- Το στερεότυπο του αληθινού συγγραφέα ορίζει πως πρέπει να ζει μια ζωή μοναχική και απομονωμένη, αναζητώντας την έμπνευση και αδιαφορώντας για την αναγνώριση και τα χρήματα. Αντιθέτως, βλέπουμε σήμερα – και στη χώρα μας – συγγραφείς να αναζητούν μανιωδώς τη δημοσιότητα και τις πωλήσεις. Καταθέστε μας τη δικιά σας άποψη.

Ο αληθινός συγγραφέας αναζητάει συνεχώς την έμπνευση και ζει μια μοναχική ζωή ακόμα κι αν περιβάλλεται συνεχώς από τους άλλους. Ταυτόχρονα όμως, ακόμα κι αυτός, ο αληθινός συγγραφέας, πρέπει να ζήσει. Και για την πνευματική δουλειά που κάνει πρέπει να αμειφθεί. Αυτό το καταλαβαίνουν οι περισσότεροι, λίγοι όμως το τηρούν. Από κει και πέρα, ο καθένας μπορεί να κρίνει τον κάθε συγγραφέα πώς συμπεριφέρεται και πώς κινείται προσπαθώντας να πλασάρει τον εαυτό του ή τη δουλειά του.

- Οι ήρωές σας αυτενεργούν κατά τη διάρκεια της συγγραφής ή έχετε πλήρη έλεγχο των δομικών συστατικών κάθε βιβλίου σας;

Οι ήρωές μου, είναι σχεδόν πάντα διπρόσωποι. Στο πρώτο σχεδίασμα της πλοκής ενός μυθιστορήματος είναι φρόνιμοι και δεκτικοί σε οποιαδήποτε πρότασή μου, ακόμα και την πιο αιματοκυλισμένη ή διεστραμμένη, βλέπετε το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να «παίξουν» στο έργο, να δουν το όνομά τους τυπωμένο στο χαρτί. Λίγο αργότερα όμως, κατά τη διάρκεια της συγγραφής, –όταν συνειδητοποιήσουν ότι έχουν πετύχει το στόχο τους- αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο ανυπάκουοι. Απαιτούν περισσότερες σελίδες συμμετοχής και φυσικά να μη σκοτωθούν και εξαφανιστούν, αν κάτι τέτοιο προέβλεπε το αρχικό μου σχεδίασμα. Έτσι, ενώ ξεκινώ με ένα λεπτομερή «σκελετό» δομής, στην πορεία οι ήρωες, αλλά και κάποια σημεία που εκτίμησα λάθος, με κάνουν να χάνω τον έλεγχο και ουσιαστικά το βιβλίο ν' ακολουθεί μια δική του πορεία.

- Θεωρείτε ότι η καλή λογοτεχνία τελικά αφορά όλο τον κόσμο ή απευθύνεται στους λίγους που μπορούν να την εκτιμήσουν;

Μα η καλή λογοτεχνία είναι αυτή που αφορά -και πρέπει να αφορά- όλο τον κόσμο. Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο Κάφκα ή ο Τσέχοφ αφορούν μια «ελίτ» ανθρώπων που μπορούν να τους εκτιμήσουν; Ποιον δεν μπορεί ν' αγγίξει ένα διήγημα του Ρέιμοντ Κάρβερ;

- Με την ιδιότητα του κριτικού λογοτεχνίας θα θέλαμε να μας συστήσετε τρεις νέους - άγνωστους στο ευρύ κοινό - έλληνες πεζογράφους που πιστεύετε πολύ στο ταλέντο τους.

Δε θα ήθελα να δώσω κάποιο όνομα πρώτον διότι δεν είμαι ένας συστηματικός κριτικός λογοτεχνίας, και δεύτερον διότι στην Ελλάδα κανείς συγγραφέας δε θεωρεί τον εαυτό του νέο και άγνωστο στο ευρύ κοινό. Μπορώ να σας πω όμως σε ποιους αναγνωρισμένους και βραβευμένους συναδέλφους μου θεωρώ ότι το ταλέντο τούς περισσεύει: στην Ιωάννα Μπουραζοπούλου και στον Αύγουστο Κορτώ.

- Πως εξηγείτε τον τεράστιο όγκο νέων ανθρώπων που γράφουν και επιθυμούν να εκδώσουν βιβλίο τους, παρότι η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις ανάγνωσης λογοτεχνίας στην Ευρώπη;

Στον πάντα ζωντανό μύθο ότι ο συγγραφέας είναι μια εμβληματική φιγούρα που συνδυάζεται με ιδιαίτερη εξυπνάδα, κύρος, και φήμη ακόμα και μετά θάνατον. Υπάρχουν κι αυτοί που θέλουν να εμπλουτίσουν το βιογραφικό τους μ' ένα βιβλίο, για λόγους που μόνοι εκείνοι γνωρίζουν. Μα δεν είναι μόνο οι νέοι. Κάθε ηλικίας και κάθε επαγγέλματος άνθρωποι πιστεύουν ότι αν είχαν ακολουθήσει έναν άλλο δρόμο, αυτόν της συγγραφής, το ταλέντο τους θα είχε αναδειχθεί. Μην ξεχνάτε επίσης πως όλοι έχουν μια ιστορία να διηγηθούν, για την οποία πιστεύουν ότι θα ενδιαφέρει όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Όλοι αυτοί κρίνουν πως η ανάγνωση της λογοτεχνίας δεν τους χρειάζεται, τους φαίνεται περιττή, χάσιμο χρόνου, και ταυτόχρονα επικίνδυνη μήπως επηρεάσει τη γραφή τους.

- Ποιοι είναι αλήθεια οι λόγοι που κανένας σύγχρονος Έλληνας λογοτέχνης δεν γνωρίζει επιτυχία στο εξωτερικό; Είναι τόσο βαριά η σκιά του Καβάφη και του Καζαντζάκη ή μήπως η σύγχρονη ελληνική θεματολογία δεν αφορά κανέναν άλλο λαό;

Πιστεύω ότι είναι καθαρά θέμα κινήσεων από το υπουργείο πολιτισμού, χρηματοδοτήσεις για μεταφράσεις, προβολή των συγγραφέων στο εξωτερικό. Αυτές τις μέρες «τρέχει» ένα ανάλογο πρόγραμμα, ας ελπίσουμε ότι οι εκδότες και το ΕΚΕΒΙ θα πετύχουν κάτι. Δε φταίνε οι ξένοι που γνωρίζουν μόνο τον Καζαντζάκη, φταίμε εμείς που για τριάντα χρόνια κρυβόμασταν πίσω από το –πραγματικά- μεγάλο του όνομα. Η θεματολογία μας έχει από καιρό ξεφύγει από τα στενά ελληνικά όρια, τουλάχιστον για ένα μεγάλο κομμάτι των βιβλίων που κυκλοφορούν και πιο ειδικά στο χώρο του αστυνομικού μυθιστορήματος, στον οποίο δραστηριοποιούμαι κι εγώ. Γράφουμε μια χαρά αστυνομικά μυθιστορήματα με μοντέρνα θεματολογία που δεν υστερούν από εκείνα άλλων χωρών. Ίσως είναι και μόδα. Αυτόν τον καιρό πολλοί σκανδιναβοί συγγραφείς αστυνομικού γνωρίζουν πρωτοφανή επιτυχία στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τόσο στη δική μας όσο και στης Ιταλίας την οποία παρακολουθώ πιο στενά. Παλαιότερα γινόταν κάτι αντίστοιχο με τη νοτιαμερικάνικη λογοτεχνία.

- Τι θα συνιστούσατε σ' έναν νεαρό αναγνώστη: Να εμπιστευθεί τις λίστες των ευπώλητων, τον βιβλιοπώλη του, τη γνώμη των φίλων του, την άποψη των κριτικών του τύπου;

Να πειραματιστεί μόνος του, ανακατεύοντας τους κλασικούς με τους πρωτοεμφανιζόμενους, τους αναγνωρισμένους με τους άσημους, τους ξένους με τους Έλληνες. Ταυτόχρονα, από όσα μου γράψατε ίσως η γνώμη των φίλων του να είναι η καλύτερη. Ό,τι κόλπο και να εφεύρει το μάρκετινγκ το «από στόμα σε στόμα» που στις μέρες μας έχει εξελιχθεί από σχόλιο σε σχόλιο στο διαδίκτυο, παραμένει η μεγαλύτερη δύναμη διαφήμισης ενός βιβλίου. Δε θα ήθελα να αδικήσω μερικούς βιβλιοπώλες που πολλές φορές κρατούν μια επιχείρηση ζημιογόνα εμπορικά από την αγάπη τους προς τη λογοτεχνία και μόνο.

- Η ραγδαία άνοδος των ηλεκτρονικών βιβλίων παγκοσμίως πιστεύετε ότι θα περιορίσει σύντομα τις έντυπες εκδόσεις; Είστε υπέρ ή κατά αυτής της εξέλιξης;

Δε νομίζω πως θα τις περιορίσει σύντομα. Δεν είμαι υπέρ, φαντάζομαι τον εργαζόμενο του σήμερα: μια μέρα μπροστά στην οθόνη, όταν θα θέλει να διαβάσει το βιβλίο του, θα κοιτάει πάλι μια οθόνη; Δέχομαι ότι σε έρευνες ή επιστημονικές εργασίες το να βρίσκεις on line σχεδόν όλη την επιθυμητή βιβλιογραφία είναι πολύ χρήσιμο, αλλά το βιβλίο ως αντικείμενο είναι ανεκτίμητο.

- Τα τελευταία δώδεκα χρόνια που δραστηριοποιήστε συγγραφικά έχετε παρουσιάσει επτά βιβλία, επτά συμμετοχές σε ανθολογίες και δύο μεταφράσεις. Τι ετοιμάζετε για το άμεσο μέλλον;

Τον Νοέμβριο θα κυκλοφορήσει απ' τις εκδόσεις Ψυχογιός το δεύτερο παιδικό μου μυθιστόρημα, βιβλίο 2 της σειράς Τα παιδιά του Χρόνου με ήρωες τον Κρις Πινόκιο και τη Νοεμί Αστράκη με τίτλο Μια περίεργη χρονομηχανή. Ταυτόχρονα παλεύω με το σχεδιασμό ενός αστυνομικού μυθιστορήματος που θα διαδραματίζεται... πού αλλού; Στην Ιταλία.

Το προσωπικό ιστολόγιο του Δημήτρη Μαμαλούκα βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://mamaloukas.blogspot.com/