- Μπορεί η τέχνη να εκφράζει μόνο συναισθήματα ή οφείλει να μεταδίδει μηνύματα στους αποδέκτες της;

H τέχνη, αποτελεί μια πολυσύνθετη διαδικασία μεταξύ του παραγωγού και του φιλότεχνου αποδέκτη της, αφού εκτός του συναισθηματικού γίγνεσθαι, το «προϊόν» έρχεται να αντιπαλέψει και με την εικαστική εμπειρία καθώς και με όλα τα συμπεράσματα του θεατή του. Επικεντρώνοντας στο έργο τέχνης και την σημασία του, δηλαδή στα εσωτερικά επίπεδα της ανθρώπινης σκέψης, το έργο ξεπερνά το πρωτόλειο για να συναντήσει την ουσία και μοιραία το μήνυμα. H συνύπαρξη και η αλληλεπίδραση του ψυχικού με το νοητικό αποτελεί το νευραλγικό πεδίο αναπτύξης της ιδιαιτερότητας του έργου.

- Είναι ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι οι καλλιτέχνες, για να δημιουργήσουν, θα πρέπει να έχουν ερεθίσματα από τον περιβάλλοντα χώρο. Πώς εκφράζονται τα κοινωνικά ερεθίσματα μέσα στο δικό σας έργο;

Tα ερεθίσματα αποτελούν την αφορμή για το καλλιτεχνικό έργο. O περιβάλλον χώρος είναι η εστία του καλλιτέχνη δηλαδή το προσωπικό του είναι. Μέσα από αυτόν τον «πλουμιστό κήπο» ο εργάτης οφείλει να καταγράψει όλα όσα συμβαίνουν και το σύνολο των συμπερασμάτων του. O κοινωνικός ιστός έρχεται να διαμορφώσει εποχές, μόδες, συνήθειες, χιλιάδες επιδράσεις στην προσωπική ταυτότητα του καλλιτέχνη. Το απαραίτητο φίλτρο επεξεργασίας όμως όλων αυτών των στοιχείων θα μας οδηγήσει στην δέουσα απόσταση του έργου από την εποχή του.

- Πιστεύετε ότι η τέχνη διέπεται από νόμους;

Από πολλούς και σύνθετους, συχνά αντιφατικούς, καμμιά φορά ακατανόητους μα πάντα έτοιμους να συντριβούν από την ανάγκη δημιουργίας νέων νόμων που θα εκφράζουν την στιγμή. Οι νόμοι ασκούν όλες τις παραμέτρους εξουσίας, γι? αυτό αποτελούν γοητευτική απασχόλησή μεσ? στους αιώνες, χιλιάδων καλλιτεχνών να βρίσκονται προσκολλημένα θύματα της αυστηρότητας τους. Κάποιοι ηθελημένα ή αθέλητα, μέσα από ένα salto mortale ίσως, καταφέρνουν με ένα μαγικό τρόπο να κάνουν τους ειδικούς να μένουν με τους νόμους τους σε αχρηστία, δίχως φυσικά να μπορούν να ερμηνεύσουν τις στιγμιαίες εκτινάξεις κάποιας καλλιτεχνικής φύσης.

- Μπορείτε να μας περιγράψετε πώς νιώθετε τη στιγμή της δημιουργίας;

Πώς είναι δυνατή η περιγραφή της αμηχανίας; Απαιτούμε την λογική προσέγγιση μιας άλογης ουσιαστικά πραγματικότητας. H «δημιουργία» είναι η ζωή του καλλιτέχνη, είναι σχεδόν όλη η βασανιστική του καθημερινότητα, στιγμές που πάλλονται στην προσπάθεια που σπάνια καταλήγει σε προσωπική ικανοποίηση και ακόμα σπανιότερα σε ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα. Oι ποιητές έχουν το χάρισμα να πούν με λόγια τα συναισθήματα τους, οι εικαστικοί τα αποτυπώνουν πάνω στο έργο τους, ή έστω αυτό, είναι το ζητούμενο της όλης προσπάθειας τους.

- Πώς αντιμετωπίζετε την κριτική των ειδικών, αλλά και του κοινού στα έργα σας;

Πάντα οφείλεις να ακούς προσεκτικά τα λόγια των άλλων εάν δεν θέλεις να μαθαίνεις απλώς από τα λάθη σου. Oι ειδικοί είναι απαραίτητοι μιας και βοηθούν τα δρώμενα να προχωρήσουν παραπέρα. Σπάνια αποτελούν παρηγοριά και τότε είναι χρησιμότεροι, όμως η ουσιαστική παρουσία τους σαν ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στο έργο στον καλλιτέχνη και το κοινό προσδίδει μια ξεχωριστή αξία. Όσο για τους θεατές, αυτοί είναι οι ουσιαστικοί αποδέκτες. Οφείλεις να τους πείσεις και να τους θέσεις τα δικά σου εσωτερικά ερωτήματα. Από τις απαντήσεις που θα λάβεις θα έχεις τον καθρέπτη της δουλειάς σου. Κακά τα ψέματα, μα όσοι αναφέρονται στο κοινό με απαξίωση, μάλλον πανικοβάλλονται στην πιθανή απόρριψη του έργου τους. Βέβαια, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε κριτική.

- Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι οι καλλιτέχνες είναι διαφορετικοί από τους μη καλλιτέχνες; Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;

O καλλιτέχνης οφείλει να είναι διαφορετικός. H προσήλωση στην καθημερινή εργασία του, μοιραία, του δημιουργεί ανάλογο χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα έχουν ξεχωριστή προσωπικότητα οι ναυτικοί ή οι ορειβάτες. Η τέχνη σε διδάσκει να αφιερώνεσαι στο ασήμαντο και να το αναδεικνύεις σε σημαντικό, να τοποθετείς το «εσωτερικό» σου, στο προσκήνιο, μέσα από την προσωπική σου γραφή και να το κάνεις έργο τέχνης. Αυτό, θα σε παιδέψει πολύ, για να καταλήξει σπάνια, σε κάτι που θα λεγόταν σημαντικό.

Η ζωγραφική και γενικότερα οι εικαστικές τέχνες πιστεύετε ότι ανθούν στην σύγχρονη Ελλάδα;
Είναι δύσκολο, να απαντήσει κάποιος τι σημαίνει και από ποιά σκοπιά ιδωμένο, αυτό που ονομάζεται άνθιση. Για παράδειγμα μια στιγμή πολύ σημαντική στην Ελληνική τέχνη ήταν η άρνηση των ζωγράφων, στην εποχή της δικτατορίας, να εκθέτουν δουλειά τους προβάλλοντας ουσιαστικά μια καθαρή μορφή εναντίωσης στο καθεστώς. Παρόλα αυτά τότε ξεπήδησε ίσως η πιό σημαντική φουρνιά μεγάλων Ελλήνων δημιουργών. Tο σίγουρο είναι πως οι τέχνες δεν «ανθίζουν ματαίως».

- Μπορείτε να μας δώσετε το γενικό περίγραμμα των έργων που θα παρουσιάσετε στην επικείμενη έκθεσή σας;

O ταύρος στην αρένα δεν είναι ένα ανυπόληπτο ζώο, δεν είναι ο μεγάλος ηττημένος. H «αθέατη ψυχή του» είναι το θέμα της έκθεσης και μια πιθανή αφετηρία της, οι στίχoι του Λόρκα, στο ποίημα «Μοιρολόι για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας».
Kαι όπως αναφέρει στο κείμενο της ?Οι ταύροι και η αθέατη πλευρά του δράματος?, η ιστορικός τέχνης Λουϊζα Καραπιδάκη, με αφορμή την προσεχή έκθεση στον Tεχνοχώρο Art Gallery.. ?Η ταυρομαχία είναι ένα εικονογραφικό πρόσχημα για τον Τζάνη, είναι το θεαματικό δρώμενο που έδωσε την ευκαιρία στον καλλιτέχνη να πειραματιστεί στο χρώμα, στην εικόνα, στο σχήμα, στην αφηγηματική ένταση, για να μεταδώσει τις ανησυχίες ή και τα μηνύματά του ή απλά τις αθέατες ψυχές. Με τον τρόπο του μιλά γι? αυτήν την λεπτή γραμμή μεταξύ ήττας και νίκης, υποταγής και μη υποταγής, ζωής και θανάτου και οι ήρωές του είναι το ίδιο γενναίοι όσο και ο ήρωας ταυρομάχος που νίκησε την αιωνιότητα ενώ νικήθηκε.
Η σαφήνεια της έκφρασης του Τζάνη, δεν παρεμποδίζεται από τις αφαιρετικές τάσεις του, που τονίζονται από τραχιά περιγράμματα και πλακάτα χρώματα. Οι ζωγραφισμένες μορφές των στιβαρών ταύρων «εν δράσει», σε στάση μάχης, διατηρούν τις ανατομίες των σωμάτων τους και την ευλυγισία τους. Τα σχηματισμένα με δεξιοτεχνία και ευχέρεια σώματα παίρνουν στάσεις απίθανες και εκφραστικές που αν ο ζωγράφος δεν είχε αποδώσει τόσο εξαιρετικά το δραματικό τους ύφος, θα ήταν σαν αθώα παιχνιδιάρικα ζώα. Όμως, οι μορφές τους είναι αυτές του πρωταγωνιστή του δράματος, με «ζωγραφισμένη» την αγωνία της επιβίωσης και αυτού του ατέρμονος παιχνιδιού μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας.?
Ακόμα και αυτή η σχεδόν παντελής έλλειψη του παραστατικού σκηνικού συντελεί στην δραματοποίηση της στιγμής, ενώ τον ίδιο ρόλο διαδραματίζουν και τα καλοδουλεμένα φόντα με την πυκνή ανάγλυφη υφή, τα ομιχλώδη περιβάλλοντα, τις σκιές, τις βίαιες εναλλαγές των χρωμάτων και του φωτός. Ο Δημήτρης Τζάνης χρησιμοποιεί όλα τα εξπρεσιονιστικά μέσα για να δώσει την έμφαση που αναζητεί στον πρωταγωνιστή του δράματος και στο κυρίαρχο ουσιαστικά θεματικό σημείο της ζωγραφικής του αφήγησης, το συναισθηματικά φορτισμένο υπόβαθρο και την εσωτερική διεργασία. Κάτι σαν αυτό που έγραψε στις «Μέρες» ο Σεφέρης: Υπάρχει ένα δράμα του αίματος που παίζεται, ανάμεσα στο φως και στη θάλασσα, εδώ τριγύρω μας, και που λίγοι το νιώθουν. Δεν είναι αισθησιασμός...

- Πώς, κατά την προσωπική σας εκτίμηση, πρέπει να προσεγγίζουμε τα έργα της τέχνης;

Kατ? αρχήν να αποφεύγουμε πράγματα που άπλα μας αρέσουν αδιαφορώντας για την μετριότητα τους. Αυτό σημαίνει έρευνα στο σπουδαίο έργο και ξεχωριστό περιθώριο στο νέο, να ωριμάσει μέσα μας η εσωτερική του αλήθεια.
Στα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσουν τα προϊόντα marketing, απολύτως βιομηχανοποιημένα με ένα γούστο που θα έχει αποκλειστικό σκοπό τον πλουτισμό και ουσιαστικό ρόλο την κατανάλωσή. Το έργο τέχνης έχει μεγάλη απόσταση από αυτά και ο φιλότεχνος καλό θα είναι να κρατάει αποστάσεις.