Κυριακή, 26 Απριλίου 2009 11:25

Αύγουστος Κορτώ: "Υπήρξα πάντα καχύποπτος απέναντι στη γονιμοποιό δύναμη της εμπειρίας"

Γράφτηκε από την 
Ο νεότατος, πλην πολυγραφότατος συγγραφέας μάς αποκαλύπτει χωρίς περιστροφές τη σχέση του με την περιπέτεια της γραφής και αιτιολογεί για ποιο λόγο εμπνέεται από την ερωτική δυστυχία. Με έντονα προσωπικό ύφος καταθέτει τις σκέψεις του και τις αντιρρήσεις του για τα ζητήματα που του θέτουμε, αποδεικνύοντας εμπράκτως το ξεχωριστό του ταλέντο. Οι ευφυείς απαντήσεις του ακροβατούν ανάμεσα στην ακραιφνή μεστότητα και στον πηγαίο αυτοσαρκασμό. Μια απολαυστική συνέντευξη ακολουθεί?
- Με το έργο σας ασκείτε αιχμηρή κριτική στα «πρέπει» και την ηθικολογία της σύγχρονης κοινωνίας και υπ? αυτή την έννοια, θεωρούσα ότι η συγγραφή για εσάς συνιστά πολιτική πράξη. Παρόλα αυτά, έχετε δηλώσει ότι θεωρείτε τη συγγραφή πράξη αυτοθεραπευτική. Μήπως αυτοθεραπεύεστε λογοτεχνικά μέσα από την υπονόμευση των κακώς κειμένων και νοουμένων του καιρού μας;
Δεν ξέρω ποια ανάγκη ακριβώς με κρατάει δέσμιο της γραφής εδώ και τόσα χρόνια. Κι ενώ θεωρώ πως είναι εν μέρει και θεραπεία, έχω πάντα κατά νου το ρητό του Βασίλη Βασιλικού: «Καλύτερα στον τυπογράφο παρά στον ψυχαναλυτή», το οποίο εγώ παραφράζω ως: «Καλός ο τυπογράφος, αλλά καμιά φορά κι η ψυχανάλυση χρειάζεται».

- Χαρακτηριστήκατε από τους κριτικούς ως ο Έλληνας Μαρκήσιος ντε Σαντ, κυρίως λόγω της τάσης σας -στα πρώτα λογοτεχνικά σας έργα- να ανιχνεύετε τις μύχιες ερωτικές σκέψεις και επιθυμίες των ανθρώπων. Αυτή η εσωτερική διερεύνηση σάς γοητεύει επειδή άραγε ό,τι αφορά τη λανθάνουσα ερωτική διάθεση κρίνεται κοινωνικά καταδικαστέο;
Δε νομίζω. Απλώς, θεωρώντας ανέκαθεν τον εαυτό μου αποκλίνοντα, με τραβάει ως θεματική η «αρρωστημένη» πλευρά του πόθου και η ερωτική δυστυχία.

- Ένας κεντρικός θεματικός άξονας του έργου σας είναι η ερωτική δυστυχία των ηρώων. Κατά πόσον μπορεί η ερωτική ματαίωση να αποβεί καταστροφική για τη ζωή μας; Πιστεύετε ότι οι αναγνώστες «διδάσκονται» από τη διαχείριση των ερωτικών αδιεξόδων που βιώνουν οι ήρωες των έργων σας;
Φριχτό πράγμα να «διδάσκεις» ερήμην σου. Θέλω να πιστεύω πως οι αναγνώστες μου απλά τη βρίσκουν μ? αυτά που γράφω. Όσο για το ότι η ερωτική ματαίωση σου κόβει τα πόδια, αυτό είναι το πλέον αυτονόητο ? παρόλο που ο έρωτας ως ψυχική συνθήκη δεν είναι επ? ουδενί πανάκεια. Μοιάζει λίγο με την γκουρμέ κουζίνα: Μπορείς να επιβιώσεις και χωρίς αυτήν, αλλά σε τρώει η περιέργεια να δοκιμάσεις, κι αν δεν έχεις τη δυνατότητα, μπορεί να σκυλιάσεις σε τέτοιο βαθμό που να μη φχαριστιέσαι το καθημερινό φαγητό.

- Ανατέμνετε την ανθρώπινη ψυχολογία, ακριβώς όπως ένας ιατροδικαστής ανατέμνει το ανθρώπινο σώμα, χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες που θα επιφέρει η δημοσιοποίηση της έκθεσής του. Αλήθεια, πώς διαχειρίζεστε την όποια αρνητική κριτική του έργου σας από το αναγνωστικό κοινό;
Κάθε φορά που μου κακολογούν βιβλίο μου, θλίβομαι κι οργίζομαι απερίγραπτα. Κι ωστόσο, όπως παρατηρείτε, εξακολουθώ να δημοσιεύω κείμενα που είναι δεδομένο πως θα οδηγήσουν τους αναγνώστες ? κριτικούς και μη ? στα άκρα. Πρόκειται μάλλον για παιδαριώδη εγωισμό και μια διεστραμμένη αντιμετώπιση της όποιας διασημότητας (εξάλλου, ο ψυχαναλυτής μου μ? έχει περιγράψει ως ?πολύμορφο διαστροφικό παιδί? ? μια ενδιαφέρουσα φροϋδική πατέντα).

- Πιστεύετε ότι ένας συγγραφέας μπορεί να αντλεί το υλικό των έργων του αποκλειστικά από τις μνήμες και τις εμπειρίες της ζωής του και της ζωής των άλλων, ή χρειάζεται και σε ποιο βαθμό τη συνεισφορά της φαντασίας του;
Το φαντασιακό στοιχείο ούτως ή άλλως περισσεύει στους συγγραφείς ? ή, μάλλον, στους καλούς συγγραφείς. Εγώ υπήρξα πάντα καχύποπτος απέναντι στη γονιμοποιό δύναμη της εμπειρίας. Είμαι παραδοσιακός μυθοπλάστης, κι ακόμα και οι πλέον αυτοβιογραφικές πινελιές των βιβλίων μου, με το που θα γραφτούν, παύουν να μου είναι οικείες ή μύχιες, και γίνονται κομμάτι της εκάστοτε παραμυθίας.



- Ζούμε σε μια εποχή εκδοτικής έξαρσης. Πώς σχολιάζετε την κατασκευασμένη από τα μέσα ή την υπαγορευόμενη από το προκλητικό κοινωνικό προφίλ του συγγραφέα θετική ανταπόκριση του κοινού έναντι λογοτεχνικών έργων αμφιβόλου ποιότητας;
Στην Ελλάδα, καλώς ή κακώς (μάλλον κακώς) το κείμενο έρχεται κατά κανόνα σε δεύτερη μοίρα ? όπως και στις πολιτικές μας εκφάνσεις, έτσι και ως αναγνώστες, λειτουργούμε συνήθως με κριτήρια προσωποπαγή. Ωστόσο, οι λογοτεχνικές μπαρούφες, βιβλία ανάξια λόγου που προβλήθηκαν δίχως άλλη αιτία από τη μόστρα του συγγραφέα τους, με τα χρόνια σβήνουν και χάνονται.

- Έχετε ασχοληθεί με τη συγγραφή παιδικής λογοτεχνίας. Τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι θα πρέπει να περιέχει ένα λογοτεχνικό έργο, ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον του σύγχρονου παιδιού που μεγαλώνει παρακολουθώντας τηλεοπτικά προγράμματα και παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια;
Πρέπει να έχει δυνατή πλοκή, χαβαλέ, και να αποφεύγει το διδακτισμό και την ηθικολογία, όπως ο διάβολος το λιβάνι. Εν πολλοίς, νά? ναι μια απόδραση απ? την πολυετή φυλακή σχολείου, φροντιστηρίων, ξένων γλωσσών, κτλ.

- Ασχολείστε μεταξύ άλλων και με τη μετάφραση λογοτεχνικών έργων ξένων συγγραφέων. Πιστεύετε ότι η μετάφραση αφαιρεί δομικά στοιχεία του προσωπικού συγγραφικού ύφους των δημιουργών; Σε τι συνίσταται η καλή μετάφραση για εσάς;
Για μένα η καλή μετάφραση απαιτεί άριστο χειρισμό και των δύο γλωσσών (από και προς), και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξοικείωση με τον συγγραφέα που μεταφράζεις. Προσωπικά, ως μυθοπλάστης ο ίδιος, σέβομαι μεν τους συγγραφείς που μεταφράζω, αλλά σε σημεία όπου η πιστή απόδοση ?σκαλώνει? στο μάτι, την ξεσκαλώνω με παραλλαγές, τροποποιήσεις, ή, αν η περίσταση το επιβάλλει, και με διακριτικές αυθαιρεσίες.

- Εκτός από το μυθιστορηματικό έργο σας, γράψατε το σενάριο για την κινηματογραφική ταινία «Τεστοστερόνη», στην οποία υποδυθήκατε ένα ήρωα και χαρίσατε μια δική σας μουσική σύνθεση. Σας ενδιαφέρουν και άλλες μορφές τέχνης πέρα από τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και τη μουσική;
Νομίζω πως με τις προαναφερθείσες τέχνες είμαι καλυμμένος ? ποτέ δε με συγκίνησε ο χορός, η γλυπτική είναι εντυπωσιακή μεν, αλλά θέλει τρέξιμο εις τας Ευρώπας (μιλάμε για καλή γλυπτική τώρα), ενώ το θέατρο απλώς το μισώ.

- Ποια είναι η θέση της τέχνης μέσα σε μια κοινωνία μονόπλευρα προσανατολισμένη στην ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού;
Δεν ξέρω κατά πόσον είναι όντως μονόπλευρος ο προσανατολισμός της κοινωνίας μας. Κι επιπλέον ? αν έχω καταλάβει καλά και δεν είμαι τελείως εκτός θέματος ? η τεχνολογία είναι σπουδαία υπόθεση. Τουτ? έστιν: Χωρίς τα βιβλία μου/σου/του, ζεις μια χαρά. Χωρίς γρήγορο ίντερνετ όμως;

- Περιγράψτε μας το κοινωνική πλευρά του εαυτού σας. Σας αρέσει να συνομιλείτε με πολύ κόσμο, ή με λιγοστούς επιλεγμένους ανθρώπους, με τους οποίους μοιράζεστε τις προσωπικές σας στιγμές;
Είμαι μονόχνωτος άνθρωπος, γκρινιάρης και μουντρούχος. Λίγοι άνθρωποι με ξέρουν πραγματικά κι ακόμα λιγότεροι με ανέχονται. Τυπικό κακομαθημένο μοναχοπαίδι.

- Παντρευτήκατε στα 19 σας, χωρίσατε πολύ σύντομα, εγκαταλείψατε τις σπουδές σας στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης και μετακομίσατε στην Αθήνα για να ακολουθήσετε συγγραφική καριέρα και τώρα, μόλις στα 30 σας είστε ήδη πολυγραφότατος. Πιστεύετε ότι η έως τώρα ζωή σας θα μπορούσε να εμπνεύσει τη συγγραφή ενός λογοτεχνικού έργου με εσάς ως κεντρικό ήρωα;
Η ιδέα είναι κολακευτική, αλλά τρέμω στην ιδέα της συγγραφικής διαχείρισης της ρυπαρής πλευράς μου ? κατά πάσαν πιθανότητα θα προέκυπτε ένα βιβλίο με τρομερά αντιπαθή πρωταγωνιστή.


Ο προσωπικός δικτυακός τόπος του συγγραφέα βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.corteau.gr. Το τελευταίο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ο αφανισμός του Νίκου» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

Ειρήνη Σπυριδάκη

Aσχολούμαι με την μοντέρνα ζωγραφική και κατοικώ στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχω σπουδάσει Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με μεταπτυχιακά στο ΕΑΠ. Μαθήτευσα στο εργαστήρι ζωγραφικής του λέκτορα αισθητικής αγωγής Αζαρία Μαδανιάν. Έχω συμμετάσχει σε διεθνείς και πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις, αποσπώντας διακρίσεις σε διαγωνισμούς και έχω πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση.