Διαχρονικά, πολλοί είναι οι συγγραφείς που έχουν καταθέσει στο λογοτεχνικό έργο τους όψεις του «ήθους» των καλλιτεχνών ηρώων τους και έχουν αποκαλύψει εκφράσεις της αποκλίνουσας καλλιτεχνικής τους φύσης. Πολλοί περισσότεροι είναι οι λογοτέχνες που έχουν περιγράψει το ερωτικό πάθος των ηρώων τους που τους οδηγεί στα όρια της παραφροσύνης. Στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Όφις και κρίνο» (1906), συναντάμε ένα ιδιόρρυθμο ψυχικά και πνευματικά ζωγράφο, σφόδρα ερωτευμένο με μια γυναίκα.

Δεν είναι λίγες οι φορές που, ευρισκόμενοι μεταξύ άλλων σε ένα χώρο εκθέσεων ή μια γκαλερί, έχουμε ακούσει να διατυπώνονται από το φιλότεχνο συρρέον πλήθος σχόλια του τύπου «Πολύ πρωτότυπη δουλειά» ή ότι ο/η καλλιτέχνης «ζωγραφίζει πρωτότυπα». Ο χαρακτηρισμός «πρωτότυπα» αποδίδεται συνήθως όταν τα έργα τέχνης που εκτίθενται διαφοροποιούνται σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο ή την τεχνοτροπία -λιγότερο ή περισσότερο- από τις οπτικές παραστάσεις ή τα προσφιλή οπτικά ιδιώματα των ενδιαφερομένων. Ενίοτε μάλιστα, «πρωτότυπη» χαρακτηρίζεται μια καλλιτεχνική δημιουργία, όταν δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και στις επιθυμίες του κοινού, όταν με άλλα λόγια δε συνάδει με τις αισθητικές προτιμήσεις του. Στην περίπτωση αυτή, ο τύπος «πρωτότυπη» χρησιμοποιείται, επειδή στη διατύπωση κρίνεται προτιμητέα έναντι ενός αποδοκιμαστικού σχολιασμού του καλλιτεχνικού έργου που θα αναδυόταν πηγαία από το αυθόρμητο  αληθές βίωμα των θεατών.

Μια ομάδα καλλιτεχνών από διαφορετικές χώρες συναντήθηκαν πριν από μερικά χρόνια στην Κρήτη, μοιράστηκαν το πάθος τους για την τέχνη και αποφάσισαν να ιδρύσουν την ένωση καλλιτεχνών NAUTE. Θέλοντας να αντλήσουμε περισσότερες πληροφορίες για την πρωτοβουλία αυτή, συνομιλήσαμε με τον Υπεύθυνο Δημοσίων Σχέσεων της ένωσης κ. Νικόλα Σμυρνάκη, ο οποίος μας παρείχε διαφωτιστικές πληροφορίες για τη φιλοσοφία και τους σκοπούς της σύστασης της καλλιτεχνικής αυτής ομάδας, για τις δραστηριότητές της, για τη συνύπαρξη καλλιτεχνών με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Σμυρνάκης, μέσα από το μεστό λόγο του, καταθέτει την ενδιαφέρουσα οπτική του αναφορικά με την άνθιση και τη διάδοση της καλλιτεχνικής δημιουργίας μέσα από το διεθνές περιβάλλον μιας ομάδας δημιουργικών ανθρώπων.

Πριν από μερικές ημέρες διάβασα το θεατρικό κείμενο ? μαύρη κωμωδία των Sergi Belbel και Jordi Sanchez «Είμαι Άσχημη» («Soy Fea»), γραμμένο το 1997. Το κείμενο θίγει μία από τις όψεις της σύγχρονης δυτικής κουλτούρας, αυτή του καθεστώτος της εικόνας, της εξιδανίκευσης της ομορφιάς, της κυριαρχίας του lifestyle που θέτουν στο περιθώριο της κοινωνίας όσους δείχνουν να είναι διαφορετικοί, δηλαδή όσους δε διαθέτουν τα χαρακτηριστικά ή δεν τηρούν απαρέγκλιτα τους όρους που θέτει το σύνολο των ανθρώπων, ώστε να αποκτήσουν τα διακριτικά γνωρίσματα που στοιχειοθετούν αυτό που κοινώς αποκαλείται «ομορφιά» και εντοπίζεται αποκλειστικά στην εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων.

Ένας «σπάνιος ηθοποιός, προικισμένος με μια εκρηκτική φαντασία που ξεπηδά από την πραγματικότητα και την αλήθεια» είναι ο Γιώργος Αρμένης, όπως τον έχει χαρακτηρίσει γενναιόδωρα ο δάσκαλός του Κάρολος Κουν. Την φετινή χρονιά, συμπληρώνοντας σαράντα χρόνια στο θέατρο, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε σε δύο μονόπρακτα του Ιονέσκο, τις «Καρέκλες» και το «Μάθημα» στο Νέο Ελληνικό Θέατρο (που επίσης συμπληρώνει φέτος τα δέκα χρόνια λειτουργίας του), με τα οποία καταθέτει ότι «φλέρταρε χρόνια» έως ότου το φλερτ μετουσιωθεί σε «πράξη θεατρική». Ο καταξιωμένος θεατρικός ηθοποιός και σκηνοθέτης στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, εξομολογείται πτυχές από τη θεατρική του διαδρομή, η οποία από την αφετηρία της έχει καταφέρει να νοηματοδοτεί μέχρι σήμερα τη ζωή του. Απολύτως πιστός σε εκείνα που τον εκφράζουν και ζωογονούν το θεατρικό του ενδιαφέρον και ενάντιος με την τηλεοπτική κουλτούρα της σύγχρονης εποχής, υπηρετεί με αφοσίωση το θέατρο. Γιατί για τον ίδιο, το θέατρο διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει τον τρόπο ζωής και έκφρασης των ανθρώπων?

Στη συνέντευξή του, η οποία φιλοξενείται στο περιοδικό art.mag, ο μουσικοσυνθέτης Ross Daly κατέθεσε την ενδιαφέρουσα άποψη ότι «οι λαοί της Ανατολής εξακολουθούν και έχουν μια συνείδηση της ιερής διάστασης της μουσικής και δεν έχουν παγιδευτεί τόσο πολύ στην εντελώς παρεξηγημένη έννοια της ?προσωπικής έκφρασης? που έχει θεοποιήσει πια ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός». Η παραπάνω θέση που επιβεβαιώνει τον ατομοκεντρικό χαρακτήρα του δυτικού πολιτισμού  - ο οποίος φαίνεται ότι μας αφορά περισσότερο - μου έδωσε το έναυσμα να προβληματιστώ σχετικά με ζητήματα που αφορούν ό,τι έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε ως επίσημο δυτικό πολιτισμό από τη μια και λαϊκό πολιτισμό ή πολιτισμό των ανατολικών χωρών από την άλλη πλευρά.

Η ζωγραφική τέχνη του δυτικού κόσμου ενδιαφέρει ιδιαίτερα το συγγραφέα , γι? αυτό και  διατρέχει το μυθιστορηματικό, αλλά και θεατρικό έργο του. Με αφορμή τις παράλληλες εκθέσεις των δύο Ολλανδών ζωγράφων Μπραμ και Γκερ βαν Βέλντε στο Παρίσι, το 1945, ο Μπέκετ γράφει δύο κείμενα, «Ο κόσμος και το παντελόνι» (το 1945) και «Ζωγράφοι του εμποδίου» (το 1948) και με αυτά ανοίγει τη συζήτηση για την μοντέρνα τέχνη.

Πατρίδες του, οι μουσικές του κόσμου. Το ταξίδι να φθάσει σε αυτές, ζωτική του ανάγκη. Ο καταξιωμένος μουσικός Ross Daly, με τις αποσκευές του γεμάτες από τις μελωδικές παραδόσεις Δύσης και Ανατολής, δεξιοτέχνης πολλών και διαφορετικών μουσικών οργάνων, δηλώνει σήμερα ότι δεν είναι παρά ένας ταπεινός υπηρέτης της μουσικής. Η αγάπη του για τη μουσική και το ενδιαφέρον του για τη σύμπραξη με μουσικούς διαφορετικής εθνοπολιτισμικής καταγωγής, τον ενέπνευσαν να ιδρύσει το 1982 το Μουσικό Εργαστήρι «Λαβύρινθος» στο χωριό Χουδέτσι του Ηρακλείου Κρήτης. Με περισσότερους από εικοσιπέντε δίσκους στο ενεργητικό του, ο πολυτάλαντος Ιρλανδός ? που όμως έχει ως ορμητήριο την Κρήτη τα τελευταία 35 χρόνια ? καταθέτει με γλαφυρότητα τις άκρως ενδιαφέρουσες απόψεις του για το παρόν και το μέλλον της μουσικής εντός και εκτός των συνόρων, στην περιεκτική συνέντευξη που ακολουθεί...

Πριν από μερικές ημέρες ολοκληρώθηκε το φεστιβάλ στην Αθήνα και μαζί με αυτό πραγματώθηκε και το , ένας διαδραστικός ψηφιακός καμβάς που εμπνεύστηκαν οι συντελεστές του . Το ενδιαφέρον σημείο του Pixel Project ήταν η δυνατότητα των επισκεπτών, εκτός από την επιλογή του αγαπημένου τους χρώματος, να καταθέτουν ηλεκτρονικά τις απόψεις τους για το τί είναι η τέχνη, πώς  δηλαδή θα προσδιόριζαν το περιεχόμενο ή τη σημασία της κατά την προσωπική τους υποκειμενική σκοπιά.

Ο συνέβαλε στην ένταξη της Αισθητικής στο χώρο της φιλοσοφίας. Η αισθητική κρίση για τον Καντ συνιστά μια «αναστοχαστική» κρίση που σε αντίθεση με την «καθοριστική» λογική κρίση, περιορίζεται στην υποκειμενική ανταπόκριση, που συνδέεται με την ευχαρίστηση ή τον πόνο. Δεν σχετίζεται με την εξήγηση και την κατανόηση του αντικειμένου, αλλά με τις υποκειμενικές προτιμήσεις μας. Αυτό που είναι ωραίο για κάποιον είναι εκείνο που γεννά μέσα του το συναίσθημα του ωραίου. Και εκείνο που χαρακτηρίζει ένα αντικείμενο ωραίο είναι η μορφή του (και όχι το περιεχόμενό του), η οποία γίνεται αντιληπτή χάρη στη διάνοια και τη φαντασία μας.