Η ζέστη δεν εμπόδισε πλήθος ειδικών του θεάτρου (ακαδημαϊκούς, θεατρολόγους, δημοσιογράφους, σπουδαστές θεατρολογίας και υποκριτικής), αλλά και θιασώτες του ιδιαίτερου είδους του να προσέλθουν στο ιστορικό ''μαύρο'' θέατρο του Άττις. Η είσοδος στο θέατρο, ανακατεμένα με την δυσφορία της ζέστης και τις έντονες μυρωδιές από τα διάφορα αρώματα σε ωθούσαν να γλιστρήσεις αμέσως προς την αίθουσα του θεάτρου. Όμως οι συναντήσεις με αγαπημένα και αξιόλογα πρόσωπα πάγωναν τον χρόνο ανεπαίσθητα. Τα βιβλία έπαιρναν και έδιναν από την Μαρία (καιρό τώρα την συναντάς με το ευγενικό της χαμόγελο και την κομψή της εμφάνιση στο καλωσόρισμα του Άττις), ενώ, ο Τερζόπουλος με την απλή και ευγενική του μορφή έδινε και αυτός με τη σειρά του βιβλία σε φίλους και συνεργάτες.
Κατά την είσοδο σου στην σκηνή του Άττις στα αριστερά σου συναντάς μεγάλες πέτρες δεμένες με σχοινιά, έργο του Γιάννη Κουνέλλη που είχαν αποτελέσει σκηνικό φόντο στην παράσταση τον Ιούλιο του 2010 ''Προμηθέας Δεσμώτης'', του Αισχύλου - παράσταση που είχε προκαλέσει σάλο, θυμάμαι αρκετά καλά τότε που είχα διαβάσει την αρνητική κριτική του κόσμου2 , γεγονός που η συνειρμική μου σκέψη διατυπώθηκε ως εξής: ''οι άστοχες κριτικές πρέπει να υπάρχουν για να αναδεικνύουν τους αξιόλογους σκηνοθέτες''- ενώ, στα δεξιά σου ορθώνονται εκκλησιαστικά στασίδια. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την ουρά του κόσμου, την ανάβαση στα ξύλινα σκαλοπάτια για να φτάσεις στις καρέκλες και την ιδιαίτερη σκοτεινή τέχνη του δημιουργού, η όλη ατμόσφαιρα απέπνεε την γλυκιά καθιερωμένη κυριακάτικη λειτουργία της ορθοδοξίας. Αλλά εδώ ήταν η ιεροτελεστία ενός άλλου θεανθρώπου, του Διονύσου.
Συνομιλητές ήταν οι στενοί του επιστημονικοί συν-εργάτες του θεάτρου οι οποίοι ήταν μεταξύ εκείνων που συνέστησαν επιστημονικά στο κοινό το έργο του δημιουργού: ο Δημήτρης Τσατσούλης (Καθηγητής Σημειωτικής του Θεάτρου και Θεωρίας της Επιτέλεσης, στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών και κριτικός θεάτρου), ο Γιώργος Σαμπατακάκης (Επίκουρος καθηγητής θεατρολογίας, στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών) και η Πηνελόπη Χατζηδημητρίου (Διδάκτωρ θεατρολογίας, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης). Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείψει, ο επί αρκετά χρόνια ,στενός συνεργάτης και μαθητής του Θεόδωρου Τερζόπουλου, ο Σάββας Στρούμπος (ιδρυτής και σκηνοθέτης της θεατρικής ομάδας Σημείο Μηδέν).
Οι δύο ομιλητές εκ των οποίων, στα αριστερά ο Γιώργος Σαμπατακάκης και στα δεξιά, ο Δημήτρης Τσατσούλης
Αναφέρω φράσεις από τα λόγια των ομιλητών όπως: ''Πρόκειται για μια μέθοδο συνυφασμένη με το ιδεολογικό πλαίσιο του Τερζόπουλου και την αισθητική του. Μέσα από αυτή ο Θεόδωρος Τερζόπουλος αναδεικνύεται σε ανθρωπολόγο του θεάτρου .'' (Δ. Τσατσούλης), ''Με την μέθοδο του ο Τερζόπουλος βρίσκεται θεμελιακά στον πυρήνα των δυο μεγάλων δασκάλων του, του Μπρεχτ (μέσα από την παράδοση του Μπερλίνερ Ανσάμπλ) και του Χάινερ Μύλλλερ.'', ενώ, η Πηνελόπη Χατζηδημητρίου συγκινημένη πρόσθεσε: ''μαζί με την επιστροφή του Διονύσου, επέστρεψα και εγώ στο Άττις.''. Τέλος, ο Σάββας Στρούμπος, μίλησε με λόγια καθαρά, για να κατανοήσουν όλοι ,τι εστί η μέθοδος του δάσκαλού του: ''Στο επίκεντρο της μεθόδου βρίσκεται ο άνθρωπος, ο ηθοποιός, το ανθρώπινο σώμα, απαλλαγμένο από τεχνολογικά δεκανίκια.''. Λόγια που συνοψίζουν και ολοκληρώνουν το πάζλ της μεθόδου του Θεόδωρου Τερζόπουλου. Ένα πάζλ, που διήρκησε ''τριάντα ολόκληρα χρόνια'', όπως, έντονα, τόνισε ο σκηνοθέτης, όπου με κόπο και με σκληρό μόχθο συμπλήρωνε, έβαζε και έβγαζε κομμάτια.
Τα λόγια των ομιλητών-δασκάλων ήταν λόγια δυνατά, φωναχτά μέσα στην ήρεμη ροή της ομιλίας. Λέξεις ελπιδοφόρες, γεμάτες ενέργεια και δημιουργία. Λόγια που έχει ανάγκη να τα ακούει κανείς, ετούτο το χαλεπό καιρό. Διότι, πολλές φορές έχουμε πέσει κάτω, έχουμε ματώσει, έχουμε σηκωθεί και μετά από λίγο ξαναπέσαμε είτε από προσωπικές δυσχέρειες, είτε από οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συγκυρίες. Βουρκωμένη και ντυμένη με ένα χαμόγελο στα χείλη, έτσι, σηκώθηκα και εγώ, από το ιστορικό σανίδι του Άττις, όπου έχουν πάρει μέρος θρυλικές θεατρικές παραστάσεις από τον ''Αίαντα'' έως το ''Alarme'',ή και μουσικές παραστάσεις όπως της Ναταλίας Πσενιτσνίκονα (Natalia Pschenitschnikova) σε μουσική Παναγιώτη Βελιανίτη και ποιητικές συναντήσεις νέων, όπως αυτή που θα γίνει το Σάββατο στις 30 Μαΐου, με θέμα: ''Άταφοι Νεκροί''. Χαμένη όλον αυτό τον καιρό, έστω για μια στιγμή, συνάντησα στην γωνία του Άττις τον εαυτό μου.
Ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος
Η ατμόσφαιρα από τη αρχή ήταν συγκινησιακά φορτισμένη. Μια κλωστή αγάπης μας ένωνε εγκάρδια σε έναν ομόκεντρο κύκλο. Ένας κύκλος διάλεξης, συμποσίου σαν αυτά που έστηναν οι αρχαίοι Έλληνες. Μας ένωνε η αγάπη για την τέχνη. Διάλεξη, κύκλος, γύρω-γύρω άνθρωποι- δέκτες με τους μαύρους τοίχους και στην μέση το μπεζ σανίδι του θεάτρου με τους διδάσκοντες στο κέντρο. Πήγαζε μέσα από αυτό το μαύρο χρώμα ένα έντονο λευκό φως. ''Είναι το φως του Διονύσου που βγαίνει από τα πρόσωπα των ηθοποιών. Σαν φωτοστέφανο.'', όπως υπογράμμισε ο τιμώμενος σκηνοθέτης και κεντρικός ομιλητής. Το μαύρο που κυριαρχούσε, όχι απαραίτητα με την αρνητική σημασία του. Αλλά το φωτεινό μαύρο ''που μπορεί να είναι και καταστροφικό και θανατηφόρο, αλλά μπορεί και να μην είναι''συνέχισε, για το φως του Διονύσου. Εξάλλου, μέσα από το σκοτάδι αναγεννιέται το φως, μέσα από την καταιγίδα έπεται η γαλήνη, μέσα από τα ''μαύρα'' λάθη αναδεικνύεται το φως-σωστό και ούτω καθεξής. Μέσα από το μαύρο χρώμα της ατμόσφαιρας, έβγαιναν ενδιάμεσα από εμάς φωτεινές πτυχές. Η βραδιά αποτυπώθηκε σαν από πίνακα Μπαρόκ που κάλλιστα θα μπορούσε να απεικονίζει τον δάσκαλο με τους μαθητές του.
Μαρία-Ευθυμία Γιαννάτου (θεατρολόγος)
Παραπομπές:
1. ‹‹Η Επιστροφή του Διονύσου››, εκδ. θέατρο Άττις, Αθήνα 2015. Info: Ήδη από τον Ιανουάριο, κυκλοφορεί στα ρωσικά από το Θέατρο Στανισλάβσκι και τον εκδοτικό οίκο Spaudos Konturai, ενώ μέχρι το τέλος του 2015 θα εκδοθεί στα πολωνικά, κινέζικα, τούρκικα, κορεάτικα και αγγλικά. «Η επιστροφή του Διόνυσου» αποτελείται από 12 θεωρητικά κεφάλαια, 40 ασκήσεις και συνοδεύεται από DVD διάρκειας 2,5 ωρών με το βασικό training. Διατίθεται ήδη από το Θέατρο Άττις (Δευτέρα έως Παρασκευή, 9.00-17.00) στην τιμή των 12€ (Θέατρο Άττις, Λεωνίδου 7, τηλ. 2105226260, email:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.).
2. ‹‹Αίσχος›› και ‹‹Μπράβο›› για τον Προμηθέα. Ρεπορτάζ του Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη,στην εφημερίδα Τα Νέα, 12/07/2010.
