Στην πορεία της ιστορίας, η τέχνη [με τη γενική έννοια του όρου] υπέστη πολλές και ενδιαφέρουσες αλλαγές αναφορικά με τη μορφή, την υλικότητα και την κατασκευή των έργων τέχνης. Η γλυπτική, ένα καλλιτεχνικό μέσο το οποίο εκφράζονταν πάντα μέσα από την αλληλεπίδραση του έργου με τον περιβάλλοντα χώρο, είναι εκείνο που γνώρισε ίσως τις περισσότερες διαφοροποιήσεις, παίρνοντας μια εντελών νέα υπόσταση ειδικά μετά τη δεκαετία του 1960.

Ξεφεύγοντας από τα στενά όρια των δυνατοτήτων που επιτρέπουν τα υλικά όπως η πέτρα, το μάρμαρο ή ο πηλός, η γλυπτική χρησιμοποίησε ένα εύρος υλικών όπως το χαρτί, το σίδερο, καθώς και διάφορα άλλα στοιχεία προκειμένου να δημιουργήσει τις νέες χωρικές διατάξεις της.

Ένα είδος τέχνης που έχει πλέον συνδεθεί άρρηκτα με την τέχνη της γλυπτικής είναι η Κινητική τέχνη. Ένας όρος που περιγράφει γλυπτά έργα και εγκαταστάσεις τα οποία όμως χρησιμοποιούν κάποιο είδος μηχανισμού που τους επιτρέπει να κινούνται. Οι πρώτες αναφορές για την κινητική τέχνη γίνονται περίπου μέσα στα 1800 ενώ κατά τις αρχές του 1900 πολλοί καλλιτέχνες ανέπτυξαν περισσότερο το συγκεκριμένο είδος.

Ένας καλλιτέχνης του οποίου η καλλιτεχνική πορεία χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από την ανάπτυξη γλυπτών από διάφορα υλικά που χρησιμοποιούν ένα σύστημα μηχανισμών προκειμένου να τους επιτραπεί ως ένα βαθμό η κίνηση, υπήρξε ο Αμερικανός γλύπτης Alexandrer Calder.

Alexander Calder Untitled 1937 Tate Modern Museum London

Τα γλυπτά του Calder χαρακτηρίζονται από το ενδιαφέρον τους για το σύρμα, τη γλυπτική και τη κινητική τέχνη. Έχοντας σπουδάσει μηχανική, βασίστηκε σε αυτές τις γνώσεις του για να δημιουργήσει γλυπτά τα οποία μπορούσαν να κινηθούν βασισμένα σε ένα σύστημα από αντίβαρα και υλικά όπως το σύρμα, το χαρτόνι, κ.α.

Alexander Calder Mobile 1955 National Museum of Modern Art Georges Pompidou Center Paris

Μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Calder ξεκίνησε να δημιουργεί φόρμες κόβοντας τες από μεταλλικά φύλλα και χρωματίζοντάς τες αμιγώς με χρώματα όπως το μαύρο, το κόκκινο, το μπλε και το λευκό. Στην έκθεση του το 1946 στην Galerie Louis Carré του Παρισιού, παρουσίασε αποκλειστικά τα έργα αυτά τα οποία αιωρούνταν στον χώρο δημιουργώντας μια πρωτόγνωρη γλυπτική ποιητική για την εποχή.

Από το 1976 [την χρονιά θανάτου του καλλιτέχνη] και μετά τα έργα του έχουν παρουσιαστεί σε πολλά διάσημα μουσεία σε όλο τον κόσμο, ενώ η φήμη του τον καθιστά ως έναν από τους πιο διασημότερους καλλιτέχνες και πρωτοπόρους της κινητικής γλυπτικής τέχνης.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

• Calder, Alexander, An Autobiography With Pictures, Pantheon Books, 1966.
• Thalacker, Donald W.,The Place of Art in the World of Architecture, Chelsea House Publishers, New York, 1980.

Αναστασία Βουτσά (Εικαστικός - Μουσειολόγος)