Οι blitz είναι η θεατρική ομάδα που δημιουργήσαμε το 2004 ο Γιώργος Βαλαής, η Αγγελική Παπούλια και ο Χρήστος Πασσαλής.Συναντηθήκαμε στις πρόβες για την παράσταση του Μ.Μαρμαρινού 'R+J' (Ρομέο και Ιουλιέτα) το 2001. Φεύγοντας από το θέατρο Θησείο το 2004 αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τους blitz. Αυτή η απόφαση είχε να κάνει με την απροθυμία μας να επαναλαμβάνουμε τους εαυτούς μας και την επιθυμία μας να εξερευνήσουμε συνολικά την θεατρική πράξη: συγγραφή κειμένων, δραματουργία και σκηνοθεσία με δικούς μας όρους. Ήταν μια από τις καλύτερες αποφάσεις της ζωής μας. Η λέξη blitz σημαίνει κεραυνός στα γερμανικά και έγινε πιο γνωστή από το blitzkrieg-τον πόλεμο αστραπή- που εξαπέλησε η Γερμανία τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο στους συμμάχους. Ήχησε στα αυτιά μας εύηχα και προβοκατόρικα, οπότε την διαλέξαμε.
-Πείτε μας λίγα λόγια για τον 'Γαλαξία'. Πώς γεννήθηκε η συγκεκριμένη παράσταση; Θα την ξανανεβάσετε και πότε;
Ο 'Γαλαξίας' είναι μια 4ωρη περφόρμανς, κατά τη διάρκεια της οποίας, 8 ηθοποιοί γράφουν πάνω σε κόλλες Α4 ονόματα ανθρώπων, ιδεών, κινημάτων, θεωριών, λέξεων, αντικειμένων, αναφορών και επιρροών που έχουν πεθάνει ή χαθεί. Είναι μια παρέλαση όλων αυτών που έχουν χαθεί αλλά που το ίχνος τους είναι ακόμη αναγνωρίσιμο στην ζωή μας, μέσα σε 4 ώρες περνά από μπροστά μας ολόκληρη η ιστορία του ανθρώπινου είδους. Το κείμενο παράγεται εκείνη τη στιγμή από τους ηθοποιούς βάσει κανόνων που έχουμε συμφωνήσει κατά τη διάρκεια των προβών. Είναι μια παράσταση τρομακτικά απλή, με την έννοια ότι καταλαβαίνεις τον μηχανισμό της και την δυναμική της, παρόλα αυτά όμως βασίζεται σε κανόνες που οδηγούν σε ανατροπή του νοήματος συνεχώς με αποτέλεσμα η συνολική συναισθηματική διαδρομή να μην ισούται με τη διαδρομή που παράγει το story ενός τυπικού θεατρικού έργου και εκεί ακριβώς έγκειται η δύναμή της και η πρωτοτυπία της. Σίγουρα, είναι μια από τις αγαπημένες μας παραστάσεις, πρώτον για την ελευθερία που μεταδίδει και σε εμάς αλλά και στο συνειρμό των θεατών και δεύτερον για το γεγονός ότι δίνει την ελευθερία στον ηθοποιό να συνθέτει, να μοντάρει και να παράγει κείμενο σε πραγματικό χρόνο χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε ανάγνωση της πραγματικότητας, του παρελθόντος και της Ιστορίας επιθυμεί.
Η συγκεκριμένη παράσταση γεννήθηκε όπως όλες μας οι παραστάσεις. Μέσα από συζητήσεις, ιδέες του ενός ή του άλλου που η συζήτηση τις προχωράει, και κυρίως μέσα από την ίδια τη διαδικασία της πρόβας.
Σκοπεύουμε να επαναλάβουμε τον ΓΑΛΑΞΙΑ αυτό το φθινόπωρο στην Αθήνα χωρίς ακόμη να έχουμε καταλήξει σε πιο χώρο και πιθανά σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, είμαστε ήδη σε επαφή με το Μακεδονικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Θεσσαλονίκη όπως επίσης αναζητούμε τρόπους ώστε να παρουσιαστεί και σε κάποιες πόλεις της Ευρώπης, με ξένους ηθοποιούς.
-Ποιοι οι συνεργάτες σας στην παράσταση αυτή; Έχετε ξανασυνεργαστεί;
Η Ελίνα Λούκου, ο Άρης Αρμαγανίδης και ο Θανάσης Δεμίρης είναι συνεργάτες μας ήδη από το CINEMASCOPE. Με την Ελένη Καραγιώργη και τον Μιχάλη Μαθιουδάκη συνεργαζόμαστε εδώ και χρόνια, από την παράστασή μας στο Φεστιβάλ Αθηνών, ΚΑΤΕΡΙΝΗ. Ο Νίκος Φλέσσας είναι δραματουργός της ομάδας από την ίδρυσή της, είναι ο πρώτος που όπλισε την επιθυμία μας και το πείσμα μας για την περιπέτεια του τι μπορεί να σημαίνει να κάνεις θέατρο και είναι η πρώτη φορά που συμμετέχει ως ηθοποιός σε παραστάσεις μας. Επίσης η αρχιτέκτονας Εύα Μανιδάκη και ο Τάσος Παλαιορούτας στα σκηνικά-κουστούμια και στους φωτισμούς αντίστοιχα είναι συνεργάτες μας από τις πρώτες μας παραστάσεις.
-Υπάρχει κάποια συνέχεια μεταξύ των έργων σας; Κάποιο συνεκτικό στοιχείο που να ενώνει νοηματικά τα έργα μεταξύ τους;
Οπωσδήποτε. Στο κέντρο της προβληματικής μας είναι πάντα η πόλη, η ιστορία και ο θάνατος. Αυτά είναι τα τρία θέματα που τα τελευταία χρόνια μας απασχολούν. Οι ζωές μας, οι συγκλίσεις αλλά και οι αποκλίσεις μεταξύ μας και ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα ίσως να είναι το μόνα συνεκτικά στοιχεία που υπάρχουν σε όλες μας τις παραστάσεις ανεξαρτήτως θέματος. Μας ενδιαφέρουν αυτά που έχουν φύγει αλλά κάποιο ίχνος τους παραμένει μέσα μας, το παρόν και όλες οι δυνατότητες που μπορεί να κρύβει το μέλλον.
-Ποια η δημιουργική διεργασία μεταξύ σας; Ποιος κάνει τι; Πώς 'κατεβάζετε' ιδέες και πώς καταφέρνετε να διατηρείτε την αρμονία μεταξύ σας; Ή μήπως σας εμπνέουν οι 'συγκρούσεις';
Είναι δύσκολο να περιγράψουμε την δημιουργική διαδικασία. Θα ήταν σαν να έπρεπε να περιγράψουμε τον εαυτό μας. Το σίγουρο είναι ότι σ' αυτή τη διαδικασία όλα είναι ρευστά. Μας ενδιαφέρει να μην ξέρουμε που θα καταλήξουμε, να ξεκινάμε πάντα από το μηδέν, δεν μας ενδιαφέρει η επανάληψη, μας ενδιαφέρουν οι νέες φόρμες -όχι για χάρη μιας πρωτοπορίας αλλά προκειμένου να αφηγηθούμε την ιστορία που θέλουμε πιο αποτελεσματικά- μας επηρεάζει η πραγματικότητα γύρω μας, μας ενδιαφέρει η ιστορία, η πολιτική και η πολεμική διάθεση απέναντι στα πράγματα, η παιγνιώδης διάθεση απέναντι στα πράγματα, μας νοιάζει οι παραστάσεις μας να είναι επείγουσες και να μεταδίδουν ελευθερία και να αμφισβητούν -ει δυνατόν- τα πάντα που έχουν να κάνουν με το θέατρο και τις συμβάσεις του. Προσπαθούμε να ακούμε ο ένας τον άλλον προσεκτικά ακόμη και όταν διαφωνούμε, ιδίως τότε, και πιστεύουμε ότι οι μόνες ιδέες οι οποίες οφείλουν να υπάρξουν στο μέλλον είναι οι ριζοσπαστικές ιδέες.
-Τι σημαίνει θεατρική περφόρμανς για εσάς και τι ρόλο έχει στην Ελλάδα;
Οι όροι είναι πλέον συγκεχυμένοι. Στόχος μας είναι πάντα να αναρωτιόμαστε για το θέατρο και τα όριά του, να αναζητούμε νέους τρόπους αφήγησης, νέους κανόνες. Κατά κάποιον τρόπο -κάπως αόριστα είναι η αλήθεια- όλα αυτά περιγράφονται από την λέξη περφόρμανς η οποία καλώς ή κακώς δεν έχει πια τη σημασία που είχε στη δεκαετία του 70.
Στην Ελλάδα όλο και περισσότερες νέες ομάδες πειραματίζονται με νέα κείμενα σε μη-θεατρικούς χώρους, νέες φόρμες, νέες ιστορίες, δυστυχώς με όχι τόσο επιτυχημένα αποτελέσματα τις περισσότερες φορές. Κάθε νέα γλώσσα χρειάζεται και μια νέα λογική αλλιώς το αποτέλεσμα είναι παμπάλαιο, πράγμα που το αγνοούν οι περισσότεροι. Το κοινό είναι σαφώς πιο δεκτικό σε τέτοιες απόπειρες εξαιτίας ίσως και της έντασης της προσπάθειας των ανθρώπων που τη συντελούν. Παρόλα αυτά εξακολουθούν να μας αρέσουν οι καλλιτέχνες που μπορεί να τραυλίζουν αλλά τουλάχιστον έχουν κάτι να πουν, από ανθρώπους που επαναλαμβάνουν τη γερασμένη τους πρωτοπορία. Μας αρέσει η ένταση, ακόμη και η ασάφεια, που αποκτά η θεατρική πραγματικότητα από τη ρουτίνα που επιδείκνυε πριν από 10 χρόνια. Σαφώς, θεσμικά, αυτή η πλευρά του ελληνικού θεάτρου έχει αγνοηθεί χαρακτηριστικά τα τελευταία χρόνια από το υπουργείο Πολιτισμού και την συντηρητική, γεροντολάγνα όσο και ακατανόητη πολιτική του. Εννοείται ότι ο δυναμισμός των νέων ομάδων δεν πρόκειται να ανακοπεί από αυτό το γεγονός.
-Τι ετοιμάζετε μελλοντικά σαν ομάδα και τί καθένας από εσάς ξεχωριστά;Η ομάδα θα συνεχίσει να παράγει νέα έργα, αυτό είναι το μόνο που ξέρουμε για το μέλλον. Για φέτος πάντως πέρα από την επανάληψη του Γαλαξία ετοιμάζουμε το Δον Κιχώτη για την άνοιξη του 2012, ταυτόχρονα θα συμμετέχουμε σε κάποιες δουλειές των Erasers – μια οπτικοακουστική κολλεκτίβα καλλιτεχνών που εκτιμούμε πάρα πολύ, που θα γίνουν στο εξωτερικό.
-Μιλήστε μας λίγο για τις κινηματογραφικές εμπειρίες σας (Κυνόδοντας, Άλπεις, Μαύρο Λιβάδι, Χώρα Προέλευσης, Σπιρτόκουτο...). Πόσο διαφορετική είναι η κινηματογραφική εμπειρία από την θεατρική περφόρμανς;
Είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε με κινηματογραφιστές (κάποιοι από αυτούς είναι και φίλοι μας ή έγιναν φίλοι μας στην πορεία) με τους οποίους έχουμε κοινά σημεία αναφοράς, συχνά κοινή αισθητική και ανήκουν στη γενιά μας.
Είναι σαφώς διαφορετική η λειτουργία ενός ηθοποιού στο σινεμά. Διαφέρει τόσο ως προς τους κώδικες της υποκριτικής όσο και ως προς την διαδικασία καθ' εαυτή. Δεν υπάρχει χώρος να επεκταθούμε αλλά ο κινηματογράφος διαχειρίζεται τον χρόνο ενώ το θέατρο τη φυσική παρουσία, οπότε οι κανόνες τους είναι διαφορετικοί.
-Τι λέτε για την κρίση; Ωφελεί την τέχνη; Και πώς;
Δεν έχουμε πολλά να πούμε για την κρίση. Η απληστία και η ανευθυνότητα των προηγούμενων γενεών στην Ελλάδα και η κερδοσκοπία που χαρακτηρίζει το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα μας έχουν οδηγήσει ως εδώ.
Ιστορικά, οι περίοδοι κρίσης ωφελούν την τέχνη καθώς τροφοδοτούν την αντίφαση με την οποία τρέφεται. Αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα για τον μέσο άνθρωπο που βλέπει την αξιοπρέπεια της ζωής του να εξαφανίζεται.Υπό τις παρούσες συνθήκες, υπάρχει σαφές θέμα επιβίωσης για τους περισσότερους από τους καλλιτέχνες.
Είναι νωρίς για αποτίμηση. Σίγουρα, η κρίση αναγκάζει πολλούς σκηνοθέτες και ηθοποιούς -που μέχρι πριν δεν ασχολούνταν καθόλου- να στραφούν προς την πραγματική πραγματικότητα και να αφήσουν για λίγο τα σκονισμένα βιβλία τους και τα σκοτεινά υπόγεια και να δουν την πόλη, την αναστάτωσή της και την σύγχυση μέσα στην οποία ζούμε όλοι μας.
-Είναι πολιτικοποιημένη η τέχνη σήμερα; Εσείς πώς παίρνετε θέση στα πράγματα, ως πολίτες κ ως καλλιτέχνες; Στο Σύνταγμα πήγατε;
Φυσικά και πήγαμε στο Σύνταγμα, δεν θέλαμε να μάθουμε γι' αυτό που συμβαίνει δίπλα μας από την τηλεόραση, αλλά πιστεύουμε ότι η τέχνη δεν είναι προπαγάνδα, ούτε πρέπει να αναπαράγει τις τρέχουσες απλοϊκές πολιτικές απόψεις που το τελευταίο διάστημα είναι βουτηγμένες στην οργή και στη σύγχυση.Τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα, όταν η τέχνη πολιτικοποιείται, χάνει μεγάλο μέρος της δύναμής της. Δεν καταλαβαίνουμε τον όρο πολιτικοποιημένη τέχνη. Η τέχνη εστίαζε πάντα την προβληματική της πάνω στον άνθρωπο και ο άνθρωπος είναι μια κινούμενη αντίφαση. Προφανώς, ο καλλιτέχνης δεν είναι ούτε ρήτορας, ούτε δάσκαλος, ούτε καθοδηγητής, ούτε έχει ένα καλύτερο σχέδιο για το μέλλον, τουλάχιστον όχι για μας. Είναι περισσότερο ένας μεταφραστής που καταγράφει σε μια άλλη γλώσσα την πραγματικότητα της εποχής του. Αν και όταν το καταφέρνει αυτό, το αποτέλεσμα είναι εξ' ορισμού πολιτικό. Επίσης δεν θέλουμε σε καμμιά περίπτωση να ταυτιστούμε με την πολιτική αφέλεια που είχε η προηγούμενη θεατρική γενιά και την πρακτική της που την απομόνωσε από οτιδήποτε καινούργιο συνέβαινε στο Ευρωπαϊκό θέατρο.
Οπωσδήποτε, τα έργα μας είναι πολιτικά με την έννοια ότι ασχολούνται με την πόλη, με το παρόν και με τις δυνατότητες που κρύβονται μέσα στο παρόν. Δεν χρησιμοποιούμε τα έργα μας για να προπαγανδίσουμε τις πολιτικές μας απόψεις, όποιες κι αν είναι αυτές, αλλά για να δούμε ακόμη και εμείς οι ίδιοι τι σημαίνεις να ζεις στη βαρβαρότητα του 21ο αιώνα.
Συνειδητά ή ασυνείδητα, τα γεγονότα των τελευταίων χρόνων, σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, μας επηρεάζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο το CINEMASCOPE όσο και ο ΓΑΛΑΞΙΑΣ ασχολούνται με το τέλος, είτε του κόσμου στην πρώτη περίπτωση είτε προσώπων, ιδεών και αντικειμένων στην δεύτερη.
Σε σχέση με τις συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, το σίγουρο είναι ότι η σύγχυση δεν έχει προηγούμενο, η κατάσταση είναι ρευστή και ομιχλώδης και είναι δύσκολο να βγάλει κανείς συμπεράσματα ακόμα, για το τι είναι πραγματικά ωφέλιμο να συμβεί. Είναι ενδιαφέρον όμως που κάποιοι άνθρωποι αντιμετώπισαν το αδιέξοδο στήνoντας έναν δημόσιο διάλογο, χρησιμοποιώντας τα social networks αλλά και την φυσική τους παρουσία σ' αυτό το διάλογο, ελπίζουμε όχι με σκοπό να δημιουργήσουν μια αιματοβαμένη μελλοντική ουτοπία, μιας και ο θυμός είναι πολύ μεγάλος και μπορεί να στραφεί σε οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Ο 'Γαλαξίας' θα παιχτεί 8 και 9 Οκτώβρη 2011 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επισκεφτείτε το site των blitz: www.theblitz.gr, contact: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
