Πέραν όμως από μια κρατική υπηρεσία μεταφορών, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος συγκεντρώνει ένα πλήθος ιστορικών στοιχείων που είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την ίδια την Ιστορία της χώρας. Και για αυτό δεν πρέπει να πάει χαμένος. Αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι ιστορικών γεγονότων και συνεχίζει να συνιστά αξεπέραστο στοιχείο καθημερινότητας για το σύνολο του εθνικού κορμού, από την Καλαμάτα μέχρι την Αλεξανδρούπολη και από την Φλώρινα μέχρι το Ναύπλιο. Ένα τέτοιο ιστορικό φορτίο φροντίσαμε επιμελώς τις τελευταίες δεκαετίες να υποβαθμίσουμε και να περιθωριοποιήσουμε στα επίπεδα τριτοκοσμικής πολιτείας ξεχνώντας την τεράστια συμβολική του αξία ή ακόμα και τα οφέλη που θα μπορούσαμε να έχουμε μέσα από μια σωστή και προσεκτική τουριστική ή εμπορική αξιοποίηση.
Τα τελευταία χρόνια όμως, και εξαιτίας της δημοσιονομικής συγκυρίας, η ελληνική πολιτεία συνειδητοποίησε επιτέλους ότι έχουμε φτάσει στο απόλυτο τέλμα. Μέσα από ένα σφικτό πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης, με εξορθολογισμένους, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, προϋπολογισμούς, με δραστική μείωση του προσωπικού αλλά και με καινοτόμες υπηρεσίες που εισήχθησαν για να προσελκύσουν νέους επιβάτες (online κρατήσεις, δωρεάν ίντερνετ, κλείσιμο ταξί για εύκολες μετακινήσεις από και προς τον σταθμό κ.α.), ο ΟΣΕ φαίνεται ότι κερδίζει το στοίχημα της επιβίωσης και της σταδιακής ορθολογικής ανάπτυξης.
Δυστυχώς, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι, αρκετές ιστορικές διαδρομές, όπως αυτή της Πελοποννήσου, έπαψαν να λειτουργούν, και αρκετά δρομολόγια ανά την Ελλάδα καταργήθηκαν. Φαίνεται όμως ότι η λογική της τουριστικής αξιοποίησης ιστορικών σιδηροδρομικών διαδρομών αρχίζει να εμπεδώνεται για τα καλά στους ιθύνοντες και για αυτό οι παλιές και μέχρι πρότινος ξεχασμένες διαδρομές, αρχίζουν να αναβιώνουν και να προβάλλονται ως «must» τουριστικές ατρακτιόν αρκετών περιοχών της Ελλάδας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η δημιουργία των πρώτων πακέτων χιονοδρομικού τουρισμού σε συνδυασμό με σιδηροδρομικές εκδρομές. Όπως μας πληροφορεί το Έθνος (Μαρία Λιλιοπούλου, Στα χιονοδρομικά με σιδηρόδρομο), "από το τέλος Δεκεμβρίου ή τις αρχές Ιανουαρίου η εταιρεία θα ξεκινήσει την προσφορά ολοκληρωμένων εκδρομών σε χιονοδρομικά κέντρα δίνοντας τη δυνατότητα στους επιβάτες να αγοράσουν «πακέτο», στο οποίο εκτός της σιδηροδρομικής μετακίνησης θα περιλαμβάνονται το εισιτήριο για το χιονοδρομικό, η οδική μετακίνηση από και προς τον σταθμό του τρένου και εάν το επιθυμεί ο ταξιδιώτης, το φαγητό, η διαμονή ακόμα και η είσοδος σε κοντινά μουσεία. Το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει από τα χιονοδρομικά κέντρα του Χελμού, του Πισοδερίου και του Παρνασσού".
Με αυτόν τον τρόπο, ο επισκέπτης θα εντάξει στην εκδρομή του τόσο τα αξιοθέατα που θα έχει την ευκαιρία να δει και να βιώσει όσο και τον ελληνικό σιδηρόδρομο, ορισμένες διαδρομές του οποίου είναι ασυναγώνιστες από πλευράς αισθητικής, φυσικού κάλλους και πολιτιστικής αξίας. Μια από αυτές είναι και η διαδρομή Διακοπτό- Καλάβρυτα. Μια διαδρομή 22 χιλιομέτρων όπου ο οδοντωτός αναρριχάται σε ύψος 700 μέτρων για να καταλήξει από την θάλασσα στο πανέμορφο χωριό των Καλαβρύτων. Άλλη διαδρομή είναι με το τρενάκι του Πηλίου, τον παλιό «Μουτζούρη», όπως έμεινε στην ιστορία. Με το τραινάκι αυτό μπορεί ο επισκέπτης να δει από κοντά την καρδιά του φυσικού κάλλους του βουνού των Κενταύρων και να πάρει μια γεύση για το πώς γινόταν πριν από δεκαετίες η μεταφορά των προϊόντων από το βουνό στην θάλασσα για να ταξιδέψουν στην συνέχεια σε όλες τις άκρες του κόσμου. Το τρενάκι κινείται στην στενότερη σιδηροδρομική γραμμή που υπάρχει (!) και ο επισκέπτης μπορεί να το χρησιμοποιήσει ιδίως τους θερινούς μήνες και κατόπιν κράτησης τους χειμερινούς (πράγμα το οποίο αλλάζει εύκολα αν η ζήτηση γίνει πιο μεγάλη).
Τέλος, μια ακόμη πολιτιστική διαδρομή υψηλής φυσικής αισθητικής είναι η διαδρομή Κατάκολο- Ολυμπία. Η διαδρομή είναι περίπου 45 λεπτά και το κόστος του εισιτηρίου 10 ευρώ. Εκτός από τα τακτικά -ανάλογα με τη ζήτηση- κυκλοφορούν και έκτακτα δρομολόγια για όσους θέλουν να επισκεφτούν το γραφικό λιμάνι του Κατάκολου αλλά και τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας. Αυτή η διαδρομή μπορεί να συνδυαστεί με επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Τι το καλύτερο για κάποιον που θέλει να πάρει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την ιστορία της περιοχής μέσα σε λίγες ώρες.
Πληροφορούμαστε ότι οι υπεύθυνοι της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ρίχνουν στο τραπέζι αρκετές ενδιαφέρουσες πολιτιστικές εκδρομές, παρόμοιες με αυτήν που υλοποιήθηκε το προηγούμενο Πάσχα και περιελάμβανε τον γύρο της Πελοποννήσου με τραίνο. Τώρα σκέφτονται την δημιουργία μιας ειδικής σιδηροδρομικής διαδρομής βασισμένης στα χνάρια του Κολοκοτρώνη για την 25η Μαρτίου! Πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα που αν συνδυαστεί με κατά τόπους επισκέψεις στα πεδία των μαχών και στα ιστορικά σημεία λήψης των αποφάσεων εκείνης της περιόδου, θα αποτελέσει πραγματικά μια εξαιρετική εμπειρία για όποιον την βιώσει.
Μια άλλη πρόταση περιλαμβάνει τώρα για τα Χριστούγεννα την αξιοποίηση του τοπικού πολιτιστικού πλεονάσματος της Φλώρινας και τον συνδυασμό του με την γραμμή που συνδέει την πόλη με την υπόλοιπη Μακεδονία. Κάποιος που θα ήθελε να επισκεφθεί την γιορτινή Φλώρινα θα μπορούσε να το κάνει παίρνοντας το τραίνο από την Θεσσαλονίκη, να απολαύσει την πολύ όμορφη διαδρομή και να τελειώσει την εκδρομή του στο χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου. Τόσο απλά.
Παρόμοιες ιδέες μπορούν να υπάρξουν πολλές και για άλλες περιοχές της χώρας μας που συνδέονται με τρένο. Θα μπορούσε για παράδειγμα να δημιουργηθεί μια ειδική διαδρομή που να αρχίζει από την Αθήνα και να καταλήγει στην Σπάρτη. Και στο ενδιάμεσο να υπάρξουν στάσεις στις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες πόλεις της αρχαιότητας, όπως η Ελευσίνα, τα Μέγαρα και η Κόρινθος. Η σιδηροδρομική γραμμή υπάρχει, απλά χρειάζεται η δημιουργία μιας κλασικής διαδρομής και μιας προηγούμενης έρευνας σχετικά με την ιστορία αυτών των πόλεων και πώς συνδέθηκαν ιστορικά μεταξύ τους. Επίκεντρο θα μπορούσε να είναι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και πώς επηρέασε τις μεταξύ τους σχέσεις. Απαραίτητη σε μια τέτοια διαδρομή κρίνεται η παρουσία ιστορικού-ξεναγού και η επίσκεψη στους αρχαιολογικούς χώρους και στα ιδιαίτερα σημεία ενδιαφέροντος της κάθε περιοχής.
Ιδέες υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Φαίνεται ότι στην περίπτωση των ελληνικών σιδηροδρόμων βρέθηκαν και οι άνθρωποι που θα τις υλοποιήσουν. Και αυτό είναι το ευτυχέστερο από όλα για όλους εμάς που βλέπουμε τον ελληνικό σιδηρόδρομο αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της νεότερης Ελλάδος. Καλές εκδρομές!
