Το ώριμο προσωπικό ύφος του διακρίνει η προτίμηση για το κλασικό τοπίο, η παρατήρηση της φύσεως στις διάφορες ώρες της και με τις διάφορες επιπτώσεις του φωτός. Και κυρίως η ερμηνεία του τοπίου σύμφωνα με το ιδανικό του τέλειου κάλλους και της αρμονίας. Μερικές φορές, απεικόνισε τον ίδιο τον ήλιο στα έργα του χρησιμοποιώντας τον για πρώτη φορά, σαν πηγή φωτός. Αλλά και όταν ο ήλιος δεν είναι ορατός, το φως και πάλι αναβλύζει από μία περιοχή του ουρανού ακριβώς πάνω από τον ορίζοντα, γεμίζοντας ολόκληρη την σύνθεση με την ακτινοβολία του. Στα τοπία του, του αρέσει να τοποθετεί μυθικές ή ιστορικές σκηνές, να εισάγει επιβλητικά αρχιτεκτονικά στοιχεία ή μορφές από ένα μακρινό ειδυλλιακό παρελθόν. Στον Λορραίν είναι άγνωστες οι ανησυχίες και οι φιλοσοφικές αναζητήσεις του νατουραλισμού του Πουσσέν. Ο κόσμος του, είναι ένας κόσμος ποιητικός, άμεσα αντιληπτός, όπου ο μύθος αποκτά ονειρική υπόσταση μέσα στο περιβάλλον μιας ειδυλλιακής φύσεως.
Σημαντική θέση στο έργο του κατέχουν τα θαυμάσια σχέδιά του και ιδιαίτερα τα 195 σχέδια του «Βιβλίου της Αλήθειας» που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο, πιστά αντίγραφα των ελαιογραφιών του από το 1635 και ύστερα, τα οποία αποτελούν πλήρη τεκμηρίωση του έργου του και εκτελέστηκαν με σκοπό να παρεμποδίσουν την κυκλοφορία των πλαστών πινάκων που είχαν αρχίσει να κατασκευάζονται ενώ ακόμη ζούσε.
Ο πίνακας «Ποιμενικό» (1635), θυμίζει μουσική συμφωνία. Το έργο φανερώνει την ένταση και τη συνοχή ενός εσωτερικού οράματος για ένα ιδανικό τοπίο. Πρόκειται για το τοπίο της ρωμαϊκής υπαίθρου, που αναδημιουργείται σε όλη της την ευγένεια και την ειδυλλιακή γοητεία. Είναι η ώρα του μεσημεριού, όταν ο ήλιος ακτινοβολεί όλο το φως του και μεταλλάζει τα πάντα σε χρυσή σκόνη. Ένας ποταμός απλώνεται στην αχνή απόσταση. Αριστερά υψώνονται μεγάλα δέντρα και οι σκιές τους προστατεύουν το βοσκό, ενώ τα κοπάδια βόσκουν μέσα στο θαμπωτικό φως που πυρπολεί ολόκληρο το τοπίο.
Η εκλογή του μυθικού θέματος «Ο Οδυσσέας αποδίδει τη Χρυσηίδα στον πατέρα της» (1644), ήταν απόφαση για να στήσει ο καλλιτέχνης ένα σκηνικό τοπίο μεγάλων διαστάσεων αλλά σε περιορισμένη κλίμακα. Το θέμα ξετυλίγεται αριστερά, σε δεύτερο πλάνο, στα σκαλιά ενός παλατιού. Πίσω από το παλάτι, πέρα από ένα μεγάλο πεύκο, φαίνεται μια ρωμαϊκή πόλη. Λίγο πιο μακριά ένας μεσαιωνικός πύργος υψώνεται στην είσοδο του λιμανιού. Το σύνολο παρουσιάζει ένα συνονθύλευμα από αρχιτεκτονικά στοιχεία των πιο διαφορετικών εποχών και μια ελαφρότητα που θυμίζει 18ο αιώνα. Ο ίσκιος του πλοίου, που έχει αγκυροβολήσει στον όρμο, παίζει πάνω στα νερά. Δεξιά, σε πρώτο πλάνο, απλώνεται ένα κολοσσιαίο κτίριο. Μια φωτεινή ακτίνα διασχίζει τον πίνακα. Μπροστά, όλη η κίνηση του λιμανιού με τους περαστικούς, τους εμπόρους, τους ναύτες και τα εμπορεύματα. Ο Λορραίν δίνει το περισσότερο βάρος στο τοπίο, μικραίνοντας τις μορφές, που φαίνεται σαν να έχουν απορροφηθεί. Αλλά μέσα σε αυτό το τοπίο εγκαταλείπεται στο άδολο ονειροπόλημα ενός ουτοπιστικού κόσμου και μας μεταφέρει στη χρυσή εποχή.
Ο πίνακας «Το ξεκίνημα της Άγαρ και του Ισμαήλ» (1668), ζωγραφίστηκε για τον κόμη Βαλντστάιν. Ο πίνακας πρέπει να βρισκόταν σε μια πολυτελή αίθουσα υποδοχής που θα τόνιζε ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα φυγής και ονείρου που τον χαρακτηρίζει, γεμάτη από τη μυστική γοητεία των απείρων αποστάσεων. Το βιβλικό επεισόδιο διαδραματίζεται πάνω στη φυσική σκηνή ενός ελληνικού θεάτρου. Αριστερά ισορροπείται από μια κλασικιστική αρχιτεκτονική πτέρυγα και πάνω σε ένα φυσικό πλαίσιο από στεριά, δάση, ουρανό και νερά, παρατηρούμε ότι είναι τυλιγμένο μέσα στους χρυσούς τόνους του ήλιου.
Στον πίνακα «Ένα λιμάνι» (1674), ο καλλιτέχνης αποδίδει με εξαιρετική δεξιοτεχνία και με λεπτές φωτεινές αποχρώσεις την εφήμερη αίσθηση της φυγής του χρόνου. Το τοπίο είναι φανταστικό και η θριαμβευτική αψίδα, εμπνευσμένη από την Αψίδα του Τίτου στη Ρωμαϊκή Αγορά, τονίζει τη νότα του αρχαίου μεγαλείου που χαρακτηρίζει το έργο του καλλιτέχνη. Οι πίνακες του πάντα παρουσιάζουν κάποια τρόπαια και κατάλοιπα της κλασικής αρχαιότητας, είτε σπονδύλους κιόνων και κορωνίδες αετωμάτων, είτε ολόκληρα ερείπια. Το όραμα έχει όμως τη ρεαλιστική του πλευρά και είναι γεμάτο λεπτομέρειες μελετημένες από τη φύση και τη ζωή. Το πραγματικό του θέμα είναι το τοπίο με την πλατιά του κίνηση και το λεπτότατο φωτεινό παιχνίδι ενός χαμηλού ήλιου, που μέσα από την πρωινή καταχνιά, σκορπίζει πάνω στα νερά αστραφτερές ανταύγειες.
Στο πίνακα «Παρνασσός» (1681), το θέμα είναι περισσότερο ειδικό. Ο Λορραίν έφερε στο τοπίο ένα μεγαλείο μορφής και χώρου και μια ενότητα των μερών στην όλη σύνθεση. Ο Απόλλων περιβάλλεται από τις Μούσες που έχουν συγκεντρωθεί στο ιερό άλσος, στις πλαγιές του Ελικώνα. Κάτω είναι η πηγή Ιπποκρήνη, που έδινε έμπνευση στους ποιητές, ζωντανή με χαριτωμένους κύκνους. Τα ψηλά δέντρα, οι λόφοι, η θάλασσα στο βάθος και ο ιωνικός ναός συνθέτουν ένα ενιαίο όραμα, λουσμένο στο φως.
Βιβλιογραφία:
E.H. Gombrich, 1998, «Το χρονικό της Τέχνης», Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 6ος, 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι
Τα Μεγάλα Μουσεία του Κόσμου, (Εθνική Πινακοθήκη-Ουάσιγκτον), (Μουσείο Καλών Τεχνών-Βοστώνη), (Λούβρο-Παρίσι), (Παλαιά Πινακοθήκη-Μόναχο), 1970, Εκδόσεις Φυτράκη-Αθήναι
