άσκοπα και ανώφελα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι σπουδαίοι δάσκαλοι υποκριτικής και χορού υποβάλλουν τους μαθητές τους σε ανάλογες ασκήσεις-πειραματισμούς με την προοπτική να ξεθάψουν απ' τα ενδότερά τους υλικό ( συναισθήματα, συμπεριφορές, κινήσεις) που θα αποθηκευτεί ως πληροφορία στη μνήμη και θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί αργότερα.
Πολλοί σκηνοθέτες επίσης χρησιμοποιούν τέτοιους πειραματισμούς. Πάγια τακτική τους αποτελεί - στη διάρκεια τον προβών όσο αφορά το θέατρο, και κατά τη διάρκεια του γυρίσματος για τον κινηματογράφο- η έκθεση των ηθοποιών τους σε ακραίες συνθήκες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου το μυαλό του ηθοποιού βρίσκεται σε "out of order" κατάσταση, επιτυγχάνονται οι πιο αυθεντικές ερμηνείες. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι, ο ηθοποιός δεν είναι σε θέση να προετοιμάσει τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές του,στηρίζεται επομένως μόνο στην επικοινωνία του με τους συμπαίκτες του. Η αληθινή επικοινωνία είναι αυτή που θα οδηγήσει σε αληθινές, αυθόρμητες αντιδράσεις,που είναι και το ζητούμενο.
Επιπλέον, μπορεί κι ο ίδιος ο ηθοποιός να χρησιμοποιήσει τα συναισθήματα που του δημιουργούνται όταν εκτίθεται σε ακραίες συνθήκες, όπως πχ εξάντληση, φόβος, εκνευρισμός, ενσωματώνοντάς τα στο ρόλο και φωτίζοντας με τον τρόπο αυτό μια άλλη πτυχή του χαρακτήρα που υποδύεται.
Οι "out of order" συνθήκες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως ερέθισμα για δημιουργία, ως πηγή έμπνευσης. Είναι εξάλλου η καλλιτεχνική δημιουργία άρρηκτα συνδεδεμένη, αν όχι εξαρτώμενη από έντονες συναισθηματικά καταστάσεις. Αποζητά συνήθως ο καλλιτέχνης τη συναισθηματική φόρτιση-καμία φορά συμφόρηση- αφού αποτελεί για τον ίδιο οδό έμπνευσης. Ίσως έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί -πέρα από το Star System- και αυτή τη ροπή των καλλιτεχνών προς το αλκοόλ, τις παραισθησιογόνες ουσίες κι όλες εκείνες τις τεχνητές μεθόδους που μπορούν να δημιουργήσουν out of order καταστάσεις. Υπάρχει, όπως αντιλαμβανόμαστε, μια λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις καταστάσεις out of order και τις out of control καταστάσεις. Εύκολα μπορεί από ευεργετικό στοιχείο να μετατραπεί ο πειραματισμός με τα όρια σε αυτοκαταστροφικό στοιχείο. Η χρυσή τομή είναι υπόθεση του ίδιου του καλλιτέχνη.
Συνοψίζοντας, επειδή η τέχνη είναι κάτι που δεν λειτουργεί με καλούπια, συγκεκριμένες μεθόδους και how-to-do διαδικασίες, παρά μόνο με την δοκιμή,τον πειραματισμό,το ένστικτο και την έμπνευση η συμβουλή μας είναι.. πειραματιστείτε!
