- Στην τελευταία σας συλλογή με τον τίτλο «Νυχτερινές επιπλοκές» διαβάζουμε: «Ξέρεις πως κρύβω / ένα κομμάτι νύχτας / μες στην τσέπη μου» (Ρωγμές στη νύχτα). Τι μπορεί να είναι τελικά αυτό το σκοτεινό κομμάτι που ο καθένας από εμάς κρατάει επάνω του;

Δεν ξέρω αν τα «σκοτεινά κομμάτια» βρίσκονται μέσα μας ή αν τα «σκοτεινιάζουν» οι καταστάσεις που βιώνουμε. Τα ανακαλύπτουμε καθημερινά και γύρω μας, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις. Τελικά ίσως να μην είναι μονάχα οι σκιές μας που κοσμούν τους δρόμους, αλλά και η αντανάκλαση των «σκοτεινών μας κομματιών» σαν μέρος του σύγχρονου «πολιτισμού», η ύπαρξή τους αποτελεί για μένα ένα μυστήριο όπως αυτό της σκοτεινής πλευράς της σελήνης ας πούμε. Ιδιαίτερα στη συλλογή «Νυχτερινές επιπλοκές» αναζήτησα τα «σκοτεινά κομμάτια» που αποτέλεσαν τον πυρήνα των γραπτών μου. Προσπάθησα εκεί μέσα να τα ανακαλύψω κι όσο μπορούσα να τα φωτίσω.

- Τι είναι εκείνο που σας εμπνέει ή σας βοηθάει να απελευθερώσετε την έμπνευσή σας;

Πρώτα απ? όλα πηγή έμπνευσης αποτελούν για τα ποιήματά μου οι ιδέες μου, ο κώδικας αξιών μου, το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπω τα πάντα. Ύστερα έρχονται τα πρόσωπα και τα πράγματα. Όσοι ζητάνε σήμερα την ισοπέδωση των ιδεών, των αξιών, της σκέψης φοβούνται την έμπνευση, φοβούνται την ευαισθησία. Ίσως η ευαισθησία απέναντι στον κόσμο να μην είναι τίποτε άλλο από τα κεντρίσματα στη συνείδηση των ενεργών ανθρώπων, κεντρίσματα από διάφορες αιτίες, σε αντίθεση με την αναισθησία των αλλοτριωμένων. Πάντως η πατρίδα μας δεν στερεί κανέναν από ανθρώπους κι από τόπους που κεντρίζουν. Η Θεσσαλονίκη όπου γεννήθηκα και ζω μού έχει εξασφαλίσει την οικογένειά μου, τους δικούς μου ανθρώπους αλλά και? κάστρα, Άνω πόλη για τις αναμνήσεις μου, Λευκό Πύργο, παραλία, ομορφιές της Εγνατίας, της Τσιμισκή? μάτια να έχεις και να βλέπεις!

- Ο Νίκος Χουλιαράς έχει γράψει «Μ? αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω από τα βιβλία». Εσάς ποια ποιήματα σας αρέσουν; Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ποιητής;

Περπατώ στους δρόμους που περπατά κι ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Τους ίδιους δρόμους περπατούσε κι ο Μανόλης Αναγνωστάκης, αν γνωρίζετε τα έργα τους θα καταλάβατε τι σημαίνει Θεσσαλονίκη. Οι δυο μεγάλοι ποιητές με πήραν απ? το χέρι και μου έμαθαν να βλέπω τα ποιήματα των δρόμων μας. Εκεί, στους δρόμους, συνάντησα τους δεκάδες Σαλονικιούς της ποίησης που ο καθένας έχει τη δική του χάρη στην ξενάγηση.

- Σε τι μπορεί να ωφελήσει ο ποιητικός λόγος τον άνθρωπο που βιώνει πολλαπλά αδιέξοδα σήμερα;

Για να αισθανθούμε, για να ζήσουμε, για να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας, έχουμε ανάγκη από όλα όσα εμπεριέχονται συμπιεσμένα μέσα στον ποιητικό λόγο κι όχι μόνο εκεί. Στη λογοτεχνία υπάρχουν όσα «ξεχνάμε» μέσα στη ρουτίνα μας, και δεν είναι ασήμαντα εκείνα που «ξεχνάμε», κι είναι ισοδύναμη η ανάγκη «επανανθρώπισης» τόσο για τον συγγραφέα, όσο και για τον αναγνώστη. Όσο για τα αδιέξοδά μας, στα οποία αναφερθήκατε, εμείς οι ίδιοι τα δημιουργήσαμε  με τον τρόπο σκέψης και ζωής μας. Με όση δύναμη αρνούμαστε ν? αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, με άλλη τόση δύναμη θα φωνάζουμε πως η ποίηση είναι περιττή.

- Το ποιητικό κείμενο αφήνει το περιθώριο στον αναγνώστη να το εισπράττει με τον τρόπο που επιθυμεί ?ανάλογα με την ψυχοσύνθεση, τα βιώματά του ή και τη διάθεση της στιγμής. Άλλωστε, όπως έχει γράψει ο Γιώργος Παυλόπουλος «η ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή». Εσείς συμφωνείτε με αυτό ή πιστεύετε ότι η κατανόηση της ποίησης απαιτεί ερμηνευτικά κλειδιά, τα οποία πρέπει να διδάσκονται;

Μην το περιορίζετε το θέμα στην ποίηση, όλο το φάσμα των τεχνών εισπράττει σήμερα την μαζική απαξίωση. Δεν πιστεύω πως είναι θέμα περιθωρίων κατανόησης των έργων. Ίσως με αυτή την απαξίωση να πληρώνουμε τις συνέπειες της μονόπλευρης κι απόλυτης προσήλωσής μας στον υλισμό. Η τέχνη αποτελεί έναν δίαυλο επικοινωνίας, είναι θέμα παιδείας το άνοιγμα αυτού του διαύλου ανάμεσα στο δημιουργό και στον συνάνθρωπο. Στο κάτω κάτω όσα στοιχεία συνθέτουν κάποιο έργο, οι δημιουργοί τους δεν τα βρίσκουν σε άγνωστους κι ακατανόητους κόσμους. Καθρέφτης είναι το κάθε έργο, καθρέφτης που αντανακλά εικόνες από τον κόσμο μας και με όση ευαισθησία συμπεριφέρεται κάποιος απέναντι στη φύση, άλλο τόσο θα έπρεπε να εκτιμάει και τα είδωλά της, σαν είδωλα έκφρασης, μέσα στην Τέχνη. Τα παραπάνω ισχύουν και για την ποίηση και δε θα σταθώ σε τεχνοτροπίες και σε τάσεις. Εκείνοι που αγαπούν την αναζήτηση θα διακρίνουν σύντομα τι τους συγκινεί.

- Θεωρείτε ότι ο ποιητής πρέπει να έχει συνείδηση του κοινωνικού ρόλου του και το έργο του να αντανακλά όψεις των προβλημάτων της εποχής του ή έχει το δικαίωμα να αγνοεί την πραγματικότητα, και απομονωμένος, να συνθέτει ποιήματα ερήμην της;

Ο καθένας μας δεν θα έπρεπε να έχει συνείδηση του κοινωνικού του ρόλου και να διακρίνει γύρω του, σε όσα γίνονται, την προσωπική του ευθύνη; Όσο για τη μοναξιά, πολλές φορές είναι το καλύτερο μέσο ανασυγκρότησης της σκέψης.

- Πιστεύετε ότι στη σύγχρονη Ελλάδα υπάρχει χώρος για να ακουστεί η φωνή των ποιητών;

Στην Ελλάδα το να διαμαρτύρεσαι αποτελεί κανόνα, αρκεί να έχεις κάποιο λόγο. Από τους συχνότερους λόγους είναι η διεκδίκηση του κέρδους, της προβολής, του προσεταιρισμού εκείνων που είναι στα «πράγματα». Θα αναφερθώ στους χιλιοειπωμένους λόγους  που πολλοί επικαλούνται για το «εμπάργκο» προς την ποίηση: το κράτος, οι εκδοτικές κλίκες, ο αποκλεισμός από τα ΜΜΕ κ.λ.π. Αν η ποίηση θεωρηθεί, και ίσως θεωρείται από πολλούς, ως υπόθεση που εξυπηρετεί στο οικονομικό κέρδος, στην κοινωνική προβολή κ.λ.π. και τοποθετηθεί ανταγωνιστικά δίπλα σε άλλες πιο επικερδείς «τέχνες», τότε? μ? αυτή την προϋπόθεση δε χρειάζεται να συνεχίσουμε τη συζήτηση. Για την ποίηση, ως τέχνη έκφρασης κι επικοινωνίας, το ζητούμενο είναι η ποιότητα των έργων, το μεράκι κι η επιμονή των συγγραφέων. Έχουμε δεκάδες περιοδικά, έντυπα αλλά και ηλεκτρονικά στο διαδίκτυο, έχουμε και το Τρίτο πρόγραμμα στο ραδιόφωνο ώστε να διοχετευτούν τα αξιόλογα λογοτεχνικά έργα. Είναι απογοητευτικός ο αριθμός αναγνωστών κι ακροατών. Ούτε οι άνθρωποι που ασχολούνται με την Τέχνη δε διαβάζουν περιοδικά και δεν ακούνε εκπομπές που αφορούν την Τέχνη. Όταν σοβαρευτούμε σε τέτοια ζητήματα και αξιοποιήσουμε τα διαθέσιμα μέσα, τότε ας συζητήσουμε περί κράτους, εκδοτών κ.λ.π.

- Πολλοί ισχυρίζονται ότι η μελοποίηση των ποιητικών κειμένων διευκολύνει τη διείσδυση της ποίησης στο ευρύ κοινό. Άλλοι πάλι πρεσβεύουν ότι η μουσική μάς αποπροσανατολίζει από το ίδιο το ποιητικό κείμενο.  Εσείς θα μπορούσατε να φανταστείτε τα ποιήματά σας μελοποιημένα;

Πιστεύετε ότι εκείνη η εταιρία που θα αναλάβει να πλαισιώσει με μουσική κάποια ποιήματα, θα το κάνει για την διείσδυση της ποίησης στο κοινό; Άρα περνάμε πια σε άλλα τερτίπια που το οικονομικό κέρδος έχει το λόγο. Μα, θα μου πείτε Ρίτσος, Ελύτης, Σεφέρης κ.λ.π. Δεν βλέπω να ισχύει σήμερα ό,τι ίσχυε στην εποχή εκείνων. Άλλωστε «η ποίηση δεν πουλάει» το άκουσα να μου το λένε «συμβουλευτικά» και «φιλικά» ουκ ολίγοι εκδότες και βιβλιοπώλες, όταν τους ζητούσα να δουν τα χειρόγραφά μου κι αργότερα τα βιβλία μου. Αν πάλι μιλάμε για ερασιτεχνικές συνθέσεις, τότε το πράγμα αλλάζει. Πάντως τα ποιήματά μου τα γράφω με την προοπτική να διαβαστούν, αν κάποιος εκτός από το να τα διαβάσει, τα αξιολογήσει και μπορέσει να τα μελοποιήσει τότε θά ?ναι διπλή η χαρά μου!

- Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι ο κόσμος αντιλαμβάνεται τους ποιητές και γενικότερα τους καλλιτέχνες ως ιδιότυπους ανθρώπους; Η ευθύνη για τη στερεοτυπική αυτή αντίληψη ανήκει στην αντικαλλιτεχνική εποχή στην οποία ζούμε ή στην ιδιοσυστασία του ίδιου του δημιουργού;

Αν εξαιρέσω τις γραφικότητες που με χαρακτηριστικό τρόπο αποτυπώθηκαν στις ελληνικές ταινίες, όπως ας πούμε ο ποιητής Φαμφάρας και τους διάφορους μιμητές του με τα κασκόλ, τους μπερέδες κ.λ.π., οι περισσότεροι σήμερα ντυνόμαστε απλά και είμαστε κοινοί θνητοί. Και για να σοβαρευτώ, πιστεύω πως κάθε άνθρωπος, που τα ενδιαφέροντά του διαφοροποιούνται από αυτά των πολλών, θεωρείται ιδιότυπος. Να είσαστε σίγουρη πως κι εσάς οι φίλες σας που δεν ασχολούνται με τη ζωγραφική έτσι θα σας θεωρούν επειδή ζωγραφίζετε.

- Διατηρείτε δύο ιστολόγια, ένα προσωπικό σας κι ένα λογοτεχνικής ενημέρωσης με τίτλο «Λογοτεχνικά Επίκαιρα» (http://logotexnika-epikaira.blogspot.com/). Με ποιους τρόπους το διαδίκτυο συνεισφέρει στην επικοινωνία του λογοτέχνη με το αναγνωστικό κοινό; Δίνει σήμερα το διαδίκτυο την ευκαιρία σε ένα πρωτοεμφανιζόμενο λογοτέχνη να αναδείξει το έργο του;

Το διαδίκτυο αποτελεί ένα νέο και σημαντικό μέσο πληροφόρησης και ψυχαγωγίας. Όσον αφορά τη σχέση διαδικτύου ? λογοτεχνίας, τα 10 τελευταία χρόνια σχηματίστηκαν  κάποιες κοινότητες γύρω από ηλεκτρονικά περιοδικά όπως το ΡΕΦΕΝΕ, ο ΙΣΤΡΟΣ, το ΛΕΞΗΜΑ, το ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΟ, το ΠΟΙΕΙΝ. ?Στο σημείο αυτό να ευχηθώ στο νέο ηλεκτρονικό περιοδικό σας ΑRΤMAG καλά ταξίδια και σ? όλους τους συντελεστές καλή υπομονή και δημιουργικότητα - Εδώ και 3 χρόνια με την διάδοση των Blogs, μια πλειάδα νέων λογοτεχνών εκμεταλλεύτηκε την εύκολη και δωρεάν κατασκευή σελίδων για να διαδώσουν τα έργα τους. Παράλληλα αυξήθηκε και η συμμετοχή συνεργασιών στα ηλεκτρονικά περιοδικά. Είναι νωρίς να σχηματιστεί μια σαφής εικόνα για την πρόοδο της λογοτεχνικής δημιουργίας στο διαδίκτυο. Η σελίδα μου  «Λογοτεχνικά Επίκαιρα» λειτουργεί εδώ και 10 μήνες σαν μια διαρκή μελέτη που παρακολουθεί την διαδικτυακή δραστηριότητα συγγραφέων που έδειξαν συνέπεια κι αποτελούν τη συνέχεια αυτού που λέμε συγγραφή στο διαδίκτυο. Πολλοί νέοι συγγραφείς όπως κι εγώ, παρακινηθήκαμε να προχωρήσουμε σε έκδοση των έργων μας, πράγμα που ίσως να μη συνέβαινε, αν δεν υπήρχε η άμεση επαφή μέσω του διαδικτύου. Από την άλλη πλευρά, συγγραφείς με σοβαρή εκδοτική δουλειά ανακάλυψαν τις λογοτεχνικές κοινότητες του διαδικτύου, και το πράγμα προχωράει. Για να κερδιστεί το στοίχημα της καθιέρωσης αλλά και αναγνώρισης των διαδικτυακών συγγραφέων, χρειάζεται επιμονή, σοβαρότητα και συνέπεια από όλους όσους σχετίζονται με τη λογοτεχνία στο διαδίκτυο.


Η τελευταία ποιητική συλλογή του Θοδωρή Βοριά με τίτλο «Νυχτερινές επιπλοκές» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ερωδιός. Το προσωπικό του ιστολόγιο βρίσκεται στη διεύθυνση http://vorias.blogspot.com/