Τελευταίο "αλλεργικό επεισόδιο" υπήρξε η προχθεσινή αναπαράσταση της εισόδου των ελληνικών στρατευμάτων στην Θεσσαλονίκη με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων απο την απελευθέρωση της πόλης. Θα περίμενε κανείς σε μια χώρα που σέβεται τον εαυτό της και πάνω απόλα την ιστορία της οτι 100 χρόνια μετά το κομβικό αυτό γεγονός οι κρατικές και αυτοδιοικητικές αρχές θα ετοίμαζαν ένα πακέτο εκδηλώσεων αντάξιο του γεγονότος. Στην προκείμενη περίπτωση, τόσο τα αρμόδια Υπουργεία όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση στάθηκαν κατώτερα των περιστάσεων. Αψιμαχίες, ασυνεννοησία, έλλειψη συντονισμού και κοινής στόχευσης για το παραγόμενο αποτέλεσμα. Κοινώς, και εδώ συνέβη ό,τι συμβαίνει κάθε φορά που οι Έλληνες έρχονται στην δυσάρεστη θέση να συνεργαστούν για την παραγωγή ενός πολιτιστικού προϊόντος που αφορά το παρελθόν. Και ίσως κάθε φορά που αναγκάζονται να συνεργαστούν γενικά...
Έλλειψη σεβασμού και ιστορικής επίγνωσης θα έλεγε κανείς. Η αλήθεια είναι οτι αυτή η ελαφρότητα με την οποία εμποτίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες την καθημερινότητα και τον οικονομικό προγραμματισμό μας διαπέρασε και την αντίληψη μας περι του παρελθόντος μας. Δεν εξηγείται αλλιώς η παντελής έλλειψη ευαισθησίας για κάθε τι που σχετίζεται με στιγμές του παρελθόντος. Όσοι μιλούν για αυτό φοβούνται μήπως χαρακτηριστούν ελληνοκεντριστές, εθνικιστές και αρχαιόπληκτοί. Το φοβικό σύνδρομο διαπερνά ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και έχει πλέον καθυποτάξει την ραχοκοκαλιά του πολιτικού και κρατικού συστήματος.
Η πρωτοβουλία των συναρμόδιων υπουργείων να κάνουν την υπέρβαση (φευ!) και να διοργανώσουν μια αναπαράσταση της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης προκάλεσε αντιδράσεις απο "προοδευτικές" αντιλήψεις όπως αυτή του Δημάρχου Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να παρευρεθεί στην εν λόγω εκδήλωση και ανταυτού καταδίκασε συλλήβδην την διοργάνωση εκδηλώσεων ιστορικής αναπαράστασης ως "χουντικά κατάλοιπα και κατακιτσαριά". Εν μέρει έχει δίκιο. Γιατί η ποιότητα της αναπαράστασης δεν ήταν αυτή που αρμόζει σε ένα τόσο ιστορικό γεγονός. Όμως η ποιότητα μιας πολιτιστικής εκδήλωσης δεν είναι αρκετή για να θεωρηθεί αυτομάτως και χουντικό κατάλοιπο.
Και εδώ φτάνουμε στο σημείο καμπής. Είναι πράγματι εξωφρενικό το πόσο κακό έκανε η δικτατορία των συνταγματαρχών στην λεγόμενη εθνική μας αφήγηση. Μπορεί με την πτώση της να έπεσε και ένα εθνικό ιδεολόγημα που δίχασε (αυτό του εθνικοχριστιανισμού) απο την άλλη όμως στην θέση του δεν τοποθετήθηκε τίποτα το καινούργιο, τίποτα το ζωογονητικό για την ίδια την κοινωνία. Ανταυτού προτιμήθηκε η ελαφρότητα, σε συνδυασμό με την a priori καταδίκη κάθε τι που έχει σχέση με το παρελθόν, πόσο μάλλον με πρακτικές και πολιτιστικά δρώμενα που υιοθέτησε η χούντα την περίοδο 67'-74'.
Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων να θεωρούνται χουντικό κατάλοιπο, αναπαραστάσεις όπου σε άλλες "πολιτισμένες" χώρες της Δύσης όχι μόνο θεωρούνται κορυφαίας συμβολικής σημασίας αλλά προσελκύουν και λόγω της αισθητικής τους αρτιότητας χιλιάδες κόσμου για να τις παρακολουθήσει.
Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να πιστεύουμε οτι μια αναπαράσταση της απελευθέρωσης της ιστορικής αυτής πόλης είναι κάτι κακό, κάτι που ξυπνά μνήμες μιας σκοτεινής εποχής για τον ελληνισμό. Δεν είναι έτσι. Πρέπει να αρχίσουμε να αποδίδουμε τον αναγκαίο σεβασμό σε ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα που άλλαξαν τον ρουν της δικής μας εθνικής πορείας και που μπορεί σήμερα να φαίνονται μακρινά, όμως συνεχίζουν να συνθέτουν και να επηρεάζουν την σημερινή μας πραγματικότητα. Είναι καιρός και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας κατάματα και να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας όσον αφορά την αντίληψη μας περι του παρελθόντος. Απο την άλλη, δεν χρειάζεται να πάμε στο άλλο άκρο. Να αρχίσουμε να διοργανώνουμε παρελάσεις ντυμένοι με αρχαίες χλαμύδες και στρατιωτικές περιβολές. Κάτι τέτοιο θα ήταν όντως αντιαισθητικό και θα δημιουργούσε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Είναι καιρός όμως ο σεβασμός σε ιστορικές στιγμές όπως αυτή της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης να είναι όχι μόνο αντάξιος του γεγονότος αλλά και αυθεντικός ως προϊόν επίγνωσης του τι γιορτάζουμε...
Δυστυχώς, μιας πρώτη τάξεως ευκαιρία να γιορτάσουμε με λαμπρότητα, ιστορική επίγνωση και σοβαρότητα μια τόσο σημαντική επέτειο χάθηκε. Το 2021 συμπληρώνονται διακόσια χρόνια απο την έναρξη της Παλιγγενεσίας. Έχουμε εννέα χρόνια περιθώριο για να ωριμάσουμε και να προετοιμαστούμε για τον εορτασμό των αγώνων που μας έκαναν σήμερα να θεωρούμαστε ελεύθεροι και ανεξάρτητοι ως Έλληνες.
