- Η συγγραφή ως διαδικασία για εσάς είναι θέμα έμπνευσης ή ωραρίου; Γράφετε μόνο όταν μέσα σας υπερχειλίζει η ανάγκη ή ακολουθείτε πιστό καθημερινό πρόγραμμα;
Δεν είμαι από τους συγγραφείς που ακολουθούν πιστό καθημερινό πρόγραμμα. Ξέρω από την πρώτη κιόλας πρόταση αν είναι η καλή μου μέρα, αν η έμπνευση θα μου κάνει την τιμή να με επισκεφτεί ή θα το αναβάλλει γι' αργότερα. Θέλω να πω πως είμαι συγγραφέας που βασίζεται στην έμπνευση και το ένστικτο του.

- Ποια είναι η Ρόζα, η ηρωίδα του καινούργιου σας βιβλίου. Πως θα την περιγράφατε;
Η Ρόζα η κεντρική ηρωίδα του τελευταίου μυθιστορήματος μου, του ''Φεύγω'', είναι μια γυναίκα με πολλαπλά πρόσωπα, μια διχασμένη προσωπικότητα σε συνεχή σύγκρουση με τον εαυτό της και το περιβάλλον της που την καταπιέζει. Μπαινοβγαίνει με άνεση στους ρόλους που ηθελημένα παίζει εναλλάσσοντας την κατ' επίφαση συνετή και υπάκουη Ρόζα, με την άλλη Ρόζα την επαναστατημένη, την γεμάτη πάθη, αδιέξοδα και ανατροπές στη ζωή της. Που τολμά ν' αγγίζει τα όρια της, ν' αμφισβητεί πρόσωπα και καταστάσεις, να στήνει παιχνίδια στους άλλους αλλά και στην ίδια της τη ζωή. Μια γυναίκα που μέσα από την συνεχή τάση της για φυγή αναζητά να κατακτήσει την εσωτερική της ελευθερία.

- Στο τελευταίο σας μυθιστόρημα με τίτλο «Φεύγω» η κεντρική ηρωίδα επιδίδεται σε μια συνεχή προσπάθεια απόδρασης και διαφυγής. Θεωρείτε ότι άλλοι είναι εκείνοι που περιχαρακώνουν τις επιθυμίες μας ή μήπως εμείς ευθυνόμαστε για τα «τείχη» που εν αγνοία μας ορθώνουμε γύρω από τον εαυτό μας;
Φυσικά και υπάρχουν, και πάντα θα υπάρχουν εκείνοι που θα προσπαθούν να περιχαρακώσουν τις επιθυμίες μας, τα πάθη μας. Όμως τα ''τείχη'' εμείς οι ίδιοι είμαστε που τα ορθώνουμε γύρω από τον εαυτό μας. Επιτρέψτε μου, όχι λόγω άγνοιας, αλλά συνειδητά τις περισσότερες φορές. Είναι ανάγκη να γκρεμίζουμε όσα στέκονται εμπόδιο στον δρόμο μας για να πετύχουμε την απόλυτη ελευθερία μας από τις όποιες κοινωνικές ή άλλες αγκυλώσεις μας, που πασχίζουν αενάως να φρενάρουν και εντέλει να εμποδίσουν τις όποιες προσπάθειες απόδρασης μας.

- Έχετε συστήσει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό δεκάδες μυθιστορήματα ξένων συγγραφέων μέσα από τις μεταφράσεις σας. Θεωρείτε ότι η μετάφραση είναι ένα έργο συνδημιουργίας ή συνιστά απλή μεταφορά νοημάτων και υφολογικών ιδιαιτεροτήτων του εκάστοτε συγγραφέα σε μια άλλη γλώσσα;
Η πολυετής μου ενασχόληση με την μετάφραση λογοτεχνίας ενηλίκων, αλλά και εφήβων και παιδιών παράλληλα με την συγγραφή με βοηθάει πραγματικά να καταλήξω στο συμπέρασμα, ότι η μετάφραση είναι ένα αντικείμενο με πολλές όψεις και με προεκτάσεις που οι εκτός χώρου δεν υποψιάζονται. Είναι φυσικό ο μεταφραστής ν' αντιμετωπίζει το προς μετάφραση κείμενο με όρους ''ιερού κειμένου'', πράγμα που ενέχει τον μεγάλο κίνδυνο να ολισθήσει προς μια κατά λέξη μετάφραση. Υπάρχουν δυο κατηγορίες μεταφραστών, εκείνοι που προσκολλώνται στο προς μετάφραση κείμενο και στο σημαίνον της γλώσσας, με βασικό στόχο τους να διατηρήσουν στην μετάφραση τους όσο πιο πολλά στοιχεία μπορούν από την γλώσσα πηγή. Και οι άλλοι, που δεν δίνουν σημασία στο σημαίνον ή στο σημαινόμενο, αλλά κυρίως στο νόημα και στην ''μυρωδιά'' του κειμένου που μεταφράζουν, προσφεύγοντας σε όλα τα εκφραστικά μέσα που η γλώσσα στόχος προσφέρει. Είμαι οπαδός της δεύτερης κατηγορίας, ανήκω κυρίως στους ''στοχολάτρες'' και ελάχιστα έως καθόλου στους ''πηγολάτρες''.

- Υπήρξατε για τέσσερα χρόνια υπεύθυνη του ένθετου για το βιβλίο σε μεγάλη αθηναϊκή εφημερίδα. Πόσο επίπονο είναι αλήθεια το έργο της παρουσίασης και πολύ περισσότερο της κριτικής των νέων εκδόσεων;
Πέρα από επίπονο είναι, και πρέπει να είναι, και απόλυτα ηθικό. Στα χρόνια που είχα την ευθύνη του ένθετου, προσπάθησα με θρησκευτική ευλάβεια να επικεντρωθώ στα βιβλία που άξιζαν πραγματικά να κάνουν την γνωριμία τους με τους εν δυνάμει αναγνώστες τους. Δεν υπέκυψα ποτέ στον πειρασμό, να προβάλω βιβλία φίλων και γνωστών, ή αυτά που απασχολούσαν την τρέχουσα ενημερότητα. Και ένοιωθα πραγματική χαρά κάθε φορά που ανακάλυπτα ένα διαμαντάκι ανάμεσα στον σωρό.

- Πώς κρίνετε το γεγονός ότι σε μια χώρα όπου εκδίδονται εκατοντάδες βιβλία ετησίως, ο Έλληνας εξακολουθεί να μην διαβάζει;
Είναι μια ερώτηση που μου κάνουν συχνά. Ωστόσο, ο λόγος είναι ολοφάνερος. Δεν έχουμε πειστεί ως Έλληνες πως η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού κειμένου μπορεί να μας βγάλει από την ένταση της καθημερινότητας, προσφέροντας μας πραγματική απόλαυση και ευφορία. Πόσο πιο ξεκούραστη θα ήταν μια διαδρομή σ' ένα τρένο, τραμ, μετρό, λεωφορείο, αν στην διάρκεια της αφηνόμαστε στην μαγεία των χάρτινων ηρώων, και τους ακολουθούσαμε στις ζωές τους, οι οποίες ενίοτε θα μπορούσαν να μοιάζουν με τις δικές μας ζωές.

- Τι είναι εκείνο που μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνική ανάγνωση στον άνθρωπο, ο οποίος βιώνει πολλαπλά αδιέξοδα σήμερα;
Η ρήση ''μ' ένα βιβλίο ξεχνιόμαστε'', είναι ολότελα λανθασμένη και αποπροσανατολιστική. Η λογοτεχνία δεν πρέπει να μας παραμυθιάζει, πρέπει να μας ανοίγει νέους ορίζοντες και ενίοτε να μας προτείνει λύσεις σε κάποια από τα προβλήματα μας. Έξοδο από τα πολλά και σύνθετα αδιέξοδα μας.

- Τι δανείζεται η λογοτεχνία από τη ζωή και πόσο διαφέρουν οι λογοτεχνικοί ήρωες από τους ανθρώπους της καθημερινότητας;
Νομίζω πως η λογοτεχνία είναι ο εκάστοτε καθρέφτης της εποχής της. Οι εμπειρίες του συγγραφέα, προσωπικές ή γενικότερες είναι αυτές που θα δώσουν υπόσταση στους ήρωες του, και θα χτίσουν σε γερά θεμέλια την ιστορία του. Γιατί τι άλλο είναι η λογοτεχνία από την απεικόνιση του εσωτερικού μας γίγνεσθαι, αλλά και της θεώρησης του κόσμου που μας περιβάλει. Ήρωες που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα, αδυνατούν να πείσουν τον αναγνώστη και είναι καταδικασμένοι να έχουν την μοίρα του εφήμερου.

- Πιστεύετε ότι το μέλλον της λογοτεχνίας βρίσκεται στα ηλεκτρονικά βιβλία ή οι περισσότεροι αναγνώστες θα παραμείνουν εραστές του χαρτιού;
Οι σύγχρονες τεχνολογίες είναι σαρωτικές στην εποχή μας. Είναι αναπόφευκτο, λοιπόν, να επηρεάσουν ακόμη και τον χώρο του βιβλίου. Για τους νέους είναι, φυσικό, να είναι πιο ελκυστικό το ηλεκτρονικό βιβλίο. Ωστόσο, η αίσθηση του χαρτιού, η δυνατότητα να υπογραμμίσει κανείς μια φράση ή μια παράγραφο, να τσακίσει μια σελίδα για να επανέλθει σ' αυτήν αργότερα, δεν αντικαθίστανται με τίποτα.

- Προτείνετε σ' εμάς πέντε νέους συγγραφείς, οι οποίοι πιστεύετε ότι έχουν να προσφέρουν πολλά στα ελληνικά γράμματα.
Θανάσης Τριαρίδης – για την σκέψη του
Ασημένια Σαράφη – για την διεισδυτικότητα της
Ισίδωρος Ζουργός – για το λεξιλόγιο του
Κωστής Μακρής – για το χιούμορ του

Το τελευταίο μυθιστόρημα της Κώστιας Κοντολέων με τίτλο «Φεύγω» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Το προσωπικό της ιστολόγιο βρίσκεται στη διεύθυνση http://kostiakontoleon.psichogios.gr