Οι σπουδές της στην Ελληνική Φιλολογία έγιναν από την αγάπη της για τη γλώσσα ως κώδικα έκφρασης και επικοινωνίας, επικεντρώνοντας εξαρχής το ενδιαφέρον της στη λογοτεχνία και ειδικότερα στην ποίηση. Για την Ειρήνη, η γλώσσα χρησιμοποιεί ως δομικά υλικά τις λέξεις, εκεί που η ζωγραφική χρησιμοποιεί τις φόρμες και τα χρώματα. Ο ποιητικός λόγος της υποδαύλιζε ανέκαθεν τη φαντασία, παρέχοντάς της την ελευθερία να πλάθει εικόνες. Ποτέ δεν της προσέφερε έτοιμες λύσεις. Η ποίηση υπαινίσσεται περισσότερα απ' όσα ρητά λέει. Σε αυτό το σημείο συγκλίνει με τη μοντέρνα ζωγραφική που υπαινίσσεται περισσότερα από εκείνα που με τα δικά της μέσα φανερώνει. Τόσο το ποιητικό, όσο και το ζωγραφικό ιδίωμα πλάθουν εικόνες, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που εξαρτάται από την οπτική υπό την οποία βλέπει τα πράγματα ο εκάστοτε δημιουργός. Και οι δύο μορφές τέχνης ,της θέτουν ερωτήματα και της ζητούν - επιτακτικά ορισμένες φορές - τις απαντήσεις. Επίσης, με το δικό της τρόπο καθεμιά από αυτές τις μορφές τέχνης ,την διαβεβαιώνει ότι καμιά απάντηση δεν είναι οριστική.

Η εμπειρία της στο εργαστήριο του Αζαρία Μαδανιάν είναι ότι έμαθε τους βασικούς κανόνες της ζωγραφικής τέχνης: το σωστό σχεδιασμό που επιτυγχάνεται με το μέτρημα, τις ποιότητες των χρωμάτων, τη συμπεριφορά των υλικών, την απόδοση του φωτός και της σκιάς, την αποτύπωση των όγκων και της προοπτικής. Αυτό που μπορεί να θυμηθεί από το δάσκαλό της, ο οποίος δυστυχώς έφυγε νέος από τη ζωή, είναι η λεπτή φυσιογνωμία του, το ζεστό βλέμμα του, το καλλιτεχνικό του ήθος, η αγάπη του για τη ζωγραφική και η μεταδοτικότητά του. Ο ίδιος ,περιγράφει, ότι παρακολουθούσε διακριτικά για αρκετή ώρα τον τρόπο με τον οποίο παρατηρούσε, τοποθετούσε και απέδιδε τη νεκρή φύση στο χαρτί. Δε θα ξεχάσει ποτέ την εμμονή του να εντοπίζει πολλές χρωματικές ποιότητες σε κάθε υλική επιφάνεια, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι εκπαιδεύτηκε να αναγνωρίζει και να σέβεται τη διαφορετικότητα της ματιάς των άλλων.

Η απόδοση στους τίτλους των έργων της έχει πολύ μεγάλη σημασία για εκείνη και πηγάζει από την αγάπη της απέναντι στις πολλαπλές χρήσεις και νοηματοδοτήσεις των λέξεων. Οι τίτλοι υποστηρίζουν το συγκινησιακό φορτίο του ζωγραφικού έργου, προκαλώντας ενίοτε και τον αιφνιδιασμό. Ο ποιητικός λόγος προτείνει κατά κόρον ποικίλους τρόπους χρήσης και ερμηνείας της γλώσσας. Αγαπημένο της ποιητικό ιδίωμα είναι αυτό της Κικής Δημουλά που τολμά να αλλάζει δεξιοτεχνικά τα μέρη του λόγου, επιζητώντας να διαμαρτυρηθεί για την απουσία, το φόβο, τη μοναξιά. Την ίδια αγωνία για τη χρήση των λέξεων έχει συναντήσει και στο έργο του Φερνάντο Πεσσόα.

Η αφορμή για να ζωγραφίσει πηγάζει από μια ιδέα, αδρά αποτυπωμένη στο μυαλό της, που συχνά έχει γεννηθεί από τα όνειρα ή τις ονειροπολήσεις, ή κάποιες αναζητήσεις της. Κατά τη διάρκεια της δημιουργίας βιώνει την αγωνία του, πώς εξελίσσεται σταδιακά αυτό το πρωτογενές υλικό, από ποια στάδια διέρχεται, ποια μέσα και ποιες τεχνικές μεταχειρίζεται, σε ποιο οργανικό σύνολο θα καταλήξει, αν η σύνθεση θα έχει κατακτήσει την αρμονία, τη νομοτελειακή της ισορροπία. Το ίδιο το έργο της δίνει τις οδηγίες για τη δημιουργία του. Την ώρα που ζωγραφίζει αδυνατεί να διατυπώσει με ακρίβεια τη σκέψη και τα συναισθήματά της, σχεδόν δεν συναισθάνεται το χρόνο και δεν έχει σαφή αντίληψη του χώρου στον οποίο βρίσκεται. Συχνά μάλιστα παραδίνεται άνευ όρων στις κινήσεις των χεριών της, για να αναδυθεί το υποσυνείδητο, ενώ η λογική της στέκεται παράμερα και παρακολουθεί. Φυσικά, έρχονται στιγμές κατά τη διάρκεια της δημιουργίας που καλείται να ελέγξει και να οργανώσει εκ νέου την ύλη της. Το τελικό πάντως αποτέλεσμα δεν είναι σε θέση εξαρχής να το προβλέψει ,αν και κατά τη διάρκειά του θεωρεί απαραίτητη την προσήλωση και την ενδοσκόπηση σε αυτό.

Η ανάγκη της να αποκτήσουν αυθύπαρκτη υλική υπόσταση όσα νιώθει και μεταφέρει στον καμβά μέσω των έντονων χρωματικών αντιθέσεων, ανακαλεί τις επιρροές της από το Φωβισμό και ειδικότερα από τον Ματίς. Βέβαια διαφαίνονται και εξπρεσιονιστικές τάσεις, οι παλμοί ζωτικότητας των δυναμικών γραμμών και των έντονων χρωμάτων που αποδίδουν τις μύχιες επιθυμίες. Δηλώνει λάτρης του τρόπου με τον οποίο συνομιλεί και ταυτόχρονα αυτονομείται το χρώμα από τη φόρμα στα έργα του Καντίνσκι. Άλλες επιρροές που έχει δεχτεί έχουν προέλθει από τον ονειρικό χρωματικό κόσμο του Σαγκάλ, καθώς κι από την φαντασιακή ποιητική θεματολογία του. Περισσότερο βεβαίως την έχει σημαδέψει η ανάλαφρη παιχνιδιάρικη διάθεση του Μιρό, η χρωματική διαύγεια των έργων του και η χιουμοριστική αισιόδοξη διάσταση της επινοητικής φαντασίας του. Από τους Έλληνες ζωγράφους ξεχωρίζει το έργο του Μόραλη, με τις αρθρωτές φιγούρες και τα αρμονικά γεωμετρικά συμπλέγματα που αναπτύσσονται υπό το εκτυφλωτικό φως, όπως βεβαίως και το εκρηκτικό εικαστικό σύμπαν του Ακριθάκη με τις έντονες αναφορές στην παιδική ηλικία.

---

Προσωπικός της σκοπός είναι να δημιουργεί εικόνες που υπακούν στους δικούς τους νόμους και καθορίζονται όχι από την αυστηρά προδιαγεγραμμένη θεματολογία. Ενδιαφέρεται να ιχνηλατεί την αντίστροφη πορεία, από το σημαινόμενο προς το σημαίνον, στην προσπάθειά της να ανακαλύψει την πρώτη ύλη, που επειδή αποδίδει το καθαρό συναισθηματικό βίωμα, καθίσταται λυτρωτική. Ο απώτερος στόχος της μας λέει ''είναι να προτείνω την υπέρβαση από τα ασφυκτικά όρια της πεπερασμένης πραγματικότητας, συστήνοντας άλλες πραγματικότητες, που πιθανόν είναι και περισσότερο βιώσιμες συναισθηματικά από αυτή που ζούμε στην καθημερινότητά μας.''

Τα βιώματα από την παιδική της ηλικία είναι ένα σημείο σταθμός για την πορεία της και το εικαστικό ρεπερτόριο των έργων της. Οι παιδικές μνήμες, οι λεπτές χρωματικές αποχρώσεις της αυθεντικότητας, αποτυπωμένες στην έκφραση των ανθρώπων της επαρχίας. Επίσης οι παραστάσεις από το πολυσύνθετο αστικό τοπίο όπου ζει, αποτελούν πλούσια δεξαμενή οπτικών αποθεμάτων και σκέψεων, όψεις των οποίων που αναδύονται στον καμβά. Ό,τι έχει βιώσει, ό,τι έχει παρατηρήσει και νιώσει, όσα χάρη σε αυτά έχει ονειρευτεί, όσα εν γένει έχουν αποθηκευτεί στην εσωτερική παλέτα της και έχουν μετασχηματιστεί όπως μετασχηματίζεται κι η ίδια με την πάροδο των χρόνων, είναι βέβαιο ότι αφού φιλτραριστούν, βρίσκουν τρόπο να εκφραστούν, ακόμη και χωρίς συνειδητά να το επιδιώκει.

Ξεκίνησε να πειραματίζεται δημιουργώντας ελαιογραφίες με έντονα υπερρεαλιστικά στοιχεία, όμως οι αναφορές της πραγματικότητας που έβρισκαν χώρο - έστω και παραποιημένες - να παρεισφρήσουν στα έργα της, ένιωθε να την εγκλωβίζουν. Έπειτα από νέους πειραματισμούς σε πιο ελεύθερους τρόπους και μέσα έκφρασης, επέλεξε να κινηθεί στο χώρο της αφαίρεσης, καθώς γοητεύτηκε από τη διαδικασία του εντοπισμού της αρχέτυπης φόρμας και του πρωτογενούς βιώματος που αυτή προκαλεί, απομακρύνοντας τις επουσιώδεις λεπτομέρειες που αποπροσανατολίζουν το βλέμμα. Εξάλλου ,για την Ειρήνη ,η αφαίρεση είναι μια διεργασία σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση. ''Γινόμαστε όλοι μας καθημερινά συλλογείς οπτικών εμπειριών, όταν όμως κληθούμε να κάνουμε απολογισμό, διαπιστώνουμε έκπληκτοι ότι μόνο ελάχιστες από αυτές έχουν καταφέρει να αφήσουν το σημάδι τους στη μνήμη μας.''

Προτίμησε λοιπόν να υπαινίσσεται τις αφηγηματικές λεπτομέρειες και όχι να τις αναλύει. Γι' αυτό, μιας και τα παραστατικά στοιχεία στο έργο της είναι ελάχιστα, το αισθητικό αποτέλεσμα καθορίζεται πιο πολύ από τις καθαρά πλαστικές αξίες, τη φόρμα, το σχήμα, το χρώμα, την κίνηση, που ως βασικά δομικά υλικά, οπτικοποιούν την αρχική ιδέα και αποσυνθέτουν τις μορφές. Επίσης, την ενδιαφέρει η διαύγεια που αποδίδεται με χρωματικές εντάσεις και επιτρέπει στις φόρμες να εισχωρούν η μία στην άλλη ελεύθερα σ' ένα χώρο καθαρό, κατάλληλο να δεχτεί τα οράματα της φαντασίας. Η χρωματική ύλη στα έργα της χαρακτηρίζεται από ρευστότητα που πάλλεται στο ρυθμό που δίνουν οι ζωγραφικές φόρμες. Σε ό,τι αφορά το σχεδιαστικό μέρος, είναι κυρίαρχες οι ευέλικτες καμπύλες που διαγράφουν με αποφασιστικότητα την πορεία τους ανάμεσα στον κενό χώρο και τον πλήρη.

Σε ό,τι φορά τις ανησυχίες της, μας λέει ότι ''θα μπορούσα να καταθέσω ότι με έχει απασχολήσει το εάν οι γεωμετρικές σχέσεις που βλέπουμε να αναπτύσσονται μεταξύ του ανθρώπου και των αντικειμένων στη φύση και οι οποίες αποτυπώνονται σ' ένα καλλιτεχνικό έργο, μας παρέχουν μια βαθύτερη γνώση για την ύπαρξή μας και τη σχέση μας με τον κόσμο ή απλώς αποτελούν συμβάσεις που επινοούμε, οι οποίες μας προσφέρουν μια πρωτόγονη γνώση τη ύπαρξής μας, μέσω της αισθητηριακής αντίληψης.''

Όλα αυτά που μας περιγράφει, με τόση ειλικρίνεια και απλότητα ,πηγάζουν από την προσωπική της έρευνα που την έχει απασχολήσει ιδιαίτερα, σε θέματα σύγχρονης τέχνης και αισθητικής. Το φιλοσοφικό ερώτημα εάν όντως υπάρχει αντικειμενική φύση ή αντικειμενική πραγματικότητα. Και συνεχίζοντας μας λέει κάποιες σκέψεις της..''Όταν λέμε ότι ο τάδε ζωγράφος απεικονίζει τη φύση, εννοούμε συνήθως ότι αποτυπώνει στον καμβά ρεαλιστικά στοιχεία, που ο καθένας αναγνωρίζει ως οικεία, επειδή τυγχάνει να τα έχει δει ή να τα έχει θαυμάσει στο φυσικό περιβάλλον. Όμως δεν είναι λίγες οι φορές που προσωπικά έχω παρατηρήσει ότι στη φύση υπάρχει αρκετός σουρεαλισμός. Έχω παρατηρήσει για παράδειγμα βράχο στο βουνό, σμιλεμένο από τη φύση με τρόπο που να αναπαριστά πρόσωπο που ουρλιάζει και εντελώς τυχαία να βρίσκεται στο επάνω μέρος του αφημένο ένα καπέλο και έχω αναρωτηθεί: το άφησε σκοπίμως κάποιος που εντόπισε την άγρια όψη του βράχου, για να συμπληρώσει την εικόνα του ή από τυχαιότητα δημιουργήθηκε αυτή η εικόνα; Και επιπλέον αν ένας καλλιτέχνης αναπαριστούσε αυτόν τον βράχο, θα γινόταν το έργο του αποδεκτό, ως απεικονίζον μια όψη της πραγματικότητας ή θα απορριπτόταν επειδή αυτήν την όψη των πραγμάτων γενικά δεν έχουμε ασκηθεί να την παρατηρούμε; Αυτό που αποκαλούμε πραγματικότητα είναι το ίδιο για όλους μας, και αν δεν είναι, ως ποιο σημείο συμφωνούμε και από ποιο σημείο και εξής υπεισέρχεται η υποκειμενικότητα του καθενός από εμάς που ερμηνεύει με διαφορετικό τρόπο τα πράγματα;''

Πόλυ εύλογη η απορία της...

Τείνει να συνταχθεί με την άποψη όσων υποστηρίζουν ότι αυτό που αποκαλούμε πραγματικότητα δεν είναι παρά μια εικόνα που οι άνθρωποι προσαρμόζουν, συνάπτοντας προσωπικές σχέσεις με τα πράγματα. Εξάλλου ακόμη και αν υφίσταται η αντικειμενική πραγματικότητα, κανείς μας δεν μπορεί να συλλάβει όλες τις όψεις της. Και αν ακόμα είχε τη δυνατότητα εκ φύσεως να το κάνει, στη μνήμη του θα συγκρατούσε όσες από τις εκφάνσεις της ανταποκρίνονταν στις υποκειμενικές του προτιμήσεις, άρα και πάλι θα συνέθετε την υποκειμενική του πραγματικότητα. Και αυτό μόνο δημιουργία μπορεί να ονομαστεί.

Για την Ειρήνη Σπυριδάκη η μοντέρνα ζωγραφική σύνθεση προτείνει την περαιτέρω διερεύνηση της κρυμμένης δομής που υπάρχει πίσω από το απεικονιζόμενο, αφού η ουσία των πραγμάτων δεν εξαντλείται στο πασιφανές. Διαθέτει στον κάθε ενδιαφερόμενο το χώρο να νιώθει ελεύθερος και να οδηγείται από το προσωπικό του αισθητήριο, προβάλλοντας στο έργο, τους δικούς του προβληματισμούς, τα δικά του βιώματα. Πρόκειται για μια νέα πρόταση που συστήνει, μια διαφορετική οπτική αντίληψη και καλεί το θεατή να εκλάβει σε βάθος τις νέες διαστάσεις της σύγχρονης τέχνης.