Τετάρτη, 08 Απριλίου 2009 00:43

Γιάννης Τσιγκένης: "Η τέχνη θα πρέπει να προσφέρει την απλότητα που όλοι μας έχουμε ανάγκη σήμερα"

Γράφτηκε από την 


Εκείνο που με την πρώτη ματιά εντυπωσιάζει στα έργα του γλύπτη Γιάννη Τσιγκένη είναι η ικανότητά του να μετατρέπει το άψυχο μέταλλο ? σύμβολο της σύγχρονης βιομηχανικής εποχής - σε καλλιτεχνική δημιουργία που αυθύπαρκτη πια, φέρει εναργώς τα μηνύματα και το προσωπικό στίγμα του δημιουργού της. Ο καλλιτέχνης Γιάννης Τσιγκένης συλλέγει το περιττό και άχρηστο υλικό, εξερευνά τις δυνατότητές του και αφού το επεξεργάζεται, το συστήνει στο κοινό ως μια νέα πρόταση που στόχο της έχει, μεταξύ των άλλων, να αφυπνίσει την περιβαλλοντική συνείδηση όλων μας. Γιατί, όπως χαρακτηριστικά έχει καταθέσει: «Δεν υπάρχουν άχρηστα υλικά. Οι ιδέες των ανθρώπων είναι αυτές που τα κάνουν άχρηστα».

 

- Στο έργο σας προσπαθείτε να επιτύχετε την πλαστική απλότητα για να εκφράσετε τα ιδανικά και το συναισθηματικό σας κόσμο. Θεωρείτε ότι η απλότητα της φόρμας μπορεί να συμπυκνώνει μέσα της ακόμα και τα πιο σύνθετα νοήματα;
Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η απλότητα στο καλλιτεχνικό έργο μου. Η σημερινή εποχή είναι πολυσύνθετη και επιφέρει σύγχυση στον άνθρωπο. Σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής μας κυριαρχεί η υπερβολή. Για το λόγο αυτό θεωρώ ότι η τέχνη θα πρέπει να προσφέρει την απλότητα που όλοι μας έχουμε ανάγκη σήμερα. Γι? αυτό και ως καλλιτέχνης, προσπαθώ να εκφράσω τις σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου, όσο σύνθετα και να είναι αυτά, με τρόπο απλό. Και πιστέψτε με, όταν όσα έχω μέσα μου και επιθυμώ να μεταφέρω στο κοινό είναι σύνθετα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδοθούν με απλό τρόπο. Είναι επομένως φυσικό να νιώθω ευτυχής που καταφέρνω να αποδίδω με απλές φόρμες τις σύνθετες συλλήψεις μου.

- Περιγράψτε μας τη διαδικασία από τη γέννηση μιας ιδέας έως τη μορφοποίησή της σε μεταλλική καλλιτεχνική δημιουργία.
Το καλλιτεχνικό έργο μορφοποιεί όσα συλλαμβάνει η φαντασία μου. Αφορμές έμπνευσης παρέχονται από οτιδήποτε ανήκει στο χωροχρόνο όπου ζούμε. Από κάτι που κάποια δεδομένη στιγμή προσέξαμε, ακούσαμε, διαβάσαμε ή συζητήσαμε. Η γέννηση μιας ιδέας είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μου. Κατά τη διαδικασία μορφοποίησης ενός καλλιτεχνικού έργου αμέσως μετά από τη σύλληψή του, δεν έρχομαι αντιμέτωπος με περιορισμούς, χάρη στις τεχνικές μου γνώσεις. Για μένα εύκολο κρίνω ότι είναι το κομμάτι της υλοποίησης.

- Τι απαντάτε σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι το μέταλλο είναι ψυχρό ως υλικό;
Ότι σήμερα, θέλοντας ή μη, ζούμε στην εποχή του μετάλλου. Και το μέταλλο εκτός της στατικής του ικανότητας, μπορεί να πάρει και εικαστική άποψη. Είναι μια εξαιρετικά δημιουργική διαδικασία για εμένα να παίρνω στα χέρια μου το μέταλλο, που είναι άχρηστο στην καθημερινότητά μας ως ακατέργαστη πρώτη ύλη και να του δίνω ψυχή και ζεστασιά, μορφοποιώντας το και βάζοντάς το να υπηρετήσει ένα εικαστικό αποτέλεσμα.

tsigenis3- Ένα αντιπροσωπευτικό μεταλλικό γλυπτό σας με τίτλο ?Η δύναμη της θέλησης? κοσμεί σήμερα τον υπαίθριο χώρο του Δημοτικού Αθλητικού Πνευματικού Κέντρου Ηρακλείου. Μιλήστε μας για το συγκεκριμένο έργο και το μήνυμα που θέλετε να εκφράσετε μέσω αυτού.
Ήταν το πρώτο μου έργο που τοποθετήθηκε σε δημόσιο χώρο, συγκεκριμένα στο κλειστό δημοτικό αθλητικό κέντρο. Σε ραντεβού με τους υπευθύνους για την παρουσίαση του θέματος είχα κάνει κάποια σχέδια για το έργο που θα τοποθετούνταν στον αύλειο χώρο του γυμναστηρίου, και θα είχε ως θέμα: «Κίνηση της νίκης». Κοινή απόφαση όλων ήταν να κατασκευαστεί ένας δρομέας που καθώς έτρεχε, άφηνε μια αύρα πίσω του. Κάποιος τότε με έκανε να προβληματιστώ, όταν με ρώτησε τι γίνεται με όσους δεν μπορούν να κάνουν κίνηση; Αυτή η παρατήρηση με προβλημάτισε και μου έδωσε την ευκαιρία να εκφράσω τις ευαισθησίες μου στους συνανθρώπους μας, που καθηλωμένοι σε αναπηρικό καρότσι δεν έχουν τη δυνατότητα να κινήσουν τα πόδια τους. Το έργο μου παριστάνει έναν άνθρωπο σε καρότσι που βρίσκει τη δύναμη να σηκωθεί από αυτό και να αρχίσει να τρέχει με τρόπο που αφήνει μια αύρα που αποδίδεται με τριγωνικά σχήματα πίσω του. Το τρίγωνο στην σχηματολογία έχει θεραπευτική ιδιότητα. Οι αντιδράσεις για τη διαφοροποίηση του θέματος από την αρχική συμφωνία ευτυχώς ήταν πέραν του αναμενομένου θετικές.

- Οραματίζεστε πρώτα τη σύνθεση στο μυαλό σας, εκτιμώντας τη μάζα του διαθέσιμου υλικού, ή ξεκινάτε τη δημιουργία και μετά από λίγο το ίδιο το έργο σάς συστήνεται από μόνο του;
Το έργο έχει πάρει μορφή στη σφαίρα της φαντασίας μου, όπου και έχω τρισδιάστατη άποψη για την τελική μορφή του. Από αυτή την αποτυπωμένη στη φαντασία μου μορφή, αρχίζω την υλοποίηση του έργου του και το αποτέλεσμα δεν απέχει πολύ από εκείνο που έχω κλειδώσει στην φαντασία μου. Κάποιες φορές κάνω αλλαγές για να μην είμαι και απόλυτος ως προς τη σύνθεση του θέματος κατά το τελικό στάδιο υλοποίησης, όταν εκτιμώ τον τρόπο με τον οποίο θα αφήσω το έργο μου στην κρίση του κοινού.


tsigenis2- Πολλά από τα έργα σας, ιδίως τα ανθρωπόμορφα, είναι διάτρητα. Σε ποιες περιπτώσεις θεωρείτε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται τρωτός;
Στο σύγχρονο κόσμο, όπου ζούμε, σχεδόν τίποτα δεν έχει μείνει ακέραιο. Οι διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, η άσκηση της πολιτικής, ακόμα και το φυσικό περιβάλλον, όλα έχουν υποστεί αλλοιώσεις. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι επόμενο ο άνθρωπος να αισθάνεται προδομένος και ως εκ τούτου να καθίσταται εύκολα τρωτός, ανασφαλής και χειραγωγήσιμος. Την έννοια αυτή της τρώσης του ανθρώπου  περνάω μέσα από τα έργα μου, χρησιμοποιώντας υλικά από scrap μετάλλων και υλικά που είναι άχρηστα στην ευρεία παραγωγική διαδικασία, με σκοπό να τους δώσω καλλιτεχνική μορφή που μαρτυρά το σημερινό διάτρητο κόσμο μας!

- Τι από τα ακόλουθα μπορεί να τροφοδοτήσει δημιουργικά τη φαντασία σας; Μια οπτική εντύπωση, μια εκ βαθέων συνομιλία, μια στιγμή ψυχικής έντασης ή απλά μερικά λεπτά οικογενειακής ηρεμίας;
Η ζωή είναι μια διαρκής έμπνευση. Η κάθε ήρεμη ή έντονη στιγμή που ζούμε, μόνοι μας ή συναναστρεφόμενοι με άλλους, μας δίνει την δυνατότητα να συλλάβουμε διάφορες εικόνες που με τη σειρά μας, ως καλλιτέχνες, προσπαθούμε να τις μετασχηματίσουμε σε εικαστικά δημιουργήματα. Η φύση όμως είναι η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης, γιατί είμαστε αναπόσπαστο κομμάτι αυτής. Μια βόλτα σε μια παραλία ή στο βουνό παρέχει τη δυνατότητα σ? εμένα να παρατηρήσω με ακρίβεια το τοπίο, να αντιληφθώ πιο προσεκτικά όσα μας περιβάλλουν και να προβληματιστώ γύρω από το πώς θα δώσω σε φυσικά στοιχεία μια εικαστική άποψη με την τέχνη μου.

- Θεωρείτε ότι η σύγχρονη τέχνη αφορά όλο τον κόσμο ή απευθύνεται αποκλειστικά σε λιγοστούς μυημένους φιλότεχνους;
Η άποψή μου είναι ότι η εικαστική τέχνη, για να κάνουμε και τον διαχωρισμό από τις υπόλοιπες τέχνες, απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό σήμερα και νομίζω ότι βρίσκει αποδοχή, προκαλώντας την φαντασία των ανθρώπων. Τους δίνει το δικαίωμα να ξεφύγουν από την πεζή καθημερινότητα και να κάνουν ένα ταξίδι στο χώρο της φαντασίας,  προσπαθώντας να διαβάσουν την έμπνευση του καλλιτέχνη. Πολλές είναι οι φορές που διαπιστώνουμε ότι το κοινό να μένει επί ώρες σ? ένα θέμα, προσπαθώντας να το διαβάσει και να το αναλύσει, όσο περίπλοκο κι αν είναι.   

tsigenis4- Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού στο έργο σας; Υπήρξε κάποιο σχόλιο που σας έχει ξαφνιάσει;
Αυτό που με συγκίνησε και συνάμα με ξάφνιασε ευχάριστα ήταν στην πρώτη προσωπική μου έκθεση όταν είδα τρεις γυναίκες μεγάλης ηλικίας να έχουν μείνει στο έργο μου «Η δύναμη της θέλησης» να το κοιτούν με μεγαλύτερη επιμονή και προσήλωση σε σχέση με τα υπόλοιπα, ενώ συνάμα τα μάτια τους να έχουν βουρκώσει. Όταν πλησίασα και τους συστήθηκα, ως ο δημιουργός του έργου που έβλεπαν, μου εξήγησαν ότι είναι από τις ΗΠΑ και ασχολούνται με άτομα που έχουν κινητικά προβλήματα. Μου εκμυστηρεύτηκαν ότι ήταν τόσο συγκινημένες, που δεν μπορούσαν να κρατήσουν τα δάκρυα στα γέρικα μάτια τους. Αυτές οι εικονοστιγμές είναι που δίνουν δύναμη στον κάθε δημιουργό να συνεχίζει το έργο του υλοποιώντας όσα συλλαμβάνει με τη φαντασία του!
Έργα του γλύπτη Γιάννη Τσιγκένη μπορείτε να δείτε στο προφίλ του, στην κοινότητα τέχνης artspot.gr
Ειρήνη Σπυριδάκη

Aσχολούμαι με την μοντέρνα ζωγραφική και κατοικώ στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχω σπουδάσει Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με μεταπτυχιακά στο ΕΑΠ. Μαθήτευσα στο εργαστήρι ζωγραφικής του λέκτορα αισθητικής αγωγής Αζαρία Μαδανιάν. Έχω συμμετάσχει σε διεθνείς και πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις, αποσπώντας διακρίσεις σε διαγωνισμούς και έχω πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση.